Në vitet 2040, India pritet të tejkalojë Shtetet e Bashkuara (në terma të GDP-së) dhe të bëhet ekonomia e dytë më e madhe në botë, pas Kinës. Së bashku me këtë zhvillim indian, rendi ndërkombëtar po pëson një ndryshim të rëndësishëm, me pushtet gjithnjë e më të përhapur midis shteteve, pasi një peizazh i ri gjeostrategjik multipolar po fillon të shfaqet me një sërë ndërlikimesh.
Këto zhvillime kanë potencial për ta pozicionuar Indinë si demokracinë më me ndikim në botë në gjysmën e dytë të shekullit të 21-të, duke i dhënë asaj mundësinë për të formësuar rajonin Indo-Paqësor dhe rendin global që evoluon në mënyrë dinamike.
Nga rajoni Indo-Paqësor drejt botës
Në Dialogun Shangri-La më parë këtë vit, kryeministri indian Narendra Modi mbajti një fjalim në të cilin argumentoi se “fati i botës do të ndikohet thellësisht nga zhvillimi i rajonit Indo-Paqësor”. Ky pretendim i guximshëm ka ardhur në kontekstin e rritjes së mundësive ekonomike dhe zgjerimit të sfidave strategjike për rajonin.
Treguesit ekonomikë e lartësojnë rëndësinë e Indo-Paqësorit dhe ndikimin e tij në të gjithë botën. Tanimë është shtëpia e më shumë se 65% e popullsisë së botës, që prodhojnë kolektivisht më shumë se 60% të GDP-së botërore. Më shumë se gjysma e tregtisë botërore kalon nëpër këtë rajon dhe strehon armatën më të shpejtë të flotës detare së bashku me shtatë fuqitë bërthamore. Ky rajon gjithashtu do të ketë një kontribut disproporcionalisht të lartë në rritjen globale në dekadat e ardhshme dhe prandaj do të prodhojë stilolapsin që do të shkruajë kushtet e reja të tregtisë, flukset financiare dhe investimet, rritjen ekonomike, ndihmën humanitare si dhe paqen e sigurinë.
Edhe pse kjo rishpërndarje e pasurisë dhe e fuqisë e ngre këtë rajon në tryezën e lartë globale, pozicioni që gëzonte gjatë deri në shekullin e 15-të, shumëllojshmëria e aktorëve të vjetër dhe të ardhshëm dhe interesat e tyre të ndryshme në rajon dhe më gjerë nxisin një paparashikueshmëri më të madhe dhe ankthe të reja. Nuk ka thjesht një model të besueshëm të shekullit të 20-të për manaxhimin e një rritjeje të tillë të njëkohshme të aktorëve dhe interesave të shumëfishta në një rajon. Kina, e cila ishte forca e parë, tani e gjen veten duke u marrë me shtyrjen e planeve të saja, si dhe me propozime nga iniciativa të tjera të tilla si “Quad” (që përbëhet nga India, SHBA, Japonia dhe Australia) që kërkojnë të drejtojnë të ardhmen e rajonit. Nuk ka dyshim se rrugët e reja për një rend të ri duhet të zbulohen së shpejti.
Fjalimi i Modiut në Shangri-La sinjalizoi pranimin e këtij realiteti nga Nju Delhi dhe gatishmërinë e saj për të përqafuar një përgjegjësi më të madhe në ankorimin e një “rendi demokratik të bazuar në rregulla” në rajon. Në të vërtetë, si një fuqi ekonomike në rritje me kushte të favorshme demografike – në vitin 2020, mosha mesatare në Indi do të jetë 29 vjeç (krahasuar me 37 në Kinë) – India është pozicionuar mirë për të formuar të ardhmen e Indo-Paqësorit.
Vizioni i Indisë për rajonin
Vizioni gjeostrategjik i Indisë për Indo-Paqësor është unik. Ajo kundërshton vendosjen e Kinës kundër Iniciativës së Kvartës me konkurrencë me zero “midis vizioneve të lira dhe represive të rendit botëror”, siç përcakton vizioni amerikan. Ai gjithashtu hedh poshtë propozimin kinez, i cili krijon varësi të mëdha mes shtetësisë ekonomike dhe shtrëngimit ushtarak në një mënyrë më të përshtatshme për epokën e Luftës së Ftohtë.
Në vend të kësaj, India po e pozicionon vetveten për të ndërmarrë një rrugë tjetër – një që nuk e sheh botën në binarë, të dyfishtë midis partnerëve dhe aleatëve në njërën anë dhe konkurrentëve dhe kundërshtarëve nga ana tjetër. India ofron një mundësi për angazhim dhe dialog për të gjitha shtetet, të mëdha dhe të vogla, demokratike dhe autoritare, të zhvilluara ose në zhvillim.
Vizioni i ri largohet nga konceptet e mosshtrirjes ose autonomisë strategjike, mjetet e politikës së jashtme që mund të kenë mbijetuar përdorimin e tyre gjeopolitik përkatës. Kur kryeministri Modi deklaroi se “rajoni Indo-Paqësor nuk është një klub i kufizuar i anëtarëve”, ai sinjalizoi synimin e Nju Delhit për të udhëhequr një konfigurim të ri të shteteve, të udhëhequr nga komunitetet që dëshirojnë zhvillim, tregjet që kërkojnë lidhjen dhe kombet që kërkojnë sigurinë.
Strategjia bën thirrje që India të udhëheqë me shembull dhe të tregojë se ndërsa aftësitë e saj rriten gjatë dekadave të ardhshme, ajo nuk do të heqë dorë nga norma të caktuara që pasqyrojnë tendencat demokratike aziatike unike, qeverisjen ekonomike të hapur dhe transparente dhe modelet jondërhyrëse të sigurisë.
Katër hapat që India duhet të ndërmarrë
Për të vendosur një vizion që formon rajonin dhe tërheq të tjerë, India duhet t’i përcaktojë pritshmëritë e veta prej katër marrëdhënieve kyçe.
Së pari, Nju Delhi duhet të përcaktojë ‘politikën e Kinës’. Duhet të përcaktojë se çfarë kërkon nga Pekini dhe të bëjë të qartë se çfarë do të refuzojë të vendosë në tryezën e negociatave. Në Shangri-La, Modi e bëri të qartë se asnjë komb nuk mund të “formojë dhe sigurojë” në mënyrë të njëanshme një rend Indo-Paqësor. Delhi duhet të jetë i përgatitur për të zbatuar këtë deklaratë faktesh si një normë bazë. Një etikë aziatike nuk mund të shkruhet vetëm nga Kina, pavarësisht nëse është në lidhje me infrastrukturën apo manaxhimin e mosmarrëveshjeve të sigurisë. Prosperiteti ekonomik i rajonit do të përfshihet nga forca e partneritetit Indi-Kinë.
Së dyti, Nju Delhi duhet të zhvillojë një politikë të qartë ndaj SHBA-së. Deri më tani, Nju Delhi ka qenë në thelb i ngatërruar, duke iu referuar Uashingtonit lidhur me politikën në rajon. India duhet të përgjigjet nëse është gati, e gatshme dhe e aftë për të luajtur një rol më të madh në përcaktimin e një vizioni për koncertin e demokracive në rajon dhe më gjerë. Nëse, siç tha Kryeministri Modi kohët e fundit, përgjigjja për të gjitha këto është “po”, New Delhi duhet të paraqesë një propozim më të bindur për Uashingtonin që ta mbështesë. A është tani koha të dorëzohet shkopi në Indi?
Së treti, Nju Delhi duhet të rishikojë angazhimin me fqinjët e tij, veçanërisht rreth dy arkitekturave ekzistuese rajonale. Shoqata e Azisë Jugore për Bashkëpunim Rajonal (SAARC), një bashkim tetë anëtarësh që synon të avancojë integrimin ekonomik dhe rajonal, është copë-copë. Nisma e Gjirit të Bengalit për Bashkëpunimin Teknik dhe Ekonomik Shumë-Sektorial (BIMSTEC), një organizatë prej shtatë anëtarësh që synon të promovojë bashkëpunimin ekonomik dhe tregtinë, është shndërruar në një forum në të cilin vetëm fitet dhe nuk veprohet. Nëse India nuk paraqet një propozim të qartë dhe joshës për fqinjët, do të jetë e vështirë që të përçojë një vizion të ri strategjik në rajonin e madh.
Së fundmi, Delhi duhet të angazhohet më shumë me kornizën institucionale globale. Në Forumin Ekonomik Botëror në janar, Modi paralajmëroi për një “hendek midis sistemeve të vjetra të institucioneve [ndërkombëtare] dhe nevojave të shumë vendeve në zhvillim”, duke i bërë jehonë mosmarrëveshjeve të vjetërsuara të Delhi-it me institucionet e Atlantikut dhe një ndjenjë të re që India duhet të ndihmojë ta mbyllë këtë ‘boshllëk’. Roli kryesor i Indisë në Indo-Paqësor do të forcohet nëpërmjet bashkëpronësisë së institucioneve të krijuara nga bota e zhvilluar dhe në bërjen e tyre në koherencë me institucionet e reja si Banka e Re e Zhvillimit dhe Banka Aziatike e Investimeve dhe Investimeve që India ka aksione të rëndësishme.
Vizioni Indo-Paqësor i Indisë ilustron ambicien e saj për të qenë një “fuqi udhëheqëse”. Megjithatë, është thjesht fillimi i një udhëtimi dhjetëvjeçar, i cili do të shohë Indinë të mbështesë pritjet që i përshtaten ekonomisë më të madhe demokratike në botë. Për ta bërë këtë, Delhi duhet vazhdimisht të rivlerësojë dimensionet e ndryshimeve në zhvillim, të përfytyrojmë mundësitë që ofrohen, të parashikojë rreziqet shoqëruese dhe të autorizojë rendin e ri që buron nga Azia.
Burimi: World Economic Forum
