Në shoqërinë tradicionale shqiptare, sidomos në shekullin e XIX deri në çerekun e parë të shekullit XX, hierarkia shoqërore shprehej simbolikisht edhe përmes ngjyrës mbizotëruese, cilësisë së copës dhe të qepjes, masës së pranisë së fijeve të arit, në veshjet e grave, ose në bixhuteri e zbukurime të arta që mbanin.
Veçanërisht në Shqipërinë e Mesme nuseve të reja u varnin në qafë napolona ari. Përgjithësisht sa më shumë napolona ari të mbante në qafë një nuse e re, aq më e pasur ishtë familja e bashkëshortit të saj dhe e kundërta.
Si rregull, një napoleon ari i vetëm, i vraur në qafën e nuses simbolikisht tregonte se familja e bashkëshortit ishte me të ardhura modeste ose e varfër.
Tre napolona ari në qafë të nuses dëshmonin simbolikisht se familja e bashkëshortit të saj i përkiste shtresës së mesme dhe zinxhirët e florinjtë me më shumë se tre napolona, identifikonin familjet e pasura.
Gjithashtu në fund të shekullit të XIX dhe në fillim të shekullit të XX, hierarkia sociolo-ekonomike e banorëve të qytetit të Shkodrës, segmentohej në tre grupime kryesore, të cilat simbolikisht shenjoheshin në ngjyrën mbizotëruese të vëshjes së burrave.
Dollomatë me ngjyrë të kuqe tregonin se burrat që i vishnin ishin të pasur, dollomatë me ngjyrë të gjelbër shprehnin simbolikisht se përdoruesit e tyre ishin me të ardhura mesatare ose siç thuhej në bisedat e përditshme, me kamje mesatare, ndërsa dollomatë me ngjyrë kafe shenjonin simbolikisht grupimin e burrave më të varfër.
Në mjaft segmente të shoqërisë tradicionale shqiptare shumica e burrave vishnin fustanella. Së paku me dy elemente të saj, edhe kjo veshje tipike e shqiptarëve shprehte simbolikisht hierarkinë sociale.
Sa më e shtrenjtë dhe cilësore të ishte copa, aq më i lartë ishte statusi shoqëror, ekonomik e politik i atij që e vishte fustanellën.
Ndërkohë, hierarkia sociale lexohej edhe te numri i palave. Sa më pak pala të kishte fustanella, pra me sa më pak copë të ishte përgatitur ajo, aq më modest ishte statusi i burrit që e vishte.
Dhe një fustanellë me shumë pala, deri në 500-700 pala, identifikonte simbolikisht më të pasurit.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Pse gratë ecnin gjithmonë pas burrave?!
13 arsyet pse burrat pinë alkool!
Kafja, ritual mesazhesh dhe simbolikash për shqiptarët
