MENU
klinika

Financial Times

Ëndrra e re amerikane: Evropa Veriore

29.11.2018 - 13:35

Sondazhet e fundit tregojnë se shumica e demokratëve dhe të rinjve amerikanë tani besojnë tek “socializmi”

Ëndrra e Evropës Veriore duket diçka e tillë: të kthehesh në shtëpi nga puna në kohë për darkë me fëmijët; nuk ka stres për pagimin e arsimit apo kujdesit shëndetësor; rrugë të sigurta; një rajon të sigurt; pushime dhe një jetëgjatësi. Ky vizion rrallë është artikuluar dhe ëndrra evropiane tani po ndryshon ëndrrën amerikane.

Ëndrra amerikane për “çlirimin dhe demokracinë” u importua në Evropën e shkatërruar nga lufta, tha historiani gjerman Paul Nolte në një debat të organizuar nga gazeta zvicerane NZZ në Berlin javën e kaluar. Pas luftës, ëndrra kryesore u bë një rritje individuale ekonomike, shkruan Sarah Churchwell në librin e saj të ri.

Por kjo ëndërr është zbehur. Pasi Donald Trump nisi garën e tij presidenciale, ai përsëriste vazhdimisht: “Ëndrra amerikane ka vdekur.” Trump premtoi të ringjallë ëndrrën amerikane, por shumë amerikanë as nuk e duan më.

Sipas anketimeve nga Gallup këtë verë, shumica e demokratëve dhe të rinjve amerikanë tani besojnë tek “socializmi”.

Me këtë, ata duket se nënkuptojnë një shoqëri më të barabartë me shërbime të mira sociale, shkurt, diçka si Evropa veriore.

Ëndrra e Evropës Veriore ndoshta nuk do të triumfojë në SHBA. Politikani i vetëshpallur “socialist” Bernie Sanders e sheh veten jo si një radikal, por si zëdhënës i shumicës së heshtur të Amerikës. Ai më tha vitin e kaluar: “Nëse do t’u thoni amerikanëve se nëse jeni 70 vjeç dhe doktori ju diagnostikon me kancer, nuk duhet të ketë një program shëndetësor për t’ju mbrojtur, 90 për qind e njerëzve thonë: Ju jeni çmendur, ju doni të hiqni qafe Medicare? Kjo është e pakuptimtë.”

Në vitin 2020, kandidati presidencial demokrat do të shesë ndoshta një version të ëndrrës së Evropës veriore, megjithëse me ngjyra amerikane.

Vërtetë, ëndrra evropiane e veriut ka mangësi.  Rajoni me rritje të ngadaltë ekonomike ofron cilësinë më të mirë të jetës në historinë njerëzore.

22 nga 23 vendet më të barabarta në botë janë evropiane, sipas CIA-s. Tetë nga 11 vendet më të renditura në indeksin e zhvillimit njerëzor të OKB-së janë evropiano-veriore.

Shumë evropianë të veriut tani kanë aftësi gjuhësore për të konkurruar në sferën publike angleze në Angli; prove për këtë është gazeta holandeze “De Correspondent”.

Brenda pesë vjetësh, çdo faqe e webit e Evropës veriore mund të shndërrohej në anglisht. Imagjinoni fuqinë joshëse të ëndrrës së Evropës veriore sapo të mund të reklamojë veten së bashku me atë amerikane.

Simon Cuper, Financial Times

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN


Joschka Fischer/ Project Syndicate

2019, vit vendimtar për Evropën…