MENU
klinika

Nga The Economist

Sa do të zgjasë “kriza” në Izrael?

19.11.2018 - 15:09

Kur Avigdor Lieberman u bë ministri i mbrojtjes së Izraelit në 2016, ai u zotua të eliminonte udhëheqësin e Hamasit brenda 48 orëve. Dy vjet më vonë, Ismail Haniyeh është ende gjallë dhe mund të ketë ndihmuar vetë në eliminimin e qeverisë së Izraelit. Më 14 nëntor, zoti Lieberman dha dorëheqjen, duke e larguar partinë e tij nga koalicioni qeverisës nisur nga shpërthimi i fundit në Rripin e Gazës.

Kjo e lë kryeministrin Binyamin Netanjahu, të udhëheqë shumicën. Ai mund ta humbasë atë nëse partitë e tjera të krahut të djathtë ndjekin shembullin e Lieberman.

Zgjedhjet e përgjithshme të planifikuara për në nëntor të vitit të ardhshëm ka të ngjarë të ndodhin në pranverë. Kjo javë ka shkaktuar një krizë koalicioni në Izrael.

Në Gaza gjendja është më keq se kurrë më parë. Kushtet janë të tmerrshme. Varfëria po përhapet dhe infrastruktura po shkatërrohet. Që nga muaji mars turma të mëdha kanë protestuar çdo javë në kufij. Rezultatet janë vrarë nga snajperët izraelitë. Janë djegur mijëra hektarë të tokës izraelite.

Shkëmbimet e shpeshta të raketave dhe sulmet ajrore kërcënojnë të kthehen në një luftë. Në dekadën e fundit kanë qenë tre të tilla.

Netanjahu ka kërkuar një marrëveshje për të parandaluar një luftë të katërt.

Më 8 nëntor, Izraeli dërgoi dikë nga Katari në Gaza, me 15 milionë dollarë që iu shpërndanë punojësve civilë. Izraeli lejoi gjithashtu kamionë me naftë, të dhuruar edhe ata nga Katari, për të hyrë në rripin e uritur të karburantit, duke lejuar që centrali i vet elektrik të rifillonte punë në një turbinë të dytë. Në Gazë tani ka të paktën tetë orë energji elektrike në ditë. Ky është një përmirësim, duke patur parasysh se ata kanë patur pothuajse katër orë në verë. Në këmbim për këto shpërblime të vockla, Hamasi ra dakord të kufizonte protestat.

Shumë izraelitë nuk e pëlqyen marrëveshjen, por Netanjahu besonte se ai mund të përballonte kritikat. Më 11 nëntor, ndërsa vizitoi Parisin për Ditën e Armistikës, Netanyahu tha se marrëveshja do të parandalonte luftën e panevojshme dhe një krizë humanitare në Gaza.

Qetësia zgjati vetëm disa orë. Atë mbrëmje, një skuadër ushtarësh izraelitë iu vërsulën personave të armatosur nga Hamasi, lëvizja islamike që sundon Gazën, gjatë një misioni të inteligjencës atje.

Shtatë militantë palestinezë dhe një oficer izraelit u vranë. Hamasi dhe aleatët e saj hodhën 460 raketa në Izrael; Izraeli goditi 160 ndërtesa në Gaza. Tetë palestinezë u raportuan të vrarë në Gaza dhe një në Izrael.

Egjipti shpejt ndërmjetësoi një armëpushim. Asnjëra palë nuk donte luftë. Netanjahu ishte i vendosur për marrëveshjen, por aleatët e zotit Netanyahu ishin të zemëruar. Në Sderot, një qytet afër kufirit me Gazën, qindra banorë dolën në shenjë proteste, duke djegur gomina.

Lieberman tha se armëpushimi, do të sillte armëpushim afatshkurtër dhe pasiguri në Izrael.

Udhëheqësi i partisë së djathtë të Çifutëve, Naftali Bennett, dëshiron ministrinë e mbrojtjes. Por Netanjahu do ta marrë vetë postin. Si rezultat, Bennett ka gjasa të lë koalicionin dhe të detyrojë të mbahen zgjedhjet.

Por Lieberman nuk do ta ketë të lehtë. Si ministër i mbrojtjes, ai miratoi shumë nga vendimet që tani i kritikon. Sulmi i tij ndaj politikës së Netanyahut në Gaza, ndjehet si një përpjekje e dëshpëruar për mbijetesë.

Pas një dekade në pushtet, Netanjahu së shpejti mund të kalojë rekordin e David Ben-Gurionit si udhëheqësi më i gjatë i Izraelit. Ai ende mund të fitojë zgjedhjet e ardhshme. Por akuzat për korrupsion po e dëmtojnë dministratën e tij.

Lista e tij e kundërshtarëve është e gjatë. Për vite me radhë ata e shmangnin duke e sulmuar drejtpërdrejt, duke menduar se ai do të humbë. Por duket se nuk do ta ndalojnë dot…