MENU
klinika

Nga New York Times

Ndikimi i Trump në NATO po ‘zbehet’?

11.03.2019 - 15:35

Presidenti Trump ka shumë ide të këqija. Rikthimi i rolit të Amerikës në NATO nuk është një prej tyre.

NATO, një aleancë ushtarake, u formua në mënyrë specifike për të parandaluar që Bashkimi Sovjetik të dominonte Europën.

Fuqitë kryesore, Gjermania, Franca, Italia dhe Britania, ishin shkatërruar nga Lufta e Dytë Botërore dhe ishin të prekshme ndaj, subverzionit ose pushtimit sovjetik. NATO u bë gjithashtu një mjet për rehabilitimin e fuqive të Boshtit, Gjermania dhe Italia, nën tutelën e fituesve.

Amerika donte që t sigurohej që kontinenti të mos binte nën dominimin e një fuqie të vetme, të aftë dhe armiqësore: Kjo mund të paraqiste një kërcënim serioz për Amerikën.

Administrata e Trumanit ishte e qartë në këtë pikë: Qëllimi kryesor i vendosjes së forcave ushtarake amerikane në Evropë në fillim të viteve 1950 ishte të qëndronte mjaftueshëm për të balancuar fuqinë.

Nga vitet 1960, bilanci u rivendos. Ekonomitë e Europës Perëndimore po lulëzonin; Britania dhe Franca ishin bërë fuqi bërthamore; Militarizmi gjerman ishte zbutur, edhe pse një ushtri e re moderne u shfaq në Gjermaninë Perëndimore. Gjatë Luftës së Vietnamit, Amerika ishte aq e lirë nga shqetësimi për kërcënimin sovjetik. Aleatët e saj evropianë nuk kontribuan në përpjekjet e Amerikës në Vietnam. Deri në vitin 1968, me rënien e qeverisë dhe ushtrisë së Çekosllovakisë, aleanca e Paktit të Varshavës të kontrolluar nga sovjetia u duk edhe më pak e aftë.

Në fillim të viteve 1970, senatori Mike Mansfield, një demokrat i Montanës, bëri një përpjekje për të hequr praninë e trupave amerikane në Evropë. Fushata e senatorit Mansfield u kundërshtua edhe nga evropianët, dhe nga presidenti Riçard Nixon dhe këshilltari i tij kryesor i punëve të jashtme, Henry Kissinger, i cili hodhi poshtë atë që ai konsideroi ndërhyrjen e kongresit në politikën e jashtme.

Rënia e Bashkimit Sovjetik në vitin 1991 hoqi gjurmët e fundit të një kërcënimi të madh të sigurisë ndaj NATO-s. Aneksimi i Krimesë nga Rusia dhe makinacionet e saj të dhunshme në Ukrainën Lindore nuk kanë përmirësuar aftësinë e saj për të kërcënuar NATO-n. Në vend të kësaj ata e kanë vendosur Putin në kutinë e ndëshkimit. Bashkimi Evropian, si Amerika, reagoi duke imponuar sanksione ndëshkuese ndaj Rusisë.

Zgjerimi i NATO-s tani kërkon që Shtetet e Bashkuara të mbrojnë të gjitha shtetet e reja anëtare nga kërcënimet konvencionale dhe ato bërthamore.

Nga një organizatë që do të mund të arrinte thjesht të zhdukte një kërcënim të madh ushtarak, NATO u kthye në një projekt me qëllime liberale dhe demokratike të Europës Perëndimore.

Luftërat e NATO-s në Bosnje, Kosovë dhe Libi vareshin nga aftësitë ushtarake të rëndësishme amerikane. Në Hungari, Poloni dhe Bullgari, demokracia tani po vuan nga erozioni.

Me fjalë të tjera, projekti politik i planifikuar i NATO-s është një dështim me shumë kosto.

Sot, fuqitë më të fuqishme evropiane, Franca dhe Britania, nuk shpenzojnë mjaftueshëm për sigurinë. Ata mezi shpenzojnë 2 përqind të GDP për mbrojtje. Franca dhe Gjermania shpenzojnë afërsisht gjysmën dhe Britania dy të tretat e asaj që Shtetet e Bashkuara.

Së fundmi, NATO ndihmon që ushtria amerikane të veprojë jashtë vendit shumë lehtë. Struktura bazë ekzistuese në Evropë mund të lehtësojë ndërhyrjen në Lindjen e Mesme.

Misioni themelues i NATO-s është arritur dhe zëvendësuar me fatkeqësitë e pasuksesshme. Shtetet e Bashkuara kanë çështje urgjente në shtëpi, dhe ndoshta në Azi. Megjithëse Presidenti Trump nuk ka strategji për kthimin e aleatëve evropianë në përgjegjësinë e plotë për të ardhmen e tyre, krijimi i politikës së jashtme amerikane mund të kalojë më shumë kohën e vet duke hartuar një strategji të tillë sesa të mbrojë status quo-in kontradiktore transatlantike.

Një rivlerësim është vonuar shumë.

Barry R. Posen, profesoreshë e shkencave politike në M.I.T. dhe drejtoreshë e Programit të Studimeve të Sigurisë.

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN


Ursula von der Leyen/ New York Times

Asnjë aleancë nuk mund ta zëvendësojë NATO-n…

Trump mund të ketë të drejtë...

Evropa e ka ‘shfrytëzuar’ NATO-n?