Nëse nacionalistët mbajnë momentin në prag të zgjedhjeve të Parlamentit Evropian, BE nuk do të jetë kurrë më e njëjta.
Sipas Traktatit të Lisbonës, Bashkimi Europian bazohet në vlerat e respektit për dinjitetin njerëzor, lirinë, demokracinë, barazinë, sundimin e ligjit dhe respektimin e të drejtave të njeriut, duke përfshirë edhe të drejtat e personave që i përkasin pakicave, për të promovuar paqen dhe mirëqenien e popujve të saj.
Në ngazëllimin që pasoi rënien e Bashkimit Sovjetik dhe ribashkimin e Evropës, paqja dhe mirëqenia mbizotëronin. Ky moment euforik, natyrisht, doli të jetë kalimtar.
Kur votuesit të shkojnë në zgjedhjet e majit për të zgjedhur një Parlament të ri Europian, demokracia dhe sundimi i ligjit do të jetë në rrezik.
Ajo që ka ndryshuar, natyrisht, është rritja e partive nacionaliste, të cilat tani sundojnë në Hungari, Poloni dhe Itali dhe janë rritur në popullaritet në pothuajse çdo vend tjetër të madh në Evropë.
Sondazhet aktuale në Francë, për shembull, tregojnë En Marche të Presidentit francez Emmanuel Macron nuk funksionon se partia e Marine Le Pen. Partia e Lidhjes në Italisë dhe Lëvizja Pesë Yje dhe partia “Ligji dhe Drejtësi” e Polonisë gjithashtu priten të sjellin fitime të mëdha, po ashtu edhe partitë e gjelbra nga Gjermania dhe Holanda.
Ata flasin për një “Europë të kombeve sovrane”, një federatë e dobët që do të ruante përfitimet materiale të BE por do të minimizonte rolin e saj në politikën e jashtme, të drejtat e njeriut dhe sundimin e ligjit. Ky është rreziku i paraqitur nga zgjedhjet e ardhshme.
Vitin e kaluar, Mario Salvini, kreu karizmatik i Lidhjes Veriore, tha”Zgjedhjet evropiane vitin e ardhshëm do të jenë një referendum midis Evropës së elitave, bankave, financave, emigracionit dhe Evropës së njerëzve dhe të punës.
Partia Popullore Evropiane, koalicioni i qendrës së djathtë që aktualisht kontrollon pluralitetin e vendeve në Parlamentin Europian, zgjodhi si udhëheqësin e tij Manfred Weber, një veteran nga Bashkimi Kristian Social i Gjermanisë.
Macron ka këmbëngulur që Evropa ka nevojë për më shumë BE, jo më pak, në mënyrë që të ballafaqohen me probleme transnacionale, një forcë mbrojtëse, një Prokurori Publike Evropiane, një forcë policore kufitare evropiane dhe kështu me radhë.
Macron është kthyer në listat. Më 4 mars ai botoi në 28 gazeta një thirrje për një “Rilindje Europiane”. Si më parë, ai riafirmoi me pasion besimin e tij në idenë e Evropës dhe si më parë bëri thirrje për shumë institucione të reja të BE. Pritja midis udhëheqësve të BE dhe kryetarëve të tjerë të shtetit ishte e ngrohtë por e paqartë.
Megjithëse politikanët e krahut të djathtë në Britaninë e Madhe i bindën votuesit në vitin 2016 se Brukseli ishte shkaku i të gjitha problemeve të tyre dhe megjithëse Salvini dhe Orban kanë folur me urrejtje kundër BE, është e pakontestueshme që Evropa nuk mund të merret me probleme si emigracioni dhe rrjedha e refugjatëve, kërcënimi nga Rusia, siguria kibernetike dhe privatësia, nëse nuk mund të veprojë kolektivisht.
As kombet individuale evropiane nuk mund të konkurrojnë ekonomikisht në një nivel të barabartë me fuqitë e mëdha. Dhe është e vërtetë gjithashtu që nëse BE nuk zbaton më principet e të drejtave të njeriut dhe sundimin e ligjit, siç parashikon Viktor Orban, atëherë Evropa do të bëhet një përcaktim i thjeshtë gjeografik sesa një ide e gjallë.
Institucionet e mëparshme të BE-së u hartuan në epokën e pasluftës për të mos qenë transparente dhe të përgjegjshme, por për të mbrojtur parimet liberale nga shumicat demokratike jolibberale; BE e bën kështu objektivin e përsosur për udhëheqësit populistë.
Pyetja është nëse këto zgjedhjeve do të bëjnë që më shumë njerëz të duan që BE të riinventohet ose që të zvogëlohet. Këtë ende nuk e dimë…
Foreign Policy
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Evropa do të zhduket nën dallgët e populizmit”
“Jelekverdhët” do të kandidojnë në zgjedhjet europiane?
