MENU
klinika

Koha po mbaron

Erdogan duhet të vendosë sa më shpejt fatin e Sirinë

25.04.2019 - 17:03

Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan së shpejti do të jetë duke njoftuar një vendim mbi Sirinë, përpara bisedimeve të ardhshme të paqes në Kazakistan, sipas historianit sirian Sami Moubayed.

Udhëheqësi turk është në tension që nga humbja e partisë së tij në zgjedhjet komunale, të cilat i kushtuan atij tre qytete të mëdha, përfshirë Stambollin.

Një nga aleatët e tij rajonal, Omar al-Bashir i Sudanit, është rrëzuar, duke sjellë përsëri kujtimet e rrëzimit të Muhammed Morsi në Egjipt gjashtë vjet më parë. Një aleat tjetër, Fayez al-Sarraj në Libi, është duke u përballur me një betejë të vështirë kundër një ofensive ushtarake të mbështetur nga Saudite, të udhëhequr nga Marshall Khalifa Haftar. Protestat vazhdojnë kundër sundimit të Hamasit në Gaza.

Erdogan nuk mund të përballojë humbjen e miqve apo të territorit.

Ai së shpejti do të pranojë një propozim të paraqitur në janar nga Presidenti rus Vladimir Putin, për të ringjallur marrëveshjen e vitit Adana të vitit 1998 midis Sirisë dhe Turqisë. Ai rikthen autoritetin sirian në të gjithë kufirin, por e bën të detyrueshme që Damasku të sigurohet se ai mbetet i lirë nga çdo prani kurde.

Ai i jep Erdogan të drejtën për të dërguar trupa në territorin sirian në ndjekje të separatistëve kurdë, nëse sirianët dështojnë në kryerjen e kësaj pune. Marrëveshja, megjithatë, lejon që ai të hyjë pas koordinimit me sirianët dhe nuk i jep atij të drejtën për të qëndruar brenda Sirisë.

Rusët dhe turqit po diskutojnë një ndryshim në marrëveshjen fillestare.

Që kjo të ndodhë, megjithatë, marrëdhëniet siriano-turke duhet të rikthehen pas një pezullimi 8-vjeçar. Një marrëveshje e tillë kërkon koordinim të sigurisë, komitete të përbashkëta ushtarake dhe marrëdhënie diplomatike midis Ankarasë dhe Damaskut. Ajo gjithashtu kërkon një fund të luftës së medias midis dy vendeve.

Pengesa e parë e dukshme është se çfarë të bëjë me 200 trupat amerikane që mbeten në zonat kurde dhe se si do të reagojë presidenti amerikan Donald Trump për një marrëveshje të tillë ruso-turke.

Sa i përket trupave amerikane, rusët, turqit dhe sirianët kanë rënë dakord të shkojnë rreth tyre, duke i trajtuar ata si të padukshëm, duke u siguruar që askush nuk shkel në territorin e tyre ose t’i kapë ata në ndonjë zjarr. Dyqind trupa nuk do të pengonin as rusët, as turqit nga asnjë veprim i përbashkët.

Disa kurdë po mbështesnin shpresat për trupat e mbetura amerikane, por të tjerët argumentuan ndryshe, duke treguar për braktisjen e tyre nga Trump, së pari në Irak në shtator 2017 dhe më pas në Afrin në prill 2018. Dyqind trupa amerikane nuk janë të mjaftueshme për t’i ndihmuar ata të krijojnë një shtet apo edhe të krijojë një entitet të qëndrueshëm autonom.

Në konferencën Nur-Sultan, Erdogan do të nënshkruajë një demilitarizim të vazhdueshëm të Idlibit, të cilin ai kishte premtuar të pastronte nga shteti islam dhe Hayat Tahrir al-Sham deri në mes të tetorit 2018, që do të thotë që rusët nuk do të marshojnë në qytet, siç pritej të bënin këtë pranverë. Kjo do t’i kursejë Turqisë dhe Evropës një valë të re refugjatësh.

Bisedimet siriane dhe kurde, duhet të fillojnë në të njëjtën kohë, nën ndërmjetësimin rus.

Ka shumë pyetje të cilat Erdogan duhet t’i përgjigjet ende, i cili duket se ka vendosur të shkojë në orbitën e Rusisë, tani i bindur, ashtu si kurdët, se presidenti amerikan Donald Trump nuk është një aleat shumë i besueshëm.