Më 13 maj, Presidenti i SHBA Donald Trump do të presë Kryeministrin hungarez Viktor Orban në Shtëpinë e Bardhë. Sipas disa ekspertëve, Trump do të përpiqet të përdorë takimin për të parandaluar Hungarinë nga vendosja e lidhjeve më të thella me Kinën dhe Rusinë.
Duket se fokusi i tij kryesor do të jetë në finalizimin e shitjes së raketave me rreze të mesme dhe të gazit natyror në Hungari.
Edhe në qoftë se administrata e Trump dëshiron të heqë Hungarinë nga rivalët gjeopolitikë të Amerikës, nuk është e qartë se ka ndonjë plan për ta bërë këtë.
Në shkurt, Sekretari i Shtetit Mike Pompeo u bë zyrtari i parë i nivelit të qeverisë i SHBA që vizitoi Budapestin që nga viti 2011. Pompeo me sa duket nuk kërkoi asgjë në këmbim për atë nder.
Parlamenti hungarez ende nuk ka ratifikuar një marrëveshje bashkëpunimi për mbrojtjen që Pompeo nënshkroi gjatë vizitës së tij.
Edhe pse Pompeo bëri të qartë se bisedimet Ukraina-NATO janë një prioritet i SHBA, Hungaria ka vazhduar t’i bllokojë ato, pa dyshim duke kënaqur presidentin rus Vladimir Putin.
Ndërkohë, Orbán ka qenë në mënyrë aktive duke takuar përfaqësues të Rusisë dhe Kinës.
Në prill, ministri hungarez i financave Mihaly Varga fluturoi në Kinë për t’u takuar me drejtuesit e Huawei, edhe pse Pompeo ka paralajmëruar në mënyrë eksplicite partnerët dhe aleatët amerikanë që të mos angazhohen me gjigantin e teknologjisë.
Pavarësisht akteve të përsëritura të Hungarisë kundër SHBA-së, Trump po i jep Orbanit një takim ballë për ballë. Ndoshta kjo është për shkak se Orban është pikërisht ajo që Trump synon të jetë: një udhëheqës i zgjedhur në mënyrë demokratike, i cili është imun ndaj llogaridhënies demokratike.
Që kur erdhi në pushtet, Orbán ka neutralizuar pothuajse çdo kontroll mbi fuqinë e tij, nga gjykatat dhe shtypi në organizata të ndryshme të të drejtave të njeriut. Në emër të vlerave “të krishtera”, ai sulmon muslimanët dhe emigrantët, si dhe hungarezo-amerikanin George Soros.
Jo rastësisht Steve Bannon, e përshkroi Orbanin si një “patriot dhe një hero të vërtetë”.
Butësia e administratës së Trump drejt Orbanit reflektohet jo vetëm në retorikën e saj, por edhe në politikat e saj. Për shembull, në fund të vitit 2017, Departamenti i Shtetit njoftoi një program për të financuar mediat e pavarura në Hungari. SHBA-ja nuk ka program zyrtar për të mbështetur grupet e antikorrupsionit, pakicat, arsimin, apo mediat e lira dhe të pavarura në Hungari.
Prandaj, në këtë sfond, ekziston çdo arsye për t’u shqetësuar se takimi Trump-Orban nuk do të japë asgjë, përveç një shkëmbimi komplimentesh.
Vetëm Gjermania i ofron më shumë ndihmë financiare Hungarisë sesa SHBA, kështu që Trump mund të kërcënojë të tërheqë ato fonde. Ai gjithashtu mund të kërcënojë të imponojë sanksione të lidhura me korrupsionin, për shembull, nën aktin botëror Magnitsky.
Duke pasur parasysh pozicionet anti-amerikane të Orbanit dhe paparashikueshmërinë e dukshme, nuk ka garanci se Trump do të marrë marrëveshjet që ai dëshiron.
Marrëdhëniet me Orbán është tregues se si Trump trajton çështje më të mëdha në lidhje me sigurinë kombëtare, gjeopolitikën, të drejtat e njeriut dhe mbrojtjen e demokracisë, si brenda dhe jashtë vendit.
Anne-Marie Slaughter, ish-drejtoreshë e planifikimit të politikave në Departamentin e Shtetit të SHBA-së (2009-2011), është Presidente dhe Drejtoreshe Ekzekutive e institutit New America, Profesoreshe e Politikës dhe Çështjeve Ndërkombëtare në Universitetin Princeton.
Melissa Hooper është Drejtoreshe e Mbrojtjes së Politikave të Jashtme në të Drejtat e Njeriut të Parat.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Dilema e madhe/ Makron apo Orban?!
“Orban do të shkatërrojë Evropën”
BE “ndëshkon” rëndë Hungarinë
