Protestat masive në Hong Kong në javët e fundit kanë treguar vendosmërinë e qytetarëve të tyre për të mbështetur mënyrën e tyre demokratike të jetës, diçka që ata supozoheshin të garantonin që në vitin 1997.
Për më tepër, protestat japin tre mësime të fuqishme: për kreun ekzekutiv të Hong Kongut, Carrie Lam, për vetë demonstruesit dhe për sundimtarët e Kinës.
Gjatë disa viteve të fundit, autoritetet kineze kanë rritur në mënyrë të vazhdueshme ndërhyrjet e tyre në punët e Hong Kongut, duke zhdukur gradualisht parimin “një shtet, dy sisteme”, që synonin të siguronin një “shkallë të lartë autonomie” për qytetin pas 1997-ës.
Në shumë aspekte, ligji i ekstradimit i paraqitur nga Lam përfaqësoi një zgjatje të fushatës anti-korrupsion të presidentit Xi Jinping në Hong Kong.
Nuk ka dëshmi se Kina dha udhëzime të detajuara Lam për miratimin e ligji.
Legjislacioni i propozuar ishte aq i gjerë sa aktivistët demokratë, si dhe biznesmenët që kishin rënë me partnerët kontinentë, kishin frikë se mund të ekstradoheshin ligjërisht në Kinë për t’u gjykuar nën sistemin ligjor të kontrolluar nga partia. Bizneset gjithashtu shqetësoheshin se pasuritë e tyre mund të konfiskoheshin.
Si banderolat dhe sloganet në demonstrata treguan qartë, protestuesit nuk po synonin Partinë Komuniste të Kinës (CPC) ose Xi. Përkundrazi, protestat e mëdha reflektuan shqetësimin e gjerë të qytetarëve për mënyrën e tyre të jetesës dhe zemërimin ndaj keqmenaxhimit të madh të Lam.
Lam urdhëroi policinë t’i përgjigjet me forcë demonstratës së 9 qershorit, e cila mobilizoi një milion protestues. Kjo nxiti zemërimin publik dhe çoi në mënyrë të pashmangshme në shpërthimin e dhunës.
Përgjigja fillestare e Lam ishte që të pezullonte projektligjin, duke këmbëngulur se ata që ishin arrestuar ishin protestues. Kjo i bëri qytetarët të zemëruar ende dhe bëri që Kina përfundimisht të tërhiqte mbështetjen e saj për të.
Gjëja më e mirë që ajo mund të bëjë për Hong Kong është të japë dorëheqjen para se Kina ta heqë atë.
Së dyti, protestuesit dhe aktivistët e Hong Kongut kanë arritur deri tani sepse nuk sfiduan drejtpërdrejt Xi ose CPC, por u përqendruan në dështimet e Lam dhe kërkuan tërheqjen e ligjit të ekstradimit.
Së treti, Kina duhet të pranojë se procesi i zgjedhjes së shefit ekzekutiv të Hong Kongut ka disa probleme.
Demokratët e Hong Kongut duhet ta pranojnë këtë si një kompromis. Është në interesin e secilit për të minimizuar rrezikun e protestave masive që shkallëzohen jashtë kontrollit dhe duke u shndërruar në një konfrontim të drejtpërdrejtë midis qytetit dhe CPC-së.
Steve Tsang është drejtor i Institutit China SOAS në Shkollën e Studimeve Orientale dhe Afrikane të Universitetit të Londrës dhe autori i Historisë Moderne të Hong Kongut.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Kina, një kërcënim edhe për Hong-Kong-un
Hong-Kong/ Gaz lotsjellës dhe llak piperi ndaj protestuesve
