Të gjithë ata që mbështesin idenë e zgjerimit në të gjithë Evropën ishin të habitur nga dështimi i tretë i Këshillit Evropian për të shpallur një vendim më 18 tetor në një datë për fillimin e negociatave të pranimit në BE për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut.
Ndërkohë që faji i ishte hedhur qartë Presidentit francez Emmanuel Macron për presionin e tij mbi nevojën për një reformë të plotë të të gjithë procesit “të pakthyeshëm” të zgjerimit të BE-së, një numër i vëzhguesve dhe palëve të tjera iu bashkuan Macron, duke pranuar që as Shqipëria, as Maqedonia e Veriut nuk janë të gatshme të fillonjë negociatat e pranimit tani.
Anëtarësimi në BE nuk është një “shpërblim” për një hap të guximshëm politik që një udhëheqës mund të ndërmarrë, ndërkohë që pretendon se rruga e kombit të tij/saj është tani “Evropian”, në rastin e zgjidhjes së mosmarrëveshjes për Emrin e Maqedonisë së Veriut me Greqinë në vitin 2018, por përkundrazi një vlerësim shumëdimensional dhe shumë-vjeçar për një vend që ndërmerr reforma dhe është i aftë të marrë përgjegjësi të reja dhe standarde demokratike, që në rastin e lindjes dhe jugut Evropa është disi e paqartë.
“Shihemi pranverën e ardhshme”
Sidoqoftë, Këshilli Evropian arriti të binte dakord për një gjë në këtë Samit: “Këshilli Evropian do t’i rikthehet çështjes së zgjerimit përpara samitit BE-Ballkan Perëndimor në Zagreb në maj 2020.”
Lexuesit e Evropës së Re nuk do të jenë çuditur që Kryeministri i Maqedonisë së Veriut Zoran Zaev nuk ishte në vëmendjen e mediave më 18 tetor dhe doli të nesërmen me një deklaratë dhe kërcënimin e tij, për të thirrur zgjedhje të parakohshme. Pas takimit me liderët politikë gjatë fundjavës, data për zgjedhjet e parakohshme u caktua për 12 prill, gjashtë muaj para se ato të caktoheshin dhe një muaj para Samitit të Zagrebit BE-Ballkan Perëndimor.
Karakterizimi i një ndryshimi të planifikimit zgjedhor të këtij lloji si “zgjedhje të parakohshme” është i diskutueshëm, dhe Zaev dukej se e kishte pak të vështirë t’i jepte kundërshtarit të tij aq shumë kohë për të organizuar një fushatë. Le të mos harrojmë se si Zaev, duke përfituar nga praktikat ndoshta jodemokratike, arriti të fitojë votat e nevojshme nga opozita ultranacionaliste për ndryshimet e diskutueshme kushtetuese për të zbatuar Marrëveshjen e Prespës me Greqinë në janar të këtij viti.
Ndërkohë, Zaev po bisedon me liderët e tjerë të BE-së në një përpjekje për të mbajtur gjallë diskutimin për zgjerimin. Ai po planifikon një udhëtim në fund të tetorit për t’u takuar me kryeministrin italian Giuseppe Conte, i cili ka lënë të kuptohet se do të nisë iniciativën e tij për zgjerimin.
Shqipëria mbetet e qetë
Deri më tani, Shqipëria nuk ka shkuar drejt zgjedhjeve. Sidoqoftë, partitë e opozitës nuk e humbën mundësinë për të sulmuar kryeministrin Edi Rama për veprimet e Macron. Rezultatet e samitit kanë nxitur thirrjet e opozitës për dorëheqjen e Ramës; Kreu i Partisë Demokratike Lulzim Basha shkoi aq larg sa pretendoi se “Evropa hodhi poshtë Edi Ramën, jo Shqipërinë”.
Përpara zhgënjimit të Samitit të BE-së, në Shkup, pati zëra se Zaev mund të ishte i ftuar në Uashington.
Mbështetësi i lartë i Zaevit në SHBA, Ushtruesi i Detyrës i Sekretarit të Shtetit për çështjet europiane dhe Euroaziane Philip Reeker, i cili më parë ishte Ambasadori Amerikan në Shkup, u tha se po organizon një ngjarje të lidhur me përfundimin e procedurës së ratifikimit të SHBA për pranimin e NATO-s, ndoshta përfshirë një ngjarje të Shtëpisë së Bardhë.
Me përfshirjen e rëndë të Reekerit si një ndërmjetës në skandalin e zgjerimit Trump-Ukrainë, kjo mbetet për tu parë.
Senati amerikan më në fund ratifikoi pranimin e Maqedonisë së Veriut në 22 Tetor, me një votim 91-2. Dy senatorë republikanë votuan kundër strukturës së re të aleancës në projektligj.
Megjithëse miratimi parlamentar zakonisht është biznes rutinë në shumicën e vendeve demokratike, secili shtet anëtar i NATO-s duhet të ratifikojë një dokument të pranimit i cili zyrtarisht shton një aleat të ri, kjo është arsyeja pse fillimi aktual i anëtarësimit për Maqedoninë e Veriut, duke u anëtarësuar si anëtari i 30-të i aleancës, mund të mos ndodhë para një samiti të NATO-s në fund të vitit.
Alex Mally, New Europe
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Zaev ka marrë vota nga shqiptarët, duhet t’u përgjigjet kërkesave’
‘Kosova nuk është kushti i vetëm’
‘BE nuk është në gjendje të mbajë premtimin për vizat’
