Kanceri është kur qelizat rriten në mënyrë anormale. Qelizat e kancerit nuk duken ose funksionojnë si qeliza normale dhe vazhdojnë të shumohen jashtë kontrollit.
Qelizat e kancerit mund të pushtojnë dhe shkatërrojnë indet e shëndetshme aty pranë. Ndonjëherë, qelizat e kancerit udhëtojnë në pjesë të largëta të trupit dhe rriten atje. Kanceri që ka udhëtuar në një pjesë tjetër të trupit quhet kancer metastatik. Kanceri mund të zhvillohet nga çdo ind në trup.
Kanceri i gjirit është kur qelizat në gji bëhen kanceroze. Kanceri i gjirit shpesh ndodh në gjëndrat që bëjnë qumështin e gjirit ose në kanalet e qumështit (tubat që bartin qumësht nga gjëndrat që prodhojnë qumështin deri tek thithat).
Kanceri i gjirit vret më shumë gra se çdo kancer përveç kancerit të mushkërive;
Burrat gjithashtu mund të marrin kancer gjiri;
Të dish se si gjinjtë duken dhe ndjehen normalisht mund t’ju ndihmojnë të zbuloni herët kancerin e gjirit — bisedoni me mjekun nëse njëri nga gjinjtë duket ose ndihet ndryshe;
Nëse nëna, motra ose vajza kanë kancer të gjirit, mund të keni më shumë të ngjarë të keni kancer të gjirit — bisedoni me mjekun për të parë kur duhet të kontrolloheni (testoheni);
Një mamografi, një rreze x e gjinjve , është një test i zakonshëm shqyrtimi për të kontrolluar kancerin e gjirit tek gratë që janë më të mëdha se 40 vjeç ose kanë më shumë të ngjarë të marrin kancer gjiri;
Trajtimi zakonisht përfshin operacione dhe shpesh përfshin terapi rrezatimi, kimioterapi dhe ilaçe për bllokimin e hormoneve;
- Çfarë e shkakton kancerin e gjirit?
Mjekët nuk e dinë saktësisht pse disa gra marrin kancer gjiri. Sidoqoftë, ekzistojnë disa faktorë rreziku. Ju keni një shans më të lartë për të pasur kancer gjiri nëse:
Ju keni gjenin BRCA1 ose BRCA2, të cilat shkaktojnë kancer të gjirit;
Ju jeni më e madhe se 50 vjeç;
Tashmë keni pasur kancer gjiri më parë;
Nëna, motra ose vajza kanë kancer të gjirit;
Edhe gratë pa këta faktorë rreziku mund të marrin kancer të gjirit.
- Cilat janë simptomat e kancerit të gjirit?
Simptoma e parë është zakonisht:
Një gungë pa dhimbje në gjoks;
Nëse kanceri është rritur:
Gunga është më e madhe dhe mund të ndjehet e fortë dhe e mbërthyer në vend;
Lëkura mbi gungë mund të jetë e ngrohtë, e kuqe dhe e fryrë;
Lëkura mbi gunga mund të duket e zbehtë dhe l si lëkura e një portokalli;
Nëse kanceri i gjirit është përhapur në pjesë të tjera të trupit, shenja e parë mund të jetë një problem në atë pjesë të trupit, si frymëmarrja me probleme ose një kockë e rritur ose e dobët.
- Si mund të thonë mjekët nëse kam kancer të gjirit?
*Nëse nuk keni simptoma
Për shkak se kanceri i gjirit është i zakonshëm, mjekët bëjnë teste për kancerin e gjirit tek gratë që nuk kanë simptoma. Këto quhen teste shqyrtimi.
Të gjitha gratë duhet të kontrollohen për kancer të gjirit. Për shumicën e grave, mjekët fillojnë ekzaminimin në moshën 40 ose 50 vjeç. Testet e depistimit bëhen çdo vit ose 2 deri në moshën 75 vjeç.
Testet e kontrollit të kancerit të gjirit përfshijnë:
Mamografia;
Ekzaminimet e gjirit;
Ndonjëherë rezonancë magnetike MRI nëse rreziku është shumë i lartë;
Një mamografi është një rreze X e veçantë e gjinjve. Mjekët e përdorin atë për të kontrolluar njollat anormale brenda gjinjve.
Mamografitë janë një nga mënyrat më të mira për të gjetur herët kancerin e gjirit. Por jo të gjitha pikat që ata gjejnë janë kancer i gjirit. Ju do të keni nevojë për teste të tjera për të përcaktuar nëse një vend jonormal është kanceri i gjirit. Bisedoni me mjekun se kur të filloni të bëni mamografi bazuar në moshën dhe shëndetin tuaj.
Një ekzaminim i gjirit është pjesë e një provimi të rregullt fizik. Gjatë një provimi të gjirit, mjekët ndiejnë secilin gji me gishta për të provuar të gjejnë gunga. Ata do të kontrollojnë gjithashtu nyjet limfatike të zgjeruara në sqetullat dhe sipër kollonës kurrizore .
Një MRI mund të bëhet nëse keni një rrezik të lartë për të marrë kancer të gjirit. Një MRI është një provë që përdor një fushë të fortë magnetike për të krijuar një pamje të detajuar të pjesës së brendshme të trupit.
- *Nëse keni simptoma
Nëse keni një gungë në gji ose simptoma të tjera të kancerit të gjirit, mjekët bëjnë teste për të kontrolluar kancerin e gjirit:
Ultratinguj EKO (një provë që përdor valët e zërit për të krijuar një pamje lëvizëse të pjesës së brendshme të gjoksit);
Mamografia (nëse nuk e keni bërë);
Në varësi të simptomave dhe rezultatet e këtyre testeve, mjeku mund të:
Vendos një gjilpërë në gungë dhe të nxjerr lëng ose një mostër indesh;
Bën një prerje në lëkurë për të marrë një pjesë të gungës dhe e sheh atë nën mikroskop (biopsi);
Pasi diagnostikohet kanceri i gjirit;
Nëse biopsia gjen qelizat e kancerit, mjekët bëjnë teste për të parë nëse kanceri do t’i përgjigjet trajtimit të hormoneve. Për shembull, mjekët testojnë kancerin për receptorët estrogjenit, progesteronit dhe HER2.
Mjekët bëjnë edhe teste për të parë nëse kanceri është përhapur. Testet zakonisht përfshijnë:
Testet e gjakut;
Rreze X;
Ndonjëherë një skanim kockash, ose një skanim CT i barkut;
