Presidenti Donald Trump mori një vendim të papritur këtë javë për të tërhequr trupat amerikane nga kufiri midis Turqisë dhe Sirisë, një veprim që i ‘pastroi’ rrugën Turqisë për të filluar një sulm ushtarak të mërkurën në pjesët e kontrolluara nga kurdët e Sirisë.
“Misioni ynë është të parandalojmë krijimin e një korridori të terrorit përtej kufirit tonë jugor, dhe të sjellim paqen në zonë,” tha Presidenti i Turqisë Rexhep Tajip Erdogan të mërkurën, që është kritikuar gjerësisht.
Trump tha se administrata e tij do të vazhdojë të monitorojë nga afër situatën.
Turqia i shikon Kurdët si terroristë por SHBA-së dhe kombet e tjera perëndimore i shohin ata si partnerë në luftimin e Shtetit Islamik, thënë ndryshe ISIS.
Këtu janë disa të dhëna për njerëzit që, siç thonë, nuk kanë “asnjë shok përveç maleve”.
Kush janë kurdët?
Kurdët janë një grup i pakicave etnike që gjenden në Lindjen e Mesme dhe në rajonin malor të Kaukazit midis Evropës dhe Azisë qendrore. Ata janë diku tek 25-40 milion njerëz, sipas vlerësimeve të CIA Factbook. Kurdët kurrë nuk kanë patur kurrë zyrtarisht një shtet të përhershëm për arsye të ndryshme që kanë të bëjnë me mënyrën se si britanikët dhe francezët përçanë rajonin në vazhdën e Luftës së Parë Botërore dhe rënies së Perandorisë Osmane.
Pse Turqia nuk i pëlqen kurdët?
Kurdët kanë shumë grupe të ndryshme politike dhe milici të përhapura në të gjithë rajonin. Partia e Punëtorëve të Kurdistanit, ose PKK, ka luftuar për autonomi në Turqinë lindore për tre dekada. PKK ka kryer sulme me bomba dhe sulme të tjera në Turqi. Qeveria e Turqisë e shikon Njësinë e Mbrojtjes së Popullit, ose YPG, një militani kurde që mbizotëron Forcat Demokratike Siriane të mbështetura nga SHBA, ose SDF, si të lidhura me PKK. SDF ka udhëhequr luftën kundër Shtetit Islamik.
Pse Trump po i largon trupat tani?
Presidenti i SHBA-së postoi në Twitter të hënën se ai kishte zgjedhur “të largohej nga këto luftëra qesharake të pafundme”, duke shtuar se “Turqia, Evropa, Siria, Irani, Iraku, Rusia dhe kurdët tani do të duhet ta kuptojnë situatën”.
Njoftimi i Trump pasoi një telefonatë me Presidentin e Turqisë Rexhep Tajip Erdogan. Erdogan më parë e ka sqaruar vendosmërinë e tij për të pushtuar territorin e kontrolluar nga kurdët në Siri për të sulmuar militantët e YPG që ai i konsideron një kërcënim për vendin e tij, por gjithashtu të krijojë një “zonë të sigurt”, një frazë që Erdogan përdori në Asamblenë e Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara në New York, përgjatë kufirit të Turqisë me Sirinë. Rreth 3.6 milion refugjatë sirianë nga lufta civile e këtij kombi jetojnë në kampe përgjatë këtij kufiri dhe Erdogan dëshiron që ata të zhvendosen, ndoshta në këtë “zonë të sigurt”.
Cili ka qenë reagimi ndaj vendimit të Trump?
Mustafa Bali, një zëdhënës i SDF, ka postuar në Twitter të hënën “Ne nuk presim që SHBA të na mbrojë NE #Syria. Por njerëzve këtu u detyrohet një shpjegim në lidhje me marrëveshjen e mekanizmit të sigurisë, shkatërrimin e fortifikimeve dhe dështimin e SHBA për të përmbushur angazhimet e tyre.” Shtetet e Bashkuara kanë vetëm rreth 1.000 trupa në të gjithë Sirinë, sipas Departamentit të Shtetit të SHBA, por SDF dhe forcat e tjera të koalicionit amerikan që luftojnë me mbetjet e Shtetit Islamik në rajon, siç janë nga Britania dhe Franca, e shohin pjesëmarrjen e SHBA si thelbësore për të parandaluar rigjallërimin e Shtetit Islamik.
Ekzistojnë gjithashtu shqetësime se nëse Turqia sulmon SDF ajo mund të çojë në zhvendosje të mëtejshme të refugjatëve dhe, ndoshta më keq akoma, të çojë në një situatë kaotike dhe të rrezikshme për qendrat e grumbullimit të drejtuara nga kurdët që po mbajnë mijëra luftëtarë të kapur të Shtetit Islamik dhe familjet e tyre përfshirë Hoda Muthana, një amerikan që nxiti amerikanët të kryejnë vrasje masive dhe sulme terroriste.
Pas reagimeve, Trump shkroi në Twitter të martën “Ne mund të jemi në procesin e largimit nga Siria, por në asnjë mënyrë nuk kemi braktisur kurdët, të cilët janë njerëz të veçantë dhe luftëtarë të mrekullueshëm”. Trump gjithashtu ka kërcënuar të shkatërrojë ekonominë e Turqisë nëse Erdogan fillon një sulm ndaj luftëtarëve kurdë.
SHBA dhe Kurdët: Një histori
SHBA dhe të tjerët ua kanë kthyer kurrizin kurdëve edhe më parë.
Në fakt, kurdët kanë një thënie popullore “pa miq përveç maleve”, që pasqyron aleancat e ndryshme që ata kanë bërë me fuqitë botërore që nga rënia e Perandorisë Osmane. Kurdët janë tradhtuar gjithmonë tradhtuar gjithmonë.
Ndër shembujt më marramendës është ai gjatë Luftës Iran-Irak (1980-1988) kur administrata e Presidentit Ronald Reagan lejoi një ofensivë kundër kurdëve irakenë nga lideri i Irakut Saddam Hussein që vrau 100,000 kurdë dhe u përdorën për here të parë armë kimike nga një shtet kundër popullit të vet. Reagan e dinte për përdorimin e armëve kimike të Huseinit, por ishte i shqetësuar që nëse ai dilte kundër tij, kjo mund të shërbente në favor të Iranit.
Më shumë se një dekadë më vonë, gjatë Luftës në Irak (2003), luftëtarët kurdë së bashku me amerikanët ndihmuan për të hequr qafe Irakun e parë të Huseinit, pastaj besnikë nga partia e tij qeverisëse, dhe luajtën një rol shumë të rëndësishëm në trajtimin e al Kaedës në Irak dhe dëbimin e Shtetit Islamik nga fortesat kryesore në Irak, siç është Mosul.
Por kjo besnikëri nuk është shpërblyer asnjëherë…
Nga USA Today