Do të ishte pothuajse e paimagjinueshme: një qilim i kuq në Rijad për një udhëheqës rus. “Ata komunistë të pabesë”, kështu i referoheshin qytetarët më të devotshëm të Arabisë Saudite dikur sovjetikëve gjatë Luftës së Ftohtë. Sa shumë ka ndryshuar bota që nga ajo kohë.
Këtë javë ka patur një ceremoni madhështore për Presidentin Vladimir Putin në kryeqytet, një mori marrëveshjesh bilaterale dhe ndryshime strategjike në rajon pasi aleatët e Arabisë Saudite në SHBA braktisën kurdët.
Pra, sa e afërt është Arabia Saudite tani me Rusinë dhe pse?
Çfarë ndodhi?
Presidenti Putin ka bërë një vizitë të rrallë, në Arabinë Saudite, e para e tij në 12 vjet, e shoqëruar nga një delegacion i konsiderueshëm i zyrtarëve të tregtisë, sigurisë dhe mbrojtjes. Marrëveshje bilaterale me vlerë më shumë se 2 miliardë $ (1.6bn £) janë njoftuar.
Diskutimet për mbrojtjen kanë përfshirë vendosjen e ardhshme të sistemit raketor të mbrojtjes ajrore të fuqishme S-400 të Rusisë, i cili do të ishte një goditje diplomatike për Uashingtonin.
SHBA, kohët e fundit anuluan pjesëmarrjen e Turqisë në programin e saj luftarak F35 pasi Turqia vazhdoi blerjen e S-400 nga Rusia.
Njoftimet nga RDIF, Fondi i Investimeve Direkte të Rusisë, që përkojnë me vizitën e Presidentit Putin përfshijnë:
-Një marrëveshje me kompaninë shtetërore të naftës Saudite Aramco për të marrë një pjesë saudite Saudite 30% në Novomet, një furnizues rus i pajisjeve të naftës.
-Një marrëveshje prej 600 milion dollarësh për Arabinë Saudite për të investuar në biznesin e qiradhënies së avionëve rusë
-Bashkëpunim i mundshëm midis Gazpromit Rus dhe firmave Saudite për gazin natyror.
E gjithë kjo sinjalizon një përmirësim të konsiderueshëm të lidhjeve midis tyre.
Pse po përmirësohen lidhjet?
Me pak fjalë, sauditët nuk besojnë më tek SHBA dhe tek Perëndimi aq sa dikur. Kjo nuk do të thotë se ata domosdoshmërisht i besojnë Moskës.
Kur Presidenti i sapozgjedhur Donald Trump, zgjodhi Riad për vizitën e tij të parë presidenciale jashtë shtetit në vitin 2017, sauditët përjetuan një “lumturi” të madhe. Marrëdhëniet me Uashingtonin po ecnin shumë mirë.
Por më pas erdhi vrasja e gazetarit saudit Jamal Khashoggi në tetor 2018.
Edhe pse Presidenti Trump ka kërkuar marrëdhënie të mira me udhëheqjen Saudite, zyrtarët sauditë janë akoma të zhgënjyer nga politikat e tij ndaj rajonit.
Këtë javë Ambasadori Saudit në Mbretërinë e Bashkuar, Princi Khalid Bin Bandar, e përshkroi pushtimin turk në veri të Sirisë si një “katastrofë”. Kur u pyetën për përmirësimin e marrëdhënieve me Moskën, ambasadori u përgjigj se “Rusia shpesh e kupton Lindjen më mirë sesa bën Perëndimi”.
Tetë vjet pas shpërthimit të luftës civile siriane dhe Rusia ka ndihmuar me sukses të shpëtojë regjimin e Asadit, duke treguar pajisjen e saj të fundit ushtarake, ndërsa njëkohësisht krijon një terren strategjik në rajon.
Por, partneri kryesor i sigurisë së Arabisë Saudite ka qenë dhe vazhdon të jetë, Shtetet e Bashkuara. Kjo daton në 1945 kur Presidenti Roosevelt u takua me mbretin Saudit Abdulaziz në bordin e një anijeje amerikane.
Gjatë viteve në vijim, Amerika u premtoi atyre një ombrellë sigurie. Ky pakt, edhe pse disi ‘i zbehur’ ende mbetet ‘ekzistent’.
Amerika ka ende një vend kryesor në tryezën Saudite, por ka më shumë të ftuar që ulen aty pranë.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Rusia nuk mund ta zëvendësojë kurrë SHBA-në”
Arabia Saudite me reaktorë bërthamorë?
Disa mësime nga rusët për Amerikën…
