Më 18 tetor, Franca ishte e vetme në kundërshtimin e pranimit të Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë në Bashkimin Evropian.
Zyrtarë të lartë dhe udhëheqës të BE-së si Donald Tusk, Jean-Claude Junker dhe Komisioneri Johannes Hahn shprehën keqardhje për vendimin francez.
Studiues të ndryshëm dhe vëzhgues e përshkruan veton e Presidentit Francez Emmanuel Macron si një “gabim” të madh. Macon tha se ai nuk mund të sigurojë njerëzit e tij se “gjithçka po shkon aq mirë sa do të hapim negociatat”.
Nuk është çudi që instrumentet dhe iniciativat e ndryshme që kanë qenë pjesë e procesit të integrimit evropian quhen “Evropianizim”.
Ti përkasësh një kontinenti të vetëm, ndarja e trashëgimisë kulturore të ngjashme dhe historive të ndryshme por intersektuese me sa duket nuk është ky “Evropianizëm”.
Përkundrazi, masa për të qenë me të vërtetë evropian duket se vjen nga një shtet neoliberal i pasur, kapitalist, veçanërisht nga një fuqi e mëparshme koloniale. Të gjitha vendet e mëparshme komuniste në kontinent pritet të imitojnë këtë model përmes procesit të të ashtuquajturit integrim, duke miratuar “masa”, “instrumente”, “reforma” të diktuara nga teknokratët perëndimorë.
Unë u rrita në Jugosllavinë socialiste, ku arsimi ynë, ishte evropian për sa i përket traditës dhe vizionit të së ardhmes.
Le të mos harrojmë se socializmi si ide bazohet në modernizmin evropian. Për më tepër, federata jugosllave ishte mjaft e hapur për Evropën Perëndimore dhe u ofronte qytetarëve të saj lëvizje të lirë në Perëndim.
Pas shpërbërjes së saj, të gjithë naivisht menduam se do të hynim në BE menjëherë sepse, në fund të fundit, ne ishim evropianë, ishim nga Evropa dhe menduam se gjithmonë i kishim takuar asaj. Kjo pritje ishte spontane dhe ndjehej, vërtet, “e natyrshme”.
Kështu që u ndje si një shuplakë në fytyrë kur në vitet 1990 BE kërkoi nga ne që t’i nënshtrohemi “Evropianizimit” para se të bëheshim “Evropian” në letër.
Kështu që, ne kërkuam një transformim kolosal: ne zhdukëm sistemin tonë socialist, privatizuam të gjitha industritë tona, shkurtuam buxhetet për shërbimet themelore si arsimi dhe kujdesi shëndetësor, rilindëm si të ishim konservatorë, duke braktisur idealet e barazisë gjinore dhe sekularizmin e fortë që kishim trashëguar nga gjysëm shekulli i socializmit.
Mbi rrënojat e një sistemi tjetër, ne pritej që të ndërtonim një demokraci liberale plotësisht të zhvilluar perëndimore nga e para.
Pritej që së shpejti të ndërtonim një shoqëri të re, të krijonim institucione të reja dhe të formësonim një mentalitet të ri, sikur të kishte diçka tmerrësisht të gabuar ose “jo-evropiane” në lidhje me mentalitetin tonë të mëparshëm.
Ky proces i shkatërrimit dhe ndërtimit të një sistemi të tërë u quajt me eufemizëm “tranzicion”.
Në mënyrë të parashikueshme, kjo nuk iku as aq shpejt dhe as me sukses: Konkurrenca nuk ishte e drejtë. Hapja e tregjeve tona drejt kapitalizmit të zhvilluar të Perëndimit dhe ndërmarrja e reformave neo-liberale preku burimet tona njerëzore dhe ekonomike.
Sot, pas gjithë asaj që ndodhi, është e qartë se BE nuk do të arrijë stabilitet dhe prosperitet, nëse nuk lëviz për të krijuar një territor me të vërtetë të unifikuar në kontinent.
Unioni duhet të përpiqet të bëhet Evropë dhe anasjelltas, dhe që kjo të ndodhë duhet të rigjejë vetveten. Në vend që ta shohë veten si një klub elitar, ai duhet të adoptojë një qasje integruese më gjeopolitike dhe horizontale dhe të pranojë faktin se ekziston më shumë se një nocion i “Evropianizmit”.
Në mënyrë që të kemi një BE më “të integruar politikisht” ose një Evropë më të “integruar politikisht”, politikanët e Evropës perëndimore si Macron duhet të ndjekin instinktet e tyre politike realiste sesa argumentet teknokratikë.
Nga Al Jazeera
