MENU
klinika

Nga The Economist

Tanimë Kina e konkurron SHBA-në edhe ushtarakisht…

21.11.2019 - 13:35

“Unë nuk i frikësohem luftës bërthamore,” mburrej Mao Zedong, udhëheqësi i Kinës, në Moskë në vitin 1957.

Mao vuri në dukje se edhe nëse gjysma e popullsisë së Kinës do të vdiste në një sulm radioaktiv, 300 milion do të mbeteshin.

Megjithatë, përkundër pabindjes së Mao, Kina nuk i ndoqi Amerikën dhe Rusinë në garën e armëve në të cilën ata grumbulluan 60,000 armë bërthamore në tre dekadat pas atij fjalimi.

Kina përbën më shumë se gjysmën e rritjes së shpenzimeve globale të mbrojtjes që nga viti 1990, por rezerva bërthamore e saj është vetëm 2% e totalit të botës, gati e njëjta me Francën ose Britaninë.

Vendi mendohet të ketë më pak se 90 lëshues për raketat e tij balistike interkontinentale me bazë tokësore (krahasuar me 400 të Amerikës) dhe vetëm 20 bomba të afta bërthamorë (Amerika ka 66), sipas Federatës së Shkencëtarëve Amerikanë, një grup kërkimesh.

“Qëndrimet e Kinës ndaj armëve bërthamore kanë mbetur relativisht konstante nga koha e Mao Zedong deri tek Xi Jinping,” tha Fiona Cunningham nga Universiteti George Washington dhe Taylor Fravel i MIT.

Kur Presidenti Xhorxh W. Bush tërhoqi Amerikën nga traktati 30-vjeçar Anti-Ballistik i Raketave (ABM) në 2002, Kina u alarmua.

Barack Obama vazhdoi të investojë në mbrojtjen e raketave. Donald Trump i dyfishoi investimet, duke shpenzuar mbi 10 miliardë dollarë në mburojat e raketave në vitin 2019.

Në të njëjtën kohë, Amerika intensifikoi punën për raketa konvencionale me rreze të gjatë që mund të godisnin çdo vend në Tokë brenda një ore.

Kina ka frikë se armët e tilla mund të zhdukin pjesën më të madhe të armëve luftarake dhe lëshuesit e saj.

Në një shfaqje për të shënuar 70 vjet të sundimit komunist në 1 tetor, ylli i shfaqjes ishte raketa DF-41. Mendohet se është raketa e parë e aftë të godasë çdo pjesë të Amerikës.

Forcat e armatosura të Kinës “dyfishuan arsenalin e tyre bërthamor dekadën e fundit, dhe ata janë në rrugën e duhur për ta dyfishuar atë përsëri në dekadën e ardhshme”, vuri në dukje Admirali Rear Michael Brooke, drejtor i inteligjencës për Komandën Strategjike të Amerikës, në gusht.

Nëse Amerika nuk mund të shpresojë të shkatërrojë shumicën e raketave të Kinës, ajo nuk mund ta bëjë këtë pa i vënë në rrezik qytetet e veta.

Udhëheqësit amerikanë më pas mund të “rritin konkurrencën më tej”, shpjegon Talmadge, duke dyfishuar armët e mbrojtjes për të qenë përsëri në avantazh. “Konkurrenca bërthamore midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës është e sigurt se do të intensifikohet,” shton ajo.

Një garë e tillë mund të jetë veçanërisht e paqëndrueshme sepse të dy rivalët kanë pikëpamje të ndryshme të strategjisë bërthamore.

Zyrtarët kinezë janë shumë të vetëdijshëm për aftësinë e tyre për të parandaluar një luftë konvencionale të kthehet në një luftë bërthamore, ndërsa amerikanët janë shumë të vetëdijshëm për aftësinë e tyre për të mbajtur një luftë bërthamore të kufizuar në shtrirje.

Përkthyer dhe përshtatur nga The Economist/ konica.al