Autoritetet në të gjithë botën konsiderojnë se kur të heqin kufizimet e lëvizjes së ekonomisë, që synojnë frenimin e infeksioneve nga koronavirusi, frika në mendjet e të gjithëve mund të shprehet me dy fjalë: vala e dytë. Shqetësimi është që, pasi të mendohet se epidemia është shuar, një valë e dytë do të rishfaqet edhe më e fuqishme, duke shënuar më shumë të infektuar, një bllokim edhe më të madh të sistemit shëndetësor dhe rivendosjen e kufizimeve në masë.
Por çfarë është një valë e dytë?
Pandemitë janë shkaktuar nga patogjenë të rinj që shumica e njerëzve nuk kanë mbrojtje imune ndaj tyre. Kjo është ajo që i lejon ata të shpërthejnë globalisht. Pandemitë janë të rralla, por gripi është një nga shkaqet më të shpeshta. Ajo që ndodh shpesh është se një variant i ri i virusit të gripit, i cili përhapet në të gjithë botën dhe pastaj përsëritet, pak a shumë si një tsunami. Disa muaj më vonë, ajo kthehet dhe përhapet në të gjithë botën, përsëri.
Çfarë e bën valën e parë të zbutet?
Pandemitë e gripit mund të rrihen përkohësisht nga moti, duke lëvizur në hemisferën jugore kur gjysma veriore e globit nxehet gjatë verës, dhe anasjelltas. Virusi gjithashtu mund të ketë infektuar një pjesë të madhe të njerëzve në shumicën e zonave, duke u dhënë atyre imunitet nga ri-infeksioni dhe ndoshta duke krijuar të ashtuquajturin imunitet tufë, i cili mbron ata që nuk janë infektuar duke zvogëluar qarkullimin e virusit. Në rastin e koronavirusit që shkakton Covid-19, vendet në mbarë botën kanë vendosur kufizime të rrepta të lëvizjes dhe njerëzit kanë miratuar vullnetarisht masa distancimi shoqëror, të cilat së bashku i mbajnë njerëzit larg shumë larg duke bërë të mundur ndalimin e përhapjes së virusit lehtësisht.
Pra, si kthehet një virus?
Ekzistojnë një numër mundësish. Në rastin e gripit, është fillimi i freskimit të motit, një faktor që mund të ndikojë edhe në rastin e koronavirusit. Ose patogjeni mund të qëndrojë i izoluar. Kjo është një tjetër karakteristikë e gripit. Në vjeshtën e vitit 1918, ndodhi një valë e dytë e shpërthimit të gripit historik dhe shkaktoi shumicën e vdekjeve gjatë pandemisë. Disa studiues besojnë se u soll nga një mutacion që e bëri virusin përsëri të panjohshëm për sistemin imunitar të shumicës së njerëzve. Një variabël tjetër i rëndësishëm është lëvizja e virusit te popullatat që nuk janë ekspozuar më parë dhe nuk kanë imunitet.
Pse nuk kishte një valë të dytë të SARS?
Shpërthimi i 2002-2003 i sindromës së rëndë akute të frymëmarrjes në Azi kurrë nuk arriti qëllimin e një pandemie. Megjithëse e shkaktuar nga një koronavirus, nuk ishte aq ngjitës si ai përgjegjës për Covid-19. Përhapja e saj ishte e kufizuar kryesisht në spitale dhe ambiente të tjera ku njerëzit binin në kontakt të ngushtë me lëngjet e trupit të pacientëve të infektuar. Ebola është një tjetër patogjen relativisht i ri për njerëzit. Ka pasur shpërthime periodike në Afrikë, por ndërsa virusi është shumë ngjitës në disa ambiente, nuk ka qenë aq infektiv sa të përhapet në të gjithë botën si koronavirusi.
Cilat janë perspektivat për valët e dyta të koronavirusit?
Ka pasur aludime nga Kina që një valë e dytë është një rrezik. Disa zona të vendit që u mbyllën nga virusi dhe u rihapën, përsëri kishin kufizime që u vendosën në mars për shkak të rasteve të reja. Pjesa më e madhe e pjesës tjetër të botës është ende duke luftuar për të mbajtur nën kontroll valën e deritanishme. Shumica e vendeve që janë prekur nga virusi e kanë mbajtur nën kontroll virusin duke përdorur kufizime të lëvizjes, të cilat ngadalësojnë përhapjen e virusit, por lënë shumë njerëz të prekshëm nga infeksioni pasi të fillojnë përsëri të dalin jashtë, duke rritur perspektivën e valëve të dyta.
Çfarë mund të parandalojë një valë të dytë?
Organizata Botërore e Shëndetit ka rekomanduar heqjen e kufizimeve të lëvizjes me faza për të provuar efektin e secilës etapë, para se të kaloni në një hapje më të madhe. Në çdo rast, thonë ekspertët, çelësi i mbajtjes së infeksioneve të ulëta, pa u bllokuar, është të shkallëzoni testimet dhe gjurmimet e kontaktit. Autoritetet shëndetësore duhet të gjejnë njerëz të infektuar, t’i izolojnë ata dhe të identifikojnë kontaktet e tyre të fundit, në mënyrë që të mund të testohen, si dhe të izolohen nëse është e nevojshme. Kjo do të bënte të mundur që të zhvillohej imuniteti i tufës dhe të mbahej nën kontroll përhapja e në masë e rasteve, deri në një moment kur njerëz të mjaftueshëm do të ekspozohen ndaj koronavirusit derisa të zhvillohet imuniteti i tufës, duke ndaluar kështu përhapjen, deri në momentin final që është ai i prodhimit të vaksinës kundër Covid-19, i cili i jep fund pandemisë.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A duhet të shmangni vërtet ibuprofenin?
“Duhet të jeni vigjilent mbi koronavirusin! Të zbatohen udhëzimet e OBSH”
“Izolimi ka efekt te shëndeti mendor”
