Me një seri samitesh të nivelit të lartë që arritën kulmin me vizitën në Gjermani në vjeshtë nga Presidenti Xi Jinping, ky ishte menduar të ishte viti i diplomacisë Europë-Kinë. Përkundrazi, europianët po paralajmërojnë për një përçarje të dëmshme.
Diplomatët flasin për një rritje të zemërimit për sjelljen e Kinës gjatë pandemisë koronavirus, përfshirë pretendimet për ngritje çmimesh nga furnizuesit kinezë të pajisjeve mjekësore dhe një verbëri se si perceptohen veprimet e saj. Përfundimi është se trajtimi i krizës nga Pekini ka gërryer besimin kur pati një shans për të demonstruar udhëheqjen globale.
“Gjatë këtyre muajve, Kina e ka humbur Europën,” tha Reinhard Buetikofer, një ligjvënës gjerman i partisë së gjelbër që kryeson delegacionin e Parlamentit Europian për marrëdhëniet me Kinën. Ai përmendi shqetësime nga “administrimi i së vërtetës” i Kinës në fazat e hershme të virusit në një qëndrim “jashtëzakonisht agresiv” nga Ministria e Punëve të Jashtme në Pekin dhe “propagandë e linjës së ashpër” që mbron epërsinë e sundimit të Partisë Komuniste mbi demokracinë.
Në vend të veprimeve përgjegjëse gjatë shpërthimit, tha ai, “mbizotëroi një qëndrim që nuk duket se ka një vullnet të mirë për të krijuar partneritete, por vullnet për t’u thënë njerëzve se çfarë të bëjnë.”
Ndërsa administrata Trump ka rifilluar sulmet e saj ndaj Kinës, zyrtarët europianë tradicionalisht janë më pak të gatshëm të jenë kritik haptazi, pjesërisht nga frika e ndëshkimit. Fakti që politikanët në Berlin, Paris, Londër dhe Bruksel po shprehin shqetësim për narracionin e Pekinit ndaj COVID-19 lë të kuptohet për një zemërim më të thellë me pasoja të gjera. Tashmë disa anëtarë të Bashkimit Europian po ndjekin politika për të zvogëluar varësinë e tyre nga Kina dhe për të mbajtur në kontroll investimet e mundshme grabitqare, masa mbrojtëse që rrezikojnë të dëmtojnë tregtinë Kinë-BE me vlerë gati 750 miliardë dollarë në vitin e kaluar.
’Është një kthesë nga vetëm disa javë më parë, kur Kina doli nga më e keqja e shpërthimit të saj për të ofruar seminare në internet për praktikat më të mira të marra për trajtimin e virusit, ku u shfaq për herë të parë. Ajo gjithashtu ofroi furnizime mjekësore duke përfshirë pajisjet mbrojtëse, pajisjet e testimit dhe ventiluesit për vendet më të goditura në Europë dhe gjetkë, në një shfaqje të dhënies së ndihmës që thekson akoma më shumë mungesën ndërkombëtare të Amerikës.
“Tani atmosfera në Europë është mjaft toksike kur bëhet fjalë për Kinën,” tha Joerg Wuttke, president i Dhomës së Tregtisë së BE në Kinë.
Shqetësimet u transmetuan gjatë një telefonate të 25 Marsit të Grupit të Shtatë ministrave të jashtëm për mënyrën sesi Kina do të procedonte gjatë krizës dhe pasi ajo të qetësohej. Ministrave u është thënë se Europa dhe G-7 duhet të jenë në roje, pasi Pekini ka të ngjarë të lëvizë “me shumë vetëbesim, më fuqishëm” dhe në një mënyrë që të shfrytëzojë ndikimin e tij kur kombet e tjera ishin ende në mbyllje, sipas një zyrtari europian të njohur me thirrjen.
Në publik, zyrtarët kinezë kanë përdorur një ton pajtues. “Kur jeta e njerëzve është në rrezik, asgjë nuk ka më shumë rëndësi se sa të shpëtosh jetë. Është e kotë të diskutosh mbi meritat e sistemeve ose modeleve të ndryshme sociale, “tha zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme Zhao Lijian në një konferencë të rregullt për shtyp në 17 Prill. Kina, tha ai, është e gatshme të punojë me bashkësinë ndërkombëtare, përfshirë vendet europiane, për të “mbrojtur së bashku shëndetin dhe sigurinë e mbarë njerëzimit.”
Megjithatë, mjetet e Kinës për të vepruar gjatë kësaj situate kanë dështuar në pjesën më të madhe të Europës. Një tekst i përpiluar në mënyrë anonime, i postuar në faqen e internetit të ambasadës kineze në Francë këtë muaj akuzonte stafin e shtëpisë së pensioneve franceze se i linte të moshuarit të vdisnin. Ishte “një akuzë e jashtëzakonshme për një nga aspektet më të ndjeshme dhe më tragjike” të krizës në Francë, shkroi në Twitter Mathieu Duchatel nga Institut Montaigne. (Bloomberg)
