Siç ka paralajmëruar Graham Allison nga Universiteti i Harvardit, “kur një fuqi në rritje si Athina, apo Kina, kërcënon të zhvendosë një fuqi qeverisëse si Sparta, e cila kishte qenë fuqia dominuese në Greqi për njëqind vjet, ose SHBA, kambanat duhet të bien.”
Në ditët e sotme, këmbanat e alarmit po dëgjohen aq shumë saqë po zhdukin idetë që do t’i lejonin Shteteve të Bashkuara dhe Kinës të shpëtonin nga ajo që Allison e quajti “Kurthi i Tukididit”.
Ka tre rrugë: njëra mund të jetë një rrugë që ka një fund, një tjetër do të çojë në shkatërrim, dhe e treta mund të sjellë një “shërim global”.
Rruga e parë shkon në drejtimin e asaj që historiani britanik Niall Ferguson e ka quajtur “Chimerica”: një martesë e ekonomive kineze dhe amerikane. Kjo perspektivë pranon realitetin e ekonomisë së shekullit njëzet, e cila është e integruar.
Por modeli Chimerica mund të mos jetë më i realizueshëm, për shkak të pabarazive ekonomike. Duke pasur parasysh reagimin kundër globalizmit dhe Kinës, veçanërisht në Shtetet e Bashkuara, është gjithnjë e më pak e mundshme që një proces i thellimit të integrimit Sino-Amerikan të mund të rinisë.
Rruga e dytë do të bënte që Kina dhe Amerika të kërkojnë të dobësojnë njëra-tjetrën. Kjo mund të ndodhë në mënyrë pasive: njëra fuqi mund të vëzhgojë kur tjetra gjendet në vështirësi. Ose njëra ose të dyja palët mund të shkaktojë trazirat e brendshme të palës tjetër. Duhet të themi se zgjedhja e kësaj rruge do të ishte jo vetëm imorale, por e rrezikshme.
Rruga e tretë çon drejt besimit të ndërsjellë, duke u përqëndruar në interesat e përbashkëta dhe duke luftuar armiqtë e përbashkët.
Në rastin e sotëm, pasi Kina e pa që COVID-19 ishte një kërcënim serioz, ajo bëri sakrifica të mëdha për të përmirësuar virusin, duke krijuar kështu një dritare të mundësive që SHBA dhe pjesa tjetër e botës të fillonin përgatitjet. tani po demonstron solidaritet global duke dërguar profesionistë dhe pajisje mjekësore në vendet e tjera në nevojë.
Në vend që të njohin vendosmërinë e Kinës dhe ta falënderojnë për ndihmën e saj, SHBA po e sulmon atë.
Siç ka vërejtur ekonomisti nga Malajzia Andrew Sheng, “Gjithçka që Kina bën për mirë, do të merret si një komplot që Kina të marrë pushtetin. Kina në sytë e Perëndimit nuk mund të bëjë asgjë siç duhet.”
Kjo është për të ardhur keq.
Nuk ka pse të jetë kështu. Duke filluar nga sot, Kina dhe SHBA mund të fillojnë të rindërtojnë marrëdhëniet e tyre përmes nismave globale dypalëshe dhe të udhëhequra bashkërisht për të frenuar pandeminë COVID-19.
Edhe pse marrëdhëniet Sino-Amerikane janë tensionuar, të dy vendet shpesh janë bashkuar për të luftuar armiqtë e përbashkët.
Pas 11 Shtatorit 2001, Kina dhe Amerika punuan krah për krah për të luftuar kërcënimin e paraqitur nga al-Kaeda. Pastaj, pas krizës financiare të vitit 2008, u bashkuan përsëri. Dhe në vitin 2014, Kina dhe SHBA nënshkruan një marrëveshje që i hapi rrugën marrëveshjes së klimës në Paris.
Si një krizë globale, pandemia COVID-19 gjithashtu duhet të trajtohet si një armik. Viruset, në fund të fundit, as respektojnë kufijtë politikë, as kanë ndonjë etni ose kombësi. Asnjë vend që vepron më vete nuk mund të fitojë luftën kundër tij.
Duke kërkuar që Kina dhe SHBA të zgjedhin rrugën e tretë, kriza COVID-19 ka ofruar një rrugëdalje nga Kurthi i Tukididit.
SHBA dhe Kina sigurisht që ndryshojnë shumë. Vitet e fundit, këto ndryshime janë theksuar edhe më shumë.
Por nuk ka mohuar që të dy vendet kanë të njëjtat interesa në luftën kundër sfidave globale si pandemia COVID-19, ndryshimet klimatike, paqëndrueshmëria financiare dhe çdo armik tjetër që mund të shfaqet në të ardhmen.
Për dallim nga Kina dhe SHBA, tregjeve në zhvillim dhe vendeve në zhvillim u mungon mundësia për të mbrojtur veten nga kërcënimi i ri pandemik.
Së bashku, Kina dhe SHBA duhet të ofrojnë propozime të guximshme për më shumë financime përmes FMN-së, të Drejtave të Tjera të Tërheqjes, si dhe lehtësimit të borxhit për vendet e varfëra. Vetëm atëherë qeveritë në vështirësi do të kenë hapësirën fiskale për të luftuar pandeminë dhe më pas të rifillojnë ekonomitë e tyre.
Nëse virusi dhe kriza ekonomike janë akoma të pranishme kudo, ata do të paraqesin një rrezik kudo, përfshirë Kinën dhe SHBA-në.
Yu Yongding, një ish-president i Shoqatës Kineze të Ekonomisë Botërore dhe drejtor i Institutit të Ekonomisë Botërore dhe Politikës në Akademinë Kineze të Shkencave Sociale, shërbeu në Komitetin e Politikës Monetare të Bankës Popullore të Kinës nga 2004 deri 2006.
Kevin P. Gallagher është Profesor i Politikës së Zhvillimit Global në Shkollën e Studimeve Globale të Universitetit të Bostonit, Frederick S. Pardee.
Përkthyer dhe përshtatur nga Project Syndicate/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Media përhap panik për të dëmtuar Trumpin”
“Me apo pa koronavirus, Kina do tejkalojë SHBA”
“Koronavirus më keq se lufta tregtare”
