“Nëse çdo gjykatë kushtetuese e çdo shteti anëtar fillon të japë interpretimin e vet të asaj që Evropa mund dhe nuk mund të bëjë, ky është fillimi i fundit,” tha eurodeputeti liberal Guy Verhofstadt javën e kaluar.
Fillimi i fundit të BE-së? Edhe nga standardet e zakonshme të Verhofstadt.
Komentet e tij pasuan vendimin e Gjykatës Kushtetuese gjermane, e cila vendosi që Gjykata Evropiane e Drejtësisë (ECJ) kishte vepruar jashtë mandatit të saj duke lejuar masat lehtësuese sasiore të Bankës Qendrore Evropiane.
Gjykatësit gjermanë tani i kanë dhënë Bankës Qendrore Evropiane (ECB) një afat tre mujor për të prodhuar një vlerësim të proporcionalitetit që justifikon blerjen e bonove të saj prej 2 trilionë eurosh për të mbajtur pjesëmarrjen e bankës qendrore të Gjermanisë.
Në thelb, gjykata po sfidon epërsinë e GJEDNJ-së.
Por Komisioni Evropian u tërhoq. Presidentja Ursula von der Leyen, vetë gjermane, tha dje: “Fjala e fundit për ligjin e BE-së flitet gjithmonë në Luksemburg. Në asnjë vend tjetër.” Komisioni Evropian madje është duke folur për marrjen e masave juridike kundër qeverisë gjermane. Nënkryetarja, Věra Jourová, tha: “Ne do të shqyrtojmë hapat e ardhshëm të mundshëm, të cilat mund të përfshijnë mundësinë e procedurave të shkeljes”.
Tani kjo duket shumë e vështirë dhe e pakuptimtë. Është gjithashtu një provokim që Kancelarja gjermane, Angela Merkel, do të dëshirojë ta shmangë.
Pra, çfarë do të ndryshojë në të vërtetë ky citim “gjykim i jashtëzakonshëm”?
Epo, në afat të shkurtër, jo shumë. Tani për tani, BQE nuk ka nevojë të ndalojë ndonjë prej blerjeve të saj, por a do t’i kushtojë vëmendje kërkesave të gjykatës gjermane për të prodhuar një vlerësim “proporcionaliteti” mbi ndikimin e lehtësimit sasior brenda tre muajve? Dhe nëse prodhon një të tillë, kush e gjykon? Në thelb, GJED mund të përfshihet përsëri.
Në shumë mënyra, gjykata gjermane po reflektonte një ndjenjë të opinionit publik kombëtar, zhgënjimin e thellë që ata po paguajnë padrejtësisht borxhet e vendeve të tjera.
Ai gjithashtu arriti në problemin e brendshëm në zemër të BE-së. Për vite me radhë, BQE ka “mbuluar” qeveritë që nuk kanë arritur të merren me implikimet fiskale të bashkimit monetar.
Por ka edhe pasoja të tjera. GJED zbaton rregullat, dhe ligjet e Bashkimit Evropian, të tregut të vetëm. Dhe kjo ka bërë që disa politikanë të BE-së dhe disa politikanë gjermanë të shqetësohen.
Pasojat mund të jenë serioze. Duket gjithashtu e sigurt që kjo do të forcojë të dy qeveritë polake dhe hungareze për t’iu drejtuar GJED. Mateusz Morawiecki, kryeministri i Polonisë, i tha gazetës gjermane Frankfurter Allgemeine Zeitung se vendimi i gjykatës ishte “një nga më të rëndësishmet” në historinë e BE-së dhe vendosi se “GJED-ja nuk ka fuqi të pakufizuara”.
Dhe ky është drejtimi që qeveri të tjera mund të ndjekin gjithnjë e më shumë në muajt e ardhshëm.
Darren McCaffrey është redaktori politik i Euronews.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Më shumë Evropë’ do të thotë më shumë vështirësi për BE-në
‘Pasardhësi i Merkelit’, mik i Rusisë dhe Kinës?
‘Mikrobi është kthyer në Evropë…’
