MENU
klinika

"... për të sfiduar injorancën dhe izolimin"

Kush ishin “Gratë e Librave” që kalëruan me mijëra kilometra

30.05.2020 - 14:41

Ato u njohën si “gratë e librit”.

Ato bënin gati kuajt e tyre, zakonisht në agim, për të marrë rrugën përgjatë kodrave me dëborë dhe përmes lumenjëve të gjerë, me një qëllim të thjeshtë: të jepnin materiale leximi për komunitetet e izoluara të Kentakit në SHBA.

Iniciativa e Bibliotekës Pack Horse ishte pjesë e Administratës së Progresit të Punës së Presidentit Franklin Roosevelt (WPA), e krijuar për të ndihmuar Amerikën të largohej nga Depresioni i Madh, gjatë të cilit, deri në vitin 1933, papunësia ishte rritur në 40% në Appalachia.

Transportimi i librave me anë të kuajve nuk ishte diçka e re në Kentaki, por kjo iniciativë ishte një mundësi për të rritur numrin e vendeve të punësimit dhe në të njëjtën kohë të shkrim-leximit.

WPA u jepte pagat transportuesve të librit – pothuajse të gjithë punonjësit ishin gra, që po merrnin një iniciativë të pazakontë ndër programet e WPA-së – por përveç grave shumë pak të tjerë.

Qarqet duhej të kishin bibliotekat e tyre bazë nga të cilat bibliotekarët e caktuar do të udhëtonin. Shkollat lokale ndihmuan në mbulimin e atyre shpenzimeve, si dhe të shpenzimeve të materialeve të leximit, për librat, revistat dhe gazetat.

Në dhjetor të vitit 1940, një njoftim në gazetën Mountain Eagle vuri në dukje se biblioteka e Qarkut Letcher “kishte nevojë për dhurime të librave dhe revistave, pavarësisht se sa të vjetër apo të përdorur mund të ishin ato”.

Revistat dhe gazetat e vjetra u prenë dhe u ngjitën në skedarë me tema të veçanta -receta, për shembull, ose vepra artizanale.

Një skemë e tillë, e cila ende mbahet sot në Bibliotekën dhe Muzeun Presidencial të FDR në Hyde Park, New York, përmban receta të vendosura në një fletore me hyrjen e mëposhtme:

“Librat e gatimit janë të njohur. Çdo gjë që ka të bëjë me konservimin ose ruajtjen është e mirëpritur.”

Librat u riparuan në biblioteka dhe, siç kujton historiani Donald C. Boyd, kartolinat e vjetra të Krishtlindjeve përdoreshin si faqeshënuese dhe për të parandaluar dëmtime të mëtejshme të faqeve.

Gratë e librit udhëtuan 100 deri 120 kilometra në javë, në kuajt e tyre ose mushkat, përgjatë rrugëve të caktuara, pavarësisht nga moti. Nëse destinacioni ishte shumë i largët edhe për kuajt, ata zbritnin dhe shkonin në këmbë.

Në shumicën e rasteve, ato u angazhuan në nivel lokal – sipas Boyd, “një fytyrë e njohur për popullin mosbesues malor.”

Deri në fund të vitit 1938, kishte 274 bibliotekarë që udhëtonin nëpër 29 qarqe. Në total, programi punësoi rreth 1,000 bibliotekarë që udhëtonin. Financimi përfundoi në vitin 1943, në të njëjtin vit në të cilin WPA u shpërbë kur papunësia u përkeqësua gjatë kohës së luftës.

Vetëm në dekadën e ardhshme rifilluan shërbimet e transportit të librave, në formën e librashitësve, një metodë që vazhdimisht po rritej në popullaritet në të gjithë vendin e tyre.

Përveç sigurimit të materialeve të leximit, gratë e librave shërbyen për të plotësuar kërkesat e librit, ndonjëherë u ndalën për të lexuar për ata që nuk mundën dhe ndihmuan të ushqenin krenarinë lokale.

Siç tha një lexues i librave të tyre: “Ato libra që sollët për ne na kanë shpëtuar jetën.”

Në të njëjtin vit u ekzaltua thirrja për libra në Eagle Mountain në bibliotekën e Letcher County:

“Biblioteka i përket komunitetit tonë dhe qarkut tonë dhe është këtu për të na shërbyer … Është detyra jonë të vizitojmë bibliotekën dhe të ndihmojmë në çdo mënyrë që të mundemi, që ne ta ruajmë si një faktor aktiv në komunitetin tonë “.