Për shumicën e njerëzve që përpiqen të humbasin peshë, është një luftë. Duhen më shumë sesa qëllime të mira dhe shumë fuqi vullneti. Një arsye është se për të humbur peshë, ne jemi, në një farë mënyre, duke luftuar biologjinë tonë.
Ndërsa humbasim peshë, trupi përshtatet për t’i rezistuar asaj duke ulur ritmin e metabolizmit në pushim – kjo është sasia e energjisë së shpenzuar gjatë pushimit, kur “motori” i trupit është në gjendje të lirë. Ulja e nivelit të metabolizmit në pushim është një gjë e mirë nëse ushqimi është i pakët dhe humbja e peshës po ndodh për shkak të urisë. Në këtë situatë, është mirë që trupi të ngadalësohet për të kursyer energji dhe për të kufizuar humbjen e mëtejshme të peshës. Por kjo përshtatje evolucionare funksionon kundër jush nëse jeni mbipeshë ose obezë, dhe pesha e tepërt është një kërcënim më i madh për shëndetin sesa uria.
Studiuesit kanë studiuar humbjen e peshës për dekada për të përcaktuar se si trupi i përgjigjet asaj. Midis tyre janë studimet që regjistruan pjesëmarrës në serialin televiziv The Biggest Loser. Nëse nuk jeni të njohur me të, The Biggest Loser është një seri televizive realiteti në të cilën individët obez konkurrojnë të humbin peshën më të madhe përmes një programi intensiv të ushtrimeve dhe ndryshimeve dietike. Një studim paraprak zbuloi se pasi humbën shumë peshë, pjesëmarrësit në The Biggest Loser kishin ulur ndjeshëm normat metabolike. Por ishte e paqartë se sa do të zgjasin ato ndryshime ose nëse ata parashikuan rimarrjen e peshës pasi të mbaronte konkursi. Një studim i fundit pa se si pjesëmarrësit në The Biggest Loser vazhduan gjashtë vjet pas konkursit të tyre 30-javor. Studiuesit që botuan në revistën mjekësore Obesity zbuluan se: Në fund të konkursit, humbja mesatare në peshë ishte afro 58 kg. Meqenëse pesha mesatare fillestare ishte rreth 148 kg, kjo është një rënie prej gati 40% e peshës trupore. Mesatarisht, pjesëmarrësit pësuan një rënie prej 23% të normës së tyre metabolike në pushim. Gjashtë vjet më vonë, konkurrentët rifituan një mesatare prej 40 kg, por ngadalësimi i ndjeshëm në normën metabolike vazhdoi.
Nuk kishte një lidhje të drejtpërdrejtë midis sasisë së ngadalësimit metabolik dhe sasisë së peshës së humbur gjatë shfaqjes. Sidoqoftë, pas gjashtë vjetësh ata që mbanin më shumë peshë kishin më shumë ngadalësim. Këto gjetje konfirmojnë se humbja e peshës mund të çojë në ndryshime të rëndësishme në metabolizmin që, nga ana tjetër, i rezistojnë humbjes së mëtejshme të peshës. Për më tepër, mbajtja në peshë mund të jetë veçanërisht e vështirë sepse ato ndryshime vazhdojnë me kalimin e kohës. Ngadalësimi metabolik që shoqëron humbjen e peshës ndryshon, megjithatë, mund të krijojë më pak rezistencë ndaj humbjes së peshës për disa sesa të tjerët.
Gjetjet e këtij studimi mund të duken dekurajuese nëse po përpiqeni të humbni peshë.
Nga ana tjetër, mbase duhet të sigurojë një masë lehtësimi për të ditur se arsyeja e humbjes së peshës duket si një betejë e vështirë dhe me shumë tatëpjeta ! Jo vetëm që nuk po përpiqeni aq sa duhet, por përpjekjet për të humbur peshë janë minuar në mënyrë aktive nga adaptimet biologjike të trupit që u zhvilluan shekuj më parë gjatë evolucionit dhe tani janë të ndodhur në ADN-në tuaj.
Ju mund të pyesni veten: a ka ndonjë dietë, një program ushtrimi ose një ilaç që mund të “rivendosë” normën metabolike ose të shmangë ngadalësimin e saj gjatë humbjes së peshës? Në fakt, ju mund të keni parë libra ose reklama për dieta të caktuara ose shtesa që pretendojnë të bëjnë këtë. Fatkeqësisht, shumica kanë pak prova afatgjata bindëse për t’i mbështetur ato, ose ndryshimet janë shumë të vogla.
Në fund të fundit, njohja për përshtatjet që bën trupi gjatë humbjes së peshës dhe si mund të irritojë përpjekjet tuaja për të humbur peshë mund ta bëjë përpjekjen të duket e kotë. Por nuk është kështu. Përcaktimi, këmbëngulja dhe një plan i qëndrueshëm janë hapat e parë të mirë. Ndihmon gjithashtu të dini se çfarë keni kundër. Personat që humbasin një pëshë më të madhe e dinë mirë këtë fakt.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A më ekspozon barku i madh drejt diçkaje të rrezikshme?
“Ajo që dëgjova në një emision televiziv më shpëtoi jetën”
