Mbretëria e Bashkuar dhe Republika Popullore e Kinës bëjnë një çift të çuditshëm.
Në “epokën e artë” të marrëdhënieve bilaterale, të inkuadruar nga David Cameron, Mbretëria e Bashkuar mirëpriti kompanitë kineze që të investojnë në infrastrukturë kritike siç janë 5G dhe termocentralet.
Por ambasadori kinez tani ka kërcënuar Britaninë me pasoja të rënda. A duhet ta marrim seriozisht kërcënimin e ambasadorit? Po.
Kur australianët reaguan rreth ndërhyrjes kineze në politikën e tyre Pekini u përgjigj duke kufizuar importet nga Australia. Kur Kanada lejoi gjykatat e saj të merreshin me një kërkesë ekstradimi të SHBA kundër vajzës së themeluesit të Huawei për një vepër penale, Pekini mbajti peng dy shtetas kanadezë.
A përdoren hakmarrje të tilla vetëm kundër vendeve të tjera dhe jo MB?
Historia po na paralajmëron. Britania ishte demokracia e parë e madhe perëndimore që njohu Republikën, në janar 1950, më pak se tre muaj pas themelimit të saj. Pekini vendosi vetëm marrëdhënie të plota diplomatike me Mbretërinë e Bashkuar në Mars 1972, pasi presidenti amerikan, Richard Nixon vizitoi Kinën.
Në vitin 1967, kur partia komuniste përfshiu Kinën në Revolucionin Kulturor, diplomatët britanikë u sulmuan fizikisht dhe gazetari i Reuters, Anthony Grey u burgos në Pekin për më shumë se dy vjet.
Mbretëria e Bashkuar ishte e para që u angazhua pozitivisht me qeverinë kineze nën partinë komuniste.
Sidoqoftë, rezultoi se ishte ai që trajtohej ashpër përpara se Deng Xiaoping të futte politikën e “reformës dhe hapjes” në fund të viteve 1970.
Gatishmëria e partisë komuniste për të vepruar ashpër në Britaninë e Madhe parashikon Presidentin Xi Jinping. Atëherë, si duhet ta kuptojmë paralajmërimin e ambasadorit Liu Xiaoming për ofertën britanike për një shteg për nënshtetësi për shtetasit britanikë jashtë shtetit (BNO) në Hong Kong?
Sipas Liu, oferta britanike është një ndërhyrje në punët e brendshme të Kinës dhe ajo do të përballohet me pasoja.
Por, përse një ofertë britanike për t’i dhënë fund trajtimit më pak të favorshëm të një grupi shtetasish britanikë, do të jetë arsye për hakmarrje nga Kina? A do të ishte e mbrojtur për Mbretërinë e Bashkuar të kërcënonte Kinën nëse Pekini njoftoi një politikë për të akorduar pakicën e saj Ujgure të njëjtat të drejta të shtetësisë me shumicën e saj Han?
Si duhet ta kuptojmë ofertën e miqësisë së Liu në Mbretërinë e Bashkuar? Ai ka ofruar miqësi për sa kohë që Mbretëria e Bashkuar pranon kushtet e përcaktuara nga Pekini, duke kujtuar trajtimin e Kinës ndaj nismës së MB për të vendosur marrëdhënie diplomatike në vitet ’50.
Do të thotë që ne duhet të lejojmë Huawei të ndërtojë deri në 35% të infrastrukturës sonë 5G dhe nuk na lejohet të ndryshojmë mendim.
Sidoqoftë, nuk do të ketë barazi ndërmjet kompanive, institucioneve dhe individëve që veprojnë në territorin e njëri-tjetrit.
Ndërsa Kina insiston që Huawei të lejohet të ndërtojë infrastrukturën tonë kritike, asnjë ndërmarrje britanike nuk do të lejohet të bëjë asgjë të krahasueshme në Kinë.
Do të ishte gabim që Mbretëria e Bashkuar të braktiste angazhimin pozitiv me Kinën.
Asnjëherë nuk e kemi trajtuar Republikën e Popullit si një armik dhe nuk duhet ta bëjmë tani.
As nuk duhet të braktisim vlerat tona themelore ndërsa angazhohemi me Kinën.
Politika e jashtme e së cilës synon ta bëjë botën e sigurt për autoritarizmin, një botë në të cilën partia komuniste do të mbajë pushtetin në Kinë nuk mund të kundërshtohet.
Kërcënimet kineze për të shkaktuar probleme ekonomike në një demokraci individuale nuk përballohen nëse të gjithë nuk mendojmë njësoj dhe lejojmë që Pekini të na përçajë dhe të sundojë.
Steve Tsang është drejtor i Institutit të Kinës në Universitetin SOAS të Londrës
Përkthyer dhe përshtatur nga The Guardian/ Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A mundet Afrika të “mbushë boshllëkun” e Britanisë në BE?
A e ka Kina në dorë Evropën?
20 sfidat e BE-së për vitin 2020!
