MENU
klinika

As pas koronavirusit...

Populizmi nuk zhduket me magji!

15.07.2020 - 15:42

Bolsonaro, Johnson, Salvini, Trump, Erdogan, Kaczyński, Le Pen, Modi, Orbán, Putin.

Disa nga këta udhëheqës globalë janë populistë; disa kanë vija autoritare; të tjerët janë autoritarë që përdorin populizmin për të konsoliduar pushtetin.

Disa do të largohen pas keqmenaxhimit të tyre katastrofik të pandemisë së koronavirusit.

Duke pasur parasysh performancën e dobët të shumë qeverive populiste në trajtimin e koronavirusit, populizmi duket sikur mund të shkatërrohet me magji.

Por një mendim i tillë dëshiror injoron arsyet e ngritjes së populizmit dhe qëndrueshmërinë e tij të mundshme.

Shumë në Evropë besojnë se populizmi lindi për shkak të krizave të jashtme që kanë goditur kontinentin gjatë dhjetë viteve të fundit.

Këto përfshijnë ndikimin e krizës financiare të vitit 2008 në eurozonë, e cila ngjalli pakënaqësi me euron dhe pabarazinë ekonomike, dhe fluksin e refugjatëve të 2015 dhe 2016, të cilat zbuluan frikën e humbjes së identitetit dhe çuan në skepticizëm më të madh për BE-në.

Shkurt, studiuesit dhe politikëbërësit e BE-së supozojnë se suksesi i BE-së është i lidhur me performancën e saj.

Ata arsyetojnë se politika më të mira dhe institucione më efikase do të sigurojnë që politika evropiane dhe ajo kombëtare mund të bashkëjetojnë pa probleme.

Nëse populizmi nxitet nga ankesat ekonomike dhe frika e humbjes së identitetit, ai mund të zgjidhet duke krijuar më shumë vende pune dhe duke mbyllur kufijtë për të zvogëluar emigracionin.

Ky interpretim është i gabuar.

Krizat e shumta kanë qenë një stuhi perfekte për populistët, e vërtetë. Por ato nuk shkaktuan pakënaqësinë themelore që ka tronditur Evropën dhe demokracitë e tjera.

Pra, sulmet e liderëve populistë ndaj elitës rrallëherë vihen në dyshim – edhe kur ato janë vetë pjesë e asaj elite.

Së pari, populizmi është i lidhur me zhdukjen e demokracive të përparuara.

Elitat politike janë larguar nga votuesit pas dekadash të rënies së pjesëmarrjes në zgjedhje, në anëtarësimin e partive dhe në aktivitetet qytetare që krijuan lidhje midis elektoratit dhe qeverisë.

Këto lidhje dikur e mbanin kontrollin e qeverisë dhe i detyruan politikanët t’i kushtojnë vëmendje përgjegjësive të tyre ndaj qytetarëve. Por sot, partitë politike përfaqësojnë më pak interesa shoqërore dhe njerëz, pasi anëtarësia ka rënë.

Populistët e kanë mbushur këtë boshllëk, duke anashkaluar institucionet tradicionale.

Është shumë shpejt të thuhet nëse këta aktorë politikë dhe taktika do të jenë të suksesshëm në planin afatgjatë. Por tani, veprimet e tyre kanë gërryer makineritë institucionale të BE-së, duke e bërë atë të brishtë dhe të prekshëm.

Populizmi ka të ngjarë t’i mbijetojë koronavirusit.

Pamundësia për të mbrojtur demokracinë është një nga dështimet e saj më të mëdha.

Qeverisja e BE-së është minuar gjithashtu. Udhëheqësit populistë kanë zbuluar se ata lehtë mund të arrijnë qëllimet e tyre duke krijuar kaos.

Dihet që ndarjet janë të shumta brenda BE-së.

Ajo që ka ndryshuar është se për shkak se populistët kanë qenë të suksesshëm në mbrojtjen ndaj partnerëve dhe mbajtjen e çështjeve politike për shpërblesë, të tjerët po i kopjojnë ato, shpesh për çështje me më pak rëndësi.

Qëllimi është thjesht të shkaktohen mosmarrëveshje, duke e bërë BE të duket e dobët, e ndarë dhe e paaftë për të adresuar sfidat e saj të mëdha, nga sulmi kinez në ekonomitë evropiane e deri te tensionet transatlantike.

Mbushja e këtyre zbrazëtive në mënyrë të konsiderueshme kërkon një rishikim të plotë të marrëdhënieve midis nivelit të qeverisjes lokale, kombëtare, BE dhe globale – në vend të reformës nga lart poshtë.