MENU
klinika

Pse rekomandimet po ndryshojnë?

A duhet të kontrollohen adoleshentet për çrregullime ankthi?

02.09.2020 - 10:52

Çrregullimet e ankthit janë sëmundjet më të zakonshme mendore, që prekin deri në 40% të grave dhe 20% të burrave gjatë jetës së tyre.

Gratë dhe vajzat adoleshente janë veçanërisht në rrezik të lartë për zhvillimin e çrregullimeve të ankthit, për shkak të ndryshimeve në kiminë e trurit të tyre, kontribuesve psikosocialë si dhe efekteve hormonale të estrogjenit dhe progesteronit. Meqenëse çrregullimet e ankthit janë kaq të zakonshme në mesin e grave dhe vajzave, a mundet zbulimi i hershëm të sjellë rezultate të përmirësuara Në një udhëzim klinik të kohëve të fundit, Nisma e Shërbimit Parandalues të Grave rekomandon shqyrtimin e të gjitha grave dhe vajzave adoleshente të moshës 13 vjeç e lart për çrregullime ankthi, duke përfshirë gratë shtatzëna dhe pas lindjes.

Rekomandimet universale të shqyrtimit bazohen në një rishikim sistematik që demonstron saktësi të moderuar deri në të lartë të mjeteve të shqyrtimit, por pranon qartë se asnjë studim nuk ka vlerësuar efektivitetin ose dëmet e shqyrtimit.

Pse rekomandimet po ndryshojnë?

Megjithëse tani rekomandohet shqyrtimi rutinë për depresionin tek adoleshentët dhe të rriturit, më parë nuk janë bërë rekomandime për shqyrtimin e çrregullimeve të ankthit. Rekomandimet e fundit bazohen në studime që demonstrojnë saktësinë e instrumenteve të shqyrtimit, si dhe konfirmimin e përfitimeve të trajtimit të çrregullimeve të ankthit me terapi njohëse të sjelljes dhe ilaçe.

A janë çrregullimet e ankthit në rritje?

Sipas medias, duket se çrregullimet e ankthit janë rritur në vitet e fundit, që i atribuohen shkaqeve të ndryshme: pandemia COVID-19, stresi më i madh i performancës në shkollë ose punë, përdorimi i mediave sociale, etj. Megjithatë, ne nuk kemi të dhëna që sugjerojnë se shkalla e prevalencës për çrregullimet e ankthit është rritur me të vërtetë, për shkak të pasaktësisë së të dhënave të mbledhura para futjes së sistemeve të klasifikimit psikiatrik.

Studimet e kryera me të njëjtën popullsi dhe të njëjtën metodologji me kalimin e kohës, të tilla si Anketa Kombëtare dhe të dhënat nga Bashkimi Evropian, nuk kanë demonstruar një rritje të çrregullimeve të ankthit. Ne e dimë, se më shumë individë janë duke kërkuar trajtim për ankthin, dhe se më shumë njerëz janë të gatshëm të flasin për ankthin e tyre. gjithashtu e dimë që nivelet e prevalencës në vende dhe kultura të ndryshme ka më shumë të ngjarë të jenë për shkak të ndryshimeve në mënyrën e mbledhjes së të dhënave, sesa për shkak të dallimeve kulturore.

Rreziqet e testimit

Ashtu si me të gjitha mjetet e tjera të shqyrtimit në mjekësi, mjetet e depistimit për ankthin kanë kufizime në popullata të ndryshme. Rreziqet e depistimit për ankthin në popullatat në të cilat mjetet e shqyrtimit nuk janë certefikuar  përfshijnë gabime në diagnozë dhe trajtim të papërshtatshëm (ose mungesë trajtimi).

Edhe në mesin e popullatave në të cilat janë certefikuar  mjetet e shqyrtimit të ankthit, testimi universal i ankthit për gratë dhe vajzat adoleshente paraqet shqetësimet e mëposhtme:

  • Rikthimin e problemeve të lidhura me çrregullime të njohura ankthi, të cilët tashmë marrin trajtim
  • kostoja e lartë e identifikimit të njerëzve me ankth të lehtë që mund të mos përfitojnë nga trajtimi
  • trajtimi i papërshtatshëm i njerëzve bazuar në një diagnozë të rreme si rezultat i një ekrani pozitiv të ankthit
  • përshkrimi i tepërt i ilaçeve, me një numër të shtuar të njerëzve që vuajnë nga efektet anësore të ilaçeve
  • pasojat e mbartjes së një diagnoze të pa saktë

Udhëzimet e reja rekomandojnë kontrollimin e të gjitha vajzave dhe grave adoleshente për çrregullime ankthi. Çrregullimet e ankthit janë veçanërisht të zakonshme në mesin e grave, por ato shpesh nuk njihen dhe trajtohen. Kontrolli universal për ankthin mund të ndihmojë në identifikimin e atyre që vuajnë nga çrregullimet e ankthit, duke rezultuar në vlerësim dhe trajtim të hershëm. Sidoqoftë, kërkimi i ardhshëm është i nevojshëm për të vlerësuar efektivitetin e një shqyrtimi të tillë dhe për të vlerësuar dëmet e mundshme.

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN