MENU
klinika

Mes tyre edhe konflikti Greqi-Turqi...

Gjashtë konfliktet që mund të nisin një Luftë tjetër Botërore

28.09.2020 - 10:45

Me rritjen e konfrontimit ushtarak përgjatë kufijve të shumë kombeve në të gjithë globin dhe rritjen e zgjerimit detar nga disa të tjerë, ekziston mundësia që një Luftë Botërore të shpërthejë.

Nga përshkallëzimi i përshkallëzuar në rajonin e Mesdheut Lindor në Detin e Kinës Jugore dhe nga konfliktet historike në rajonin Euroaziatik në mosmarrëveshjet kufitare në Himalaje, këtu është një listë e konflikteve të mundshme që mund të dalin jashtë kontrollit dhe të shkaktojnë një Luftë të mundshme Botërore.

ARMENI vs AZERBAJXHAN

Që prej shumë kohësh, dy ish republikat Sovjetike janë në konflikt për shkëputjen e Azerbajxhanit, rajonit të diskutueshëm etnik të Nago-Karabakut dhe shtatë rretheve përreth.

Sidoqoftë, sulmi  i korrikut nga Ushtria Armene në rrethin Tovuz të Azerbajxhanit ndryshoi situatën, të dyja palët pësuan humbje, veçanërisht Azerbajxhani, i cili gjithashtu humbi Gjeneral Majorin e tyre, gjë që përshkallëzoi më tej tensionet.

Tensionet kanë qenë aq të larta sa Rusia u desh të ndërhynte. Presidenti Vladimir Putin u bëri thirrje të dy kombeve të respektojnë armëpushimin, i cili u nënshkrua për herë të parë në 1994 dhe siguroi dy dekada stabilitet.

Sidoqoftë, bashkimi i Presidentit turk Rexhep Tajip Erdogan me Azerbajxhanin dhe mbajtja e stërvitjeve të përbashkëta ushtarake me kombin, kanë bërë që Armenia të mos frenohet aspak.

INDI vs PAKISTAN

Kashmiri ka qenë një çështje e ndjeshme për të dy kombet, me rajonin që është sheshi i dhunës dhe aktivitetit të shtuar të militantëve që çuan dy kombe me energji bërthamore në një betejë që duket e pafund.

Që kur Kryeministri Narendra Modi tërhoqi autonominë e Jammu dhe Kashmir dhe e ndau atë në dy territore të administruara federalisht, tensionet vetëm janë shtuar. Ajo që e komplikon më tej është mbështetja e Islamabadit nga Kina, e cila vazhdon të forcojë ushtrinë e Pakistanit.

Tani, me Pekinin që vazhdon të mbështesë Pakistanin, “Vëllain e Hekurt” dhe anasjelltas, kjo mund të nënkuptojë një luftë të dyanshme për New Delhin. Dhe India ka mbështetjen e SHBA, Rusisë dhe Francës gjë që e bën situatën shumë më të komplikuar.

Askush nuk e di se çfarë do të ndodhë nëse India përballet me një luftë me dy fronte kundër Kinës dhe Pakistanit, por një gjë është e sigurtë, ajo do të jetë fatkeqësi për botën pasi të tre kombet janë fuqi bërthamore.

At Border of 2 Nuclear-Armed Nations: Machine Guns, Anxiety and Dancing -  The New York Times

TURQI vs GREQI

Të dy fqinjët e Mesdheut Lindor kanë patur  mosmarrëveshje për një sërë çështjesh, përfshirë pretendimet për burimet e hidrokarbureve në rajon,

Franca dhe Gjermania kishin ndërhyrë më herët për të qetësuar tensionet, por marrëveshja e Francës për të furnizuar Athinën me 18 avionë luftarakë të prodhuar nga Dassault nuk u prit mire nga Turqia. Ankara madje ka kërcënojë të ‘rrëzojë’ avionët luftarakë të Emirateve të Bashkuara Arabe që kryen stërvitje të përbashkëta ushtarake me Greqinë.

Greqia, e cila mbështetet nga shumica e kombeve të BE, Egjipti dhe Emiratet e Bashkuara Arabe, ka deklaruar se zotërimi i  ishujve të shumtë i jep asaj sovranitetin mbi ujërat e diskutueshme. Megjithatë, Turqia ka refuzuar të lëkundet.

Ankaraja ka dërguar anije luftarake së bashku me një anije për të bërë kërkime për gaz në zonë. Ky konflikt mund të çojë një përplasje të paparashikuar midis vendeve të NATO-s.

INDI vs KINË

Ka pasur një shtim të paparashikuar të tensioneve midis dy kombeve që nga Përleshja e Luginës së Galvanit në Qershor në Ladakun Lindor, që mori jetën e 20 indianëve dhe një numri të paspecifikuar nga pala kineze.

Kryeministri Narendra Modi ka treguar vendosmëri, duke zgjeruar një ndalim të 118 aplikacioneve mobile kineze për të kundërshtuar praninë e saj masive në shërbimet e internetit. Masa u pasua nga norma më të rrepta për investimet. Vendime të tilla janë kundërshtuar me forcë nga Kina.

Një konfrontim i mundshëm midis Indisë dhe Kinës sigurisht do të bëjë që SHBA-të ofrojnë ndihmë të hapur dhe të fshehtë për New Delhi.

Sidoqoftë, të dy kombet, India dhe Kina janë fuqi bërthamore dhe një përplasje midis dy gjigandëve ekonomikë dhe ushtarakë mund ta çojë ekonominë globale në një pikë pa kthim.

Crucial India-China military meet over Ladakh standoff today. Here's what  to expect - india news - Hindustan Times

KINË vs TAJVAN

Kina vazhdon të luftojë në shumë fronte. Një sagë për një kohë të gjatë ka qenë përplasja e saj me Tajvanin, të cilin Pekini e konsideron një “provincë renegate”.

Tajvani konsiderohet nga Kina si pjesë e rajonit të vet dhe Pekini nuk ka lënë gur pa lëvizur për të izoluar diplomatikisht ishullin duke u bërë presion shumë vendeve.

Sidoqoftë, Shtetet e Bashkuara kanë vazhduar të mbeten aleati kryesor dhe furnizuesi ushtarak i vendit ishullor, pavarësisht paralajmërimeve të përsëritura nga Pekini. Me mbështetjen e SHBA-së ndaj Tajvanit, Kina nuk ka guxuar të pushtojë vendin ishullor, deri më tani, pavarësisht pretendimit se bashkimi i saj me territorin është i pashmangshëm, i cili do të bëhet me forcë nëse kërkohet.

Nëse Pekini guxon të kapërcejë kufirin, Kina dhe SHBA, dy superfuqitë më të mëdha në botë, do të përfshihen në një konflikt të drejtpërdrejtë që do të përfshijë kombet e NATO-s në anën e SHBA dhe Rusinë në anën kineze.

The Republic of China, in brief. – Defense Politics Asia

IRAN vs IZRAEL

Irani dhe Izraeli kanë patur vazhdimisht përplasje që nga vendimi i SHBA-së në vitin 2018 për t’u tërhequr në mënyrë të njëanshme nga Plani i Përbashkët Përgjithshëm i Veprimit i vitit 2015.

Edhe më parë, mundësia e një përplasjeje të mundshme midis dy kombeve të Lindjes së Mesme ka qenë jashtëzakonisht e lartë.

Për më tepër, refuzimi i fundit i Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara për projekt-rezolutën për të zgjatur embargon e armëve për një kohë të pacaktuar kundër Iranit, një vendim i cili u mbështet nga Rusia dhe Kina, ka zemëruar SHBA.

Tani, me SHBA-të që vazhdojnë të mbajnë stërvitje të shumta ushtarake me Izraelin, të cilin ata e kanë armatosur me avionët e tyre shtetërorë, të fshehtë F-35, sjell një probabilitet shumë të lartë që Izraeli me mbështetjen Amerikane të planifikojë sulme të përkohshme në objektet bërthamore iraniane ose instalimet ushtarake, veçanërisht nëse Teherani merr pajisje ruse ose i afrohet zhvillimit të një bombe bërthamore.

Irani, siç ka pretenduar, do të godasë Izraelin dhe bazat e SHBA në Lindjen e Mesme. Raketat e tij janë gjithashtu të afta të arrijnë pjesën më të madhe të Evropës, duke rrezikuar kështu vendet kryesore të NATO-s, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar.

Me Rusinë dhe Kinën në anën e tij, analistët besojnë se një sulm ndaj Iranit mund të shkaktojë një Luftë Botërore dhe kjo është arsyeja që edhe SHBA po shqyrton me kujdes çështjen iraniane.

Përkthyer dhe përshtatur nga EurAsian Times/ konica.al

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN


Sërish ka interesa ekonomike në mes...

Konflikti Armeni-Azerbajxhan/ A rrezikohet Evropa?

Përleshja që rrezikon Evropën

Si ka nisur konflikti azero-armen?