MENU
klinika

Ndryshimi i klimës, stresi financiar dhe covid-19

The Economist/ Fermerët e Amerikës përballen me presione

21.09.2020 - 12:06

Vetëm një orë nga Madison, kryeqyteti i Wisconsin, lopët enden nëpër kodrat e pjerrëta. Loganville, një qytet me vetëm 300 njerëz, është një vend fermash. Por ka më pak ferma se më parë.

Fermerët dhe blegtorët bëjnë vetëvrasje me gati trefishin e nivelit kombëtar, sipas një raporti më parë këtë vit nga Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC). Megjithëse tronditëse, niveli i lartë i vetëvrasjeve midis fermerëve nuk është i ri. Problemi daton të paktën në vitet 1980, kur normat e larta të interesit dhe eksportet e tkurrura e futën bujqësinë në krizë. Për më tepër, “ka gjëra shumëvjeçare vendase të bujqësisë që janë stresuese”, thotë Alicia Harvie, e Farm Aid, një organizatë jofitimprurëse. Punëtorët e bujqësisë janë më të ekspozuar ndaj tregjeve, marrëdhënieve tregtare midis vendeve dhe motit.

Josie Rudolphi, një profesore e sigurisë dhe shëndetit bujqësor në Universitetin e Illinois, anketoi 170 fermerë të rinj dhe blegtorë në Midwest në 2018 dhe zbuloi se 53% e të anketuarve raportuan shenja të lehta deri të rënda të depresionit. Vetëm rreth 7% e të rriturve amerikanë pranojnë se kanë përjetuar një periudhë depresioni çdo vit, sipas Institutit Kombëtar të Shëndetit Mendor. Bujqësia gjithashtu mund të jetë izoluese; orët e gjata të kaluara në fusha mund të përkeqësojnë ndjenjat e vetmisë dhe dëshpërimit. 

Gjërat duket se janë përkeqësuar kohët e fundit. Thirrjet për Farm Aid, e cila drejton një linjë ndihme, u rrit me 109% nga viti në vit në 2018. Deri në Qershor të këtij viti, thirrjet u rritën me 30% të tjera mesatarisht. Nuk është vetëm rritja shqetësuese. Zonja Harvie mendon se 61% e thirrjeve në vitin 2020 kanë qenë nga fermerë në krizë, që do të thotë se ata kanë nevojë për ndihmë urgjente ligjore, financiare ose të shëndetit mendor. Para vitit 2018, thotë ajo, thirrjet në krizë përbënin vetëm rreth një të tretën e totalit. Frekuenca e rritur e katastrofave natyrore të shkaktuara nga ndryshimi i klimës, vështirësitë e fundit financiare dhe pandemia e covid-19 kanë rritur shqetësimet e fermerëve.

Filloni me ndryshimin e klimës. Fermerët nëpër Midwest-in më të madh kanë parë ngjarje të panumërta ekstreme të motit që ndikojnë në rendimentin e të korrave në vitet e fundit: thatësira në Dakotas, zjarre në të gjithë Rrafshin e Madh dhe “burime të rreme” në Wisconsin (ku, për shembull, mollët dhe qershitë do të piqen në ngrohje moti vetëm për të ngrirë përsëri). Në gusht, më shumë se 10 milion hektarë misër dhe sojë u dëmtuan kur një “derecho” – një seri stuhish me erëra të fuqishme uragani – çau Iowa. Përmbytja është ndoshta sëmundja më e zakonshme. Qeveria federale deklaroi një katastrofë bujqësore në Illinois vitin e kaluar pas shirave të mëdha në të gjithë shtetin. Chris Kucharik, një agronom në Universitetin e Wisconsin në Madison, thotë se shumë toka nuk kanë pasur një shans të thahen për vite me radhë dhe tani nuk mund të mbillen.

Së dyti, fermerët shpesh u thonë punonjësve të shëndetit mendor se problemet financiare janë shqetësimet e tyre më të mëdha. Në sipërfaqe, gjërat nuk duken aq keq. Departamenti i Bujqësisë i Shteteve të Bashkuara (USDA) parashikon që të ardhurat neto të fermave do të rriten me 19 miliardë dollarë në 102.7 miliardë dollarë në vitin 2020. Por faturat e parave nga shitja e bagëtive dhe të korrave duket se do të bien në nivelet e tyre më të ulëta në më shumë se një dekadë, thotë John Newton, kryekonomist në Federatën Amerikane të Byrosë Farm, organizata më e madhe e fermerëve dhe blegtorëve të vendit. Kjo kryesisht sepse çmimet e mallrave janë ‘në depresion’.

Rritja e raportuar në të ardhurat e fermave është falë rritjes së ndihmës qeveritare. Hiqni pagesat federale, vlerëson Z. Newton, dhe të ardhurat neto nga ferma do të ishin relativisht të vogla, me 66 miliardë dollarë, 10 miliardë dollarë nën mesataren dhjetë vjeçare.

Bujqësia gjithashtu po konsolidohet shpejt. Numri i fermave të licencuara të qumështit ra me 15% midis 2017 dhe 2019. Wisconsin, shtëpia e shumë prej tyre, ‘e prezanton’ kombin me falimentimet e fermave. Fermat e vogla, në pronësi të familjes, ndiejnë presion për të zgjeruar operacionet e tyre për të shitur vëllime më të larta të qumështit për të kompensuar çmimet e ulëta. Por shkallëzimi mund të kushtojë miliona, të cilat fermerët duhet t’i marrin hua. Nuk është çudi që USDA parashikon që borxhi i rregulluar i inflacionit në fermë në vitin 2020 do të jetë në nivelin më të lartë që nga viti 1981.

Politika tregtare, gjithashtu, po i shton stresin fermave. Lufta tregtare e administratës Trump me Kinën frenoi në mënyrë dramatike eksportet e sojës. Amy Rademaker, një eksperte e shëndetit rural në Spitalin Carle në Urbana, Illinois thotë se ajo ka dëgjuar fermerët të shqetësohen më shumë për tregtinë në dy vitet e fundit, si kurrë më parë. E fundit, këtë pranverë, ndërsa fermerët llogariteshin nga pasojat nga përmbytjet, çmimet e ulëta dhe tarifat, covid-19 filloi të përhapet. Kërkesa për produkte ushqimore dhe pije ra nga mbyllje e restoranteve, hoteleve dhe shkollave.

Disa fermerë duhej të hidhnin mijëra galona qumësht që nuk mund ta shisnin; të tjerët thyen vezë ose varrosin perime të freskëta.  Në Mars, kur Kongresi miratoi Aktin CARES, paketa e ndihmës amerikane covid-19, falimentimet u ngadalësuan, shërbimet telehealth u zgjeruan dhe disa fermerë morrën një pushim të përkohshëm nga gjithë lodhja. Por shumë nga mbrojtjet e projekt-ligjit skaduan në fund të korrikut dhe Kongresi ende nuk ka kaluar një stimul të dytë. Pa ndihmën e qeverisë, Farm Aid ka frikë se mund të ketë një mori përjashtimesh nga ndihmat.

Ka disa lajme të mira. Më shumë njerëz në komunitetet rurale po i njohin vështirësitë me të cilat përballen punëtorët e bujqësisë dhe po krijojnë një rrjet sigurie për t’i ndihmuar ata.  Megjithatë edhe kur koronavirusi tërhiqet, probleme të tilla si ndryshimi i klimës, konsolidimi dhe fërkimet tregtare që kontribuojnë në stresin e fermës do të mbeten. Dhe fermerët e Amerikës, si pjesa tjetër e vendit, po plaken. Është e tmerrshme të shqetësoheni për trashëgiminë e fëmijëve, ferma që kanë qenë në familje për breza të tërë, dhe borxhin që vjen me ta.

/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga The Economist

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN


Kina ka rifilluar punën por...nuk ka klientë!

CNBC/ Janë këputur zinxhirët e furnizimit