Nuk ka zgjidhje për krizën e klimës pa Kinën dhe Presidenti Xi Jinping sapo dha shpresë se mund të japë një të tillë. Por zotimi i tij për ta bërë vendin e tij karbonik neutral brenda 40 vjetësh nuk do të kërkojë asgjë më pak se një revolucion për ndotësin më të madh në botë.
Problemi është se ekonomia e gjerë e Kinës thjesht nuk është ndërtuar për një bosht dramatik të politikës së gjelbër. Ajo kaloi dekada duke ngritur projekte masive të infrastrukturës dhe prodhim, duke ndërtuar një motor ekonomik që tani varet shumë nga energjia që ndot mjedisin.
Vendi djeg miliarda tonë qymyr çdo vit dhe përdor qindra miliona fuçi naftë dhe analistët thonë se presionet ekonomike të shkaktuara nga Covid-19 dhe tensionet me Perëndimin po e shtyjnë Kinën të shpenzojë më shumë në ato burime energjie dhe jo e kundërta. Dhe ndërsa qeveria kineze ka miratuar politika që synojnë të frenojnë emetimet, hulumtimet kanë treguar se ata nuk e kanë lëvizur aspak.
Ndërsa emetimet e karbonit ranë pas bllokimit nga koronavirus në Kinë, në fillim të këtij viti, ndotja tashmë ishte rikthyer në fund të pranverës, sipas një analize nga Lauri Myllyvirta, analist kryesor Qendra për Kërkimin e Energjisë dhe Ajrit të Pastër (CREA), një organizatë mjedisore. Kina mbetet tregu më i madh i makinave në planet dhe industria ende mbështetet shumë në automjete me benzinë dhe naftë. Pekini ka vendosur objektiva të larta për të nxitur zhvillimin dhe përdorimin e makinave elektrike, por pjesa e tyre në treg mbetet e pakët.
Një ekonomi e mbështetur në qymyr dhe naftë
Qymyri është ende burimi kryesor i energjisë së Kinës, duke zënë 58% të kërkesës për energji të vendit, sipas Byrosë Kombëtare të Statistikave. Kina ka djegur rreth katër miliardë tonë qymyr vitin e kaluar, duke e bërë atë konsumatorin më të madh në botë.
Kina ka premtuar në mënyrë të përsëritur për të hequr zakonin e saj të qymyrit dhe qeveria për vite me radhë ka promovuar politika që synojnë të pastrojnë veprimin e saj. Për shembull, ka kërkuar që metani nga minierat e qymyrit të kapet ose të shndërrohet në dioksid karboni, i cili është më pak i fuqishëm. Por realiteti nuk përputhet me retorikën. Emetimet e karbonit në lidhje me energjinë në Kinë vitin e kaluar ishin 80% më të larta se ato në 2005, sipas Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë. Ka gjithashtu shumë prova që Kina ka vazhduar të investojë në qymyr dhe naftë, veçanërisht pasi pandemia e koronavirusit dhe tensionet me Shtetet e Bashkuara kërcënojnë rritjen ekonomike. Ndërsa hulumtimet kanë treguar që ndërtimi dhe investimi në energji të rinovueshme mund të jetë më i lirë se qymyri, ky i fundit mbetet i subvencionuar shumë nga qeveria kineze dhe është një punëdhënës i madh në vend.
Vetëm këtë vit, sipas CREA, organizata mjedisore, tetë provinca që përdorin më shumë energji në Kinë, përfshirë Guangdong dhe Jiangsu, kanë drejtuar 600 miliardë juanë (90 miliardë dollarë) drejt projekteve që përdorin qymyr për prodhimin kimik. CREA gjithashtu vuri në dukje se tetë provincat po planifikojnë të shpenzojnë 420 miliardë juanë (62 miliard dollarë) në projektet e rafinerisë së naftës këtë vit ndërsa Kina përpiqet të zvogëlojë varësinë e saj në naftën e huaj. Rreth 70% e furnizimit me naftë të papërpunuar të vendit importohet. Krahasimi, shpenzimet për energji të pastër janë të vogla. CREA tha se provincat po drejtojnë më shumë se 300 miliardë dollarë drejt projekteve që përfshijnë lëndë djegëse fosile – rreth tre herë më shumë para sesa po i japin iniciativave për të promovuar automjete elektrike dhe projekte të energjisë me karbon të ulët.
Tregu më i madh i makinave
Kina ka qenë tregu më i madh në botë i makinave për më shumë se një dekadë. Por makinat janë të njohur për kontributin e tyre në dëmtimin e mjedisit dhe emetimet automatike janë një burim kryesor i ndotjes së ajrit në qytetet kineze, sipas Ministrisë së Ekologjisë dhe Mjedisit të Kinës . Heqja e tanishme e karburanteve fosile do të jetë sfida kryesore e Kinës, duke shtuar që industria është kryesisht shtetërore dhe “e fuqishme politikisht”.
Pekini ka qenë duke u përpjekur për vite me radhë për të rritur popullaritetin e makinave elektrike, të cilat konsiderohen kryesore për të arritur çdo objektiv për të zvogëluar emetimet e karbonit. Qeveria Xi dëshiron që automjetet e reja me energji, të tilla si makinat elektrike ose hibride plug-in, të përbëjnë një të katërtën e shitjeve të veturave deri në 2025. Qeveria ka vendosur standarde të rrepta të shkarkimeve në automjetet që shiten në vend dhe ofroi lehtësime taksash dhe stimuj parash për prodhuesit dhe klientët si një mënyrë për t’i inkurajuar ata të bëjnë dhe të blejnë më shumë makina elektrike.
Ka arsye për të qenë optimist në lidhje me Kinën që godet synimet e saj të shitjeve. Edhe pasi vendi uli subvencionet për makinat elektrike vitin e kaluar, pjesa e tregut për automjetet nuk ka humbje, një shenjë e përparimit. Por qeveria ende “duhet të shkojë pak më shpejt” në zgjerimin e asaj se sa në treg mund të kapin makinat elektrike.
Qëllimet e ardhshme të klimës
Është e vërtetë që Kina po promovon disa politika pozitive të klimës, sipas Climate Action Tracker (CAT), një organizatë me qendër në Berlin që ndjek veprimet e qeverisë. Grupi përgëzoi Kinën për qëndrimin e përkushtuar ndaj energjisë së rinovueshme dhe makinave elektrike, për shembull.
Por CAT paralajmëroi se aktivitetet që nxisin rimëkëmbjen ekonomike të Kinës janë ende kryesisht të karbonit. “Më shqetësuese, Kina mbetet e përkushtuar për të mbështetur industrinë e qymyrit ndërsa pjesa tjetër e botës përjeton një rënie,” tha CAT, duke shtuar se vendi “tani është shtëpia e gjysmës së kapacitetit të qymyrit në botë”.
Pas heqjes së një ndalimi për ndërtimin e impianteve të reja të qymyrit në 2018, grupi tha, Kina vazhdoi të lehtësonte kufizimet në qymyr. CAT shtoi se nga mesi i vitit 2020, vendi kishte lejuar më shumë kapacitet të ri të impiantit të qymyrit sesa në dy vitet e fundit së bashku. Njoftimi neutral i karbonit për Xi javën e kaluar ishte i vogël në detaje, duke ofruar pak qartësi se sa agresive apo jo Kina po planifikon të jetë nëse shpreson të arrijë objektivat e saj.
“Rëndësia e njoftimit [Xi] është pikërisht në potencialin për zhvendosjen e energjisë, misioneve dhe tendencave të investimeve që janë zhvendosur në një drejtim shqetësues në vitet e fundit,” tha Myllyvirta, duke shtuar se një “objektiv kryesor i politikës së re” prezantuar nga Xi “mund dhe duhet të nxisë rivlerësimin e politikave dhe përparësive të investimeve.”
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga CNN
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
RT/ Venezuela fiton betejë për të riatdhesuar ari e saj
