Më 1 nëntor kisha kremton festën e shenjtorëve, domethënë të të gjithë atyre të ndjerëve, shpirtrat e të cilëve, të shenjtëruar me hirin hyjnor, jetojnë lumturimin e bukur të Zotit. Fillimisht rezervuar për martirët e ndjerë, domethënë për ata që jetuan dhe vdiqën nën shenjën e Kryqit, festës së shenjtorëve, në shekullin e njëmbëdhjetë, iu bashkua edhe solemniteti i të vdekurve, për t’u festuar një ditë më pas./Konica.al
Pozicioni i krishtërimit mbi vdekjen dhe në post mund të përmblidhet si më poshtë: jeta e individit është një dhe e vetme. Kjo nuk do të thotë se me vdekjen natyrale, fati i njeriut është ezauruar. Në të vërtetë, atë e pret Mbretëria e Qiellit, ku, ditën e gjykimit, me hirin e Zotit, shpëtimi i mbinatyrshëm do t’i ofrohet, jo vetëm pjesës shpirtërore të individit, por gjithë trupit që do të ngrihet përsëri, i transformuar në të ashtuquajturin trup të lavdishëm. Ky është një vizion linear dhe eskatologjik, që së pari parashikon jetën, më pas vdekjen, mandej ringjalljen e shpirtit dhe më vonë, në ditën e gjykimit, ringjalljen e shpirtit dhe trupit drejt një bote të re: botën e përjetme të shëlbimit. Garancia e kësaj ringjalljeje është ringjallja e Krishtit.
Por, si shikohet vdekja në Lindje? Në Lindje, ku përkohshmëria nuk është konceptuar në një mënyrë lineare dhe eskatologjike, por në një mënyrë rrethore, jeta dhe vdekja konsiderohen si një rrjedhë e vetme e pandërprerë e ndërgjegjes, në të cilën fundi përfaqëson fillimin e një momenti tjetër të jetës dhe çdo moment i vetëm i jetës shihet si i shënuar në mënyrë konsubstanciale (identike) nga vetë fundi. Çka do të thotë se koha dhe përjetësia janë të kundërta për njëra-tjetrën dhe dëshpërimisht të pandashme. Qoftë edhe një çast i vetëm në Lindje, mbart në vetvete vdekjen dhe rilindjen e tij. Edhe çasti i vdekjes nuk i shpëton këtij konceptimi. Për rrjedhojë, ideja e rimishërimit ose rilindjes së shpirtit në një trup tjetër fizik. Vdekja, megjithëse është futur në një cikël vazhdimësie, edhe në Lindje konsiderohet si një moment shumë i rëndësishëm tranzicioni. Madje, pikërisht sepse gjithçka kthehet dhe është si një mbetje që e mbajmë me vete në jetën e ardhshme, kjo mbetje nuk duhet të ndotet nga veprime të këqija, përndryshe, si një hakmarrje danteske, në jetën e re do na duhet të paguajmë për gabimet e së shkuarës. Në terma lindorë, ky është dimensioni i karmës që shënon një marrëdhënie të ngushtë midis shkakut dhe pasojës dhe që duhet të veprojë si një motor etik. Ajo që në krishtërim ekzekutohet në çastin e gjykimit, për këtë arsye, në një dimension tjetër (të mbinatyrshëm dhe të botës tjetër), në Lindje ekzekutohet në tokë, në jetën e mëvonshme. Sipas ligjit të karmës, rimishërimi shndërrohet në një bankoprovë që kërkon, gjatë gjithë jetës, një sjellje etike të pariparueshme (jo ndryshe nga ajo që kërkojnë ortopraksitë hebraike dhe “veprat e mira” të krishtera)./Konica.al
Sidoqoftë, duhet të theksohet, se, nëse për ne perëndimorët (e mbërthyer deri në themel me një vizion eskatologjik) ideja e ringjalljes mund të duket joshëse, pasi ajo do të na ngushëllonte nga tmerri i fundit, për një lindor cikli jetë-vdekje-rilindje përfaqëson një mallkim. Për besimet e Lindjes, në fakt, natyra ciklike e ekzistencës nuk kuptohet si një ngushëllim për kalueshmërinë tonë, por si një burgim i egër që parandalon shpirtin të çlirohet përfundimisht nga përkohësia. Lindorët përdorin termin Samsara për të treguar këtë zinxhir të jetë-vdekje-rilindje, i cili e detyron individin të jetojë brenda kohës, brenda të qenit, megjithëse i ndërgjegjshëm se koha dhe të qenit janë iluzione.
Si përfundim, megjithëse jeta në Perëndim është një dhe e vetme, ndërsa në Lindje është e shumëfishtë dhe potencialisht e pafund, duhet të theksohet një paralelizëm. Për Lindjen, cikli i ekzistencave është një iluzion, në të njëjtën mënyrë për Perëndimin gjithçka është vanitas vanitatum. Me fjalë të tjera, thelbi, në të gjitha fetë, nuk është brenda kohës, ca më pak brenda historisë sonë të vogël personale, por në Zot. Dhe rruga për të mbërritur te Zoti është pak a shumë e njëjtë: nevojitet të braktisim unin e vogël, të krijuar nga iluzione-deziluzione, nga dëshira-zhgënjime, nga jetë-vdekje. Kjo rrugë është përshkruar si nga fetë e Lindjes, ashtu edhe nga ato të Perëndimit. Dikush ka përdorur termin e braktisjes (sidomos misticizmi i krishterë, nga Eckhart te Silesius apo Jean-Pierre de Caussade), të tjerë atë të shkëputjes dhe Satori (Budizmi Zen), të tjerë atë të heqjes dorë (samnyāsa indiane), disa atë të fanā (sufizmi, ose rryma mistike e Islamit), disa të anulimit të unit dhe mosveprimit (Taoizmi).
Pavarësisht nga terminologjia e përdorur, kjo rrugë përcakton nevojën për të pezulluar dhe fshirë unin psikik (d.m.th. egon). Në të vërtetë, egoja psikike është ajo që përcakton perceptimin dhe ekzistencën tonë sipas logjikës së përkohësisë, duke penguar prishjen e shpirtit. Pasi të jetë kapërcyer kjo pengesë, çdo dallim bie: koha nuk është më e kundërt me përjetësinë, të jesh nuk është më e kundërt me të mos jesh, individi nuk është më i kundërt me Zotin: gjithçka është një në një, pa diskriminim./Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Adoleshenti” i Mikelanxhelos në ekspozitë në Romë
Mes Mikelanxhelos e Rafaelit dhe më tej
Bronzino, piktori elegant i manierizimit italian
