Opinion nga: Robert M. Gates
Administrata në hyrje në SHBA duhet të ndryshojë politikën amerikane për të përmbushur sfidat e shekullit 21. Presidenti i zgjedhur Joe Biden duket se po harton politikën e tij të jashtme rreth tre temave:
Ri-angazhimi me miqtë dhe aleatët e Amerikës, rinovimi i pjesëmarrjes sonë në organizatat ndërkombëtare dhe mbështetja më e madhe në instrumentet jo-ushtarake të pushtetit. Duke marrë parasysh sfidat e paraqitura nga Kina dhe vendet e tjera, si dhe kërcënimet transnacionale që variojnë nga pandemia, te ndryshimi i klimës, këto, për mendimin tim, janë përparësitë e duhura të Administratës së re të SHBA-së. (Megjithëse, natyrisht, fuqia e pashembullt ushtarake duhet të mbetet sfondi për marrëdhëniet e Amerikës me botën.) Në secilin rast, megjithatë, një kthim në status quo para-Trump do të jetë i papërshtatshëm për detyrën. Në secilën prej tyre, është e nevojshme të reformohet, rijetëzohet dhe ristrukturohet qasja amerikane.
Aleatët tanë të NATO-s, si dhe Japonia, Koreja e Jugut dhe të tjerët, do të mirëpresin rikonfirmimin e Amerikës në angazhimet e saj lidhur me sigurinë dhe kalimin e saj në dialog të respektueshëm pas viteve të konfrontimit të Trump.
Por administrata e re duhet të insistojë që aleatët tanë të bëjnë më shumë në disa fronte. Presioni i Presidentit Trump mbi ta për të shpenzuar më shumë në mbrojtje ishte një vazhdim i një teme që është trajtuar në shumë administrata. Ky presion sërish duhet të vazhdojë… Por nuk është vetëm për çështjen e shpenzimeve ushtarake që administrata e re duhet të marrë një qëndrim të ashpër me aleatët.
Gjermania duhet të japë llogari jo vetëm për nivelin e saj patetik të shpenzimeve ushtarake, por edhe për tregtimin e interesave ekonomike dhe të sigurisë së Polonisë dhe Ukrainës për përfitimet ekonomike të tubacionit Nord Stream 2 që kalon nga Rusia në Gjermani. Blerja nga Turqia e sistemit rus të mbrojtjes ajrore S-400 kundër paralajmërimeve të përsëritura amerikane duhet të ketë kosto. (Sanksionet e vendosura kohët e fundit janë një fillim i mirë.) Dhe Ankaraja duhet gjithashtu të mbajë përgjegjësi për veprimet e saj në Libi, Mesdheun lindor dhe Siri që kundërshtojnë interesat e aleatëve të tjerë të NATO-s dhe ndërlikojnë përpjekjet për të arritur paqen. Veprimet nga vendet anëtare në kundërshtim me interesat e aleatëve të tjerë nuk duhet të injorohen dhe të tolerohen.
Shtetet e Bashkuara duhet të marrin drejtimin në NATO, një “aleancë e demokracive”, për të ndikuar në vendet anëtare – të tilla si Turqia, Hungaria dhe, gjithnjë e më shumë, Polonia – që lëvizin drejt (ose kanë përqafuar plotësisht) autoritarizmin. Nuk ka asnjë dispozitë në Kartën e NATO-s për heqjen e një vendi anëtar, por diplomacia krijuese është e mundur, duke përfshirë pezullimin ose hapa të tjerë ndëshkues. Përqafimi nga Biden i organizatave ndërkombëtare që Trump ka hedhur poshtë duhet të shoqërohet nga një axhendë për përmirësimin e tyre. Pavarësisht nga problemet e tyre të shumta, këto organizata shërbejnë për qëllime të dobishme dhe mund të jenë kanale efektive për ndikimin amerikan në të gjithë botën. Në vitet 1970 dhe 1980, Bashkimi Sovjetik kishte një strategji të përpunuar, me rreze të gjatë, për të mbledhur zyrtarët e tij në të gjithë Kombet e Bashkuara dhe institucionet shoqëruese. Kina duket se po ndjek një strategji të ngjashme sot. Kur largohemi nga Organizata Botërore e Shëndetësisë dhe organizata të tjera të tilla, ne u sigurojmë kinezëve mundësi të dominojnë mbi to dhe t’i përdorin ato për qëllimet e tyre.
Administrata e re duhet të insistojë në një reformë të gjerë organizative të organizatave ndërkombëtare (të tilla si OBSH), duke përdorur të gjitha levat diplomatike dhe ekonomike që mund të mbledhim për të realizuar një reformë efektive në të vërtetë. Thjesht shfaqja përsëri nuk është mjaft e mirë. Ndërsa administrata e re angazhohet për një mbështetje shumë më të madhe në mjetet jo-ushtarake si diplomacia konvencionale, ndihma për zhvillim dhe diplomacia publike për të mbrojtur interesat e Amerikës dhe për të çuar përpara objektivat tona, ajo duhet të pranojë që ato mjete në përgjithësi kanë nevojë serioze për investime dhe azhurnime. Aparati ynë i sigurisë kombëtare – i projektuar në 1947 – duhet të ristrukturohet për shekullin 21. Konkurrenca shumëdimensionale me Kinën dhe sfidat transnacionale kërkojnë përfshirjen zyrtare të agjencive që më parë nuk konsideroheshin pjesë e aparatit të sigurisë kombëtare dhe qasje të reja për arritjen e strategjive dhe operacioneve të vërteta amerikane “të qeverisë”.
Departamenti i Shtetit, instrumenti ynë kryesor i pushtetit pa mbrojtje, ka shumë nevojë për reformë. Në këmbim të një ndryshimi kuptimplotë strukturor dhe kulturor, Departamenti i Shtetit duhet të marrë burimet shtesë të rëndësishme që i duhen. Në vitet e fundit, mjetet tona ekonomike ndërkombëtare janë përqendruar kryesisht në masa ndëshkimore, të tilla si sanksione dhe tarifa. Ne duhet të jemi më kreativë në gjetjen e shtysave pozitive ekonomike për të bindur vendet e tjera të veprojnë – ose të mos veprojnë – në përputhje me interesat tona. Asnjë vend tjetër nuk i afrohet as Shteteve të Bashkuara në ofrimin e ndihmës humanitare pas katastrofave, por pothuajse të gjitha sukseset e tjera të mëdha në vitet e fundit – të tilla si Plani i Emergjencës së Presidentit të George W. Bush për Ndihmën ose krijimi i Korporatës së Sfidës së Mijëvjeçarit -vendosen në vend jashtë strukturës normale burokratike ose proceseve.
Shtetet e Bashkuara duhet të kërkojnë mënyra për të shfrytëzuar fuqinë e sektorit privat. Korporatat amerikane mund të bëhen partnerë me qeverinë e Shteteve të Bashkuara në vendet rreth botës që ofrojnë si perspektivë të shëndoshë investimi dhe mundësi për të përparuar interesat amerikane. Krijimi në vitin 2018 i Korporatës Ndërkombëtare të Financave të Zhvillimit të SHBA ishte një fillim i mirë. Nisma e Presidentit Barack Obama ” Power Afrika” 2013, e cila u miratua unanimisht nga të dy dhomat e Kongresit dhe synonte të sillte akses universal të energjisë elektrike në Afrikën nën-Sahariane, është një shembull i partneritetit të suksesshëm midis sektorit privat dhe qeverisë.
Më në fund, komunikimet strategjike të Amerikës – aftësia jonë për të përhapur mesazhin tonë dhe për të ndikuar në qeveri dhe popuj – janë mjerisht joadekuate dhe të vjetruara.
Në fillim të viteve 2000, Presidenti Hu Jintao i Kinës angazhoi rreth 7 miliard dollarë për të zgjeruar jashtëzakonisht mediat ndërkombëtare të Kinës dhe aftësitë e ndikimit. Për dallim nga kjo, në 1998, Kongresi shfuqizoi Agjencinë e Informacionit të SH.B.A.-së; më pas, “diplomacia publike” u fut në një cep të Departamentit të Shtetit në një organizatë që sot as nuk raporton drejtpërdrejt te sekretari i shtetit. Nuk ka asnjë koordinim të mesazheve në të gjithë qeverinë, dhe përpjekjet për të përdorur më mirë mediat sociale dhe teknologjitë e tjera të reja kanë ngecur. Me siguri, vendi që shpiku marketingun, marrëdhëniet me publikun dhe internetin mund të kuptojë se si të rimarrë përparësinë në komunikimet strategjike.
Dyshimet vazhdojnë jashtë vendit nëse ri-angazhimi (dhe besueshmëria) amerikane do të zgjasë përtej kësaj administrate të re – dhe për pikëpamjet e presidentit të ri mbi përdorimin e fuqisë ushtarake. Thënë kjo, ka një lehtësim të konsiderueshëm midis shumicës së aleatëve dhe miqve tanë që Biden ka fituar zgjedhjet. Kjo i siguron presidentit të ri një levë të konsiderueshme për të ringjallur dhe forcuar aleancat dhe institucionet ndërkombëtare dhe për të treguar në vend se duke vepruar kështu përparon interesat amerikane në të gjithë botën dhe mirëqenien e qytetarëve tanë. Kjo do të ishte një trashëgimi e qëndrueshme për administratën e Biden.
Përkthyer dhe përshtatur nga The New York Times/ F.H, konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
