Opinion nga: Peter Gumbel
Pak para mesnatës së të enjtes, Britania përmbylli daljen e saj nga Bashkimi Evropian, duke zëvendësuar një marrëdhënie të ngushtë 47-vjeçare me kontinentin me diçka shumë më ndryshe. Tani do të duhet të kalojë nëpër vitet e vështira të ndarjes që do të dëmtojë gjallërinë e saj politike dhe do të zvogëlojë rolin e saj në skenën botërore.
Megjithëse ishte rënë dakord për një marrëveshje tregtare edhe pasoja ekonomike mund të jetë e tmerrshme. Megjithatë, për shumë njerëz, është gjithashtu një moment thellësisht i rëndësishëm. Gjyshërit e mi, të cilët i shpëtuan Gjermanisë Naziste në prag të Luftës së Dytë Botërore, gjetën një shtëpi në Britani për ta, ishte një rreze drite dhe shprese.
Por do kishin ndjerë vërtet keqardhje nëse do të shihnin se si u arrit e gjitha kjo. Brenda, e polarizuar dhe thuajse në një situate absurde, Britania ka humbur vetveten. Vetvetiu ndiej pikëllim për këtë transformim të vendit që ishte shpëtimi i familjes sime. Gjyshërit e mi arritën në Angli në vitin 1939 si refugjatë pa shtetësi.
Ata ndienin jo vetëm mirënjohje për sigurinë e tyre të menjëhershme, por edhe një lidhje të thellë me vlerat e mirësjelljes dhe tolerancës që gjetën në atdheun e tyre të adoptuar. Sapo mbaroi lufta, ata u bënë shtetas britanikë duke u pajisur me dokumenta. Në një letër për një mik, gjyshi im vlerësoi “mikpritjen bujare dhe lirinë gati të pakufizuar” që ata gëzonin si migrantë. Ata kurrë nuk hoqën thekset e tyre në gjermanisht edhe pse mësuan më së miri të flisnin anglisht.
Brezi i prindërve të mi, nga ana tjetër, dha gjithçka për vendin që i pranoi dhe priti. Ata u përballën në mënyrë të pashmangshme me disa ndjenja anti-gjermane në vitet e para të pasluftës, por thjesht e injoruan këtë gjë. Xhaxhai im, i cili arriti në Britani me një tren Kindertransport kur ishte 15 vjeç, u bashkua me një njësi komando të Ushtrisë Britanike të përbërë nga refugjatë gjermanë dhe u vra në një plazh të Normandisë në moshën 21 vjeç.
Në vitet 1980, babai im, një biznesmen dhe tezja ime, një radiografe, u dekoruan të dy nga Mbretëresha Elizabeth II për kontributet e tyre në vend. “Pas gjithë traumës së largimit nga Gjermania, unë kisha hedhur rrënjë të reja në Angli,” shkroi babai im në një kujtim privat. “Ne kishim gjetur një shtëpi të re në të gjitha kuptimet e fjalës.”
Por hapja dhe toleranca që e bëri vendin një strehë të sigurt për ta janë duke përfunduar… Vota për t’u larguar nga Bashkimi Evropian në 2016 dhe vërshimi i jashtëzakonshmërisë kombëtare që e shoqëroi atë zbuloi paragjykime të thella për migrantët. Ksenofobia dhe racizmi, që supozohet se do të dëbohen në kufijtë e jetës publike, bënë një kthim të shëmtuar në rrjedhën kryesore.
Dhe kushdo me një prejardhje tjetër rrezikoi papritmas të gjykohej, sipas fjalëve të ish-kryeministres, Theresa May, si një “qytetar i askundit”, një frazë ogurzezë jo vetëm për një familje si e imja që dikur ishte pa shtet. Që nga referendumi i vitit 2016, qeveria ka tjetërsuar shumë prej 3.5 milion shtetasve të Bashkimit Evropian në vend, duke i trajtuar në mënyrë cinike në negociatat e tyre me bllokun. Njerëz të tillë japin një kontribut të madh në jetën britanike.
Dhe kalbëzimi politik ka filluar… E udhëhequr nga Kryeministri Boris Johnson, qeveria vepron shpejt dhe lirshëm me procedurën parlamentare dhe traktatet ndërkombëtare. Kur Moody’s uli vlerësimin e kredisë së Britanisë në Tetor, ajo citoi cilësinë e “zvogëluar” të institucioneve ekzekutive dhe legjislative Britanike. Standardet etike kanë pësuar gjithashtu rënie, me qeverinë që mbylli një sy ndaj ngacmimeve të nëpunësve civilë në vendin e punës dhe miqësisë që zvarritet në dhënien e kontratave publike përmes epidemisë.
Unë nuk gëzohem në këtë gjendje dhe as shumë kolegë britanikë. Vendi është po aq i ndarë sa Shtetet e Bashkuara kanë qenë nën drejtimin e Presidentit Trump. Gati gjysma e votuesve kundërshtuan Brexit në referendum: Shumë janë po aq të zemëruar dhe të zhgënjyer sa unë. Por ndryshe nga Shtetet e Bashkuara, ku zgjedhja e Joe Biden ofron një pushim nga vrazhdësia dhe mizoria e Trump, Brexit nuk mund të zhbëhet. Nuk do të ketë kthim prapa.
Miqtë e mi amerikanë më thonë se, të paktën për ta, unë jam shumë britanik, një konsumues i përkushtuar i çajit dhe adhurues i Marmite, Monty Python dhe fair play. Megjithatë, unë jam gjithashtu fuqimisht pro-evropian, një ndjenjë e përforcuar pasi kam jetuar në disa vende evropiane gjatë viteve. Të dy identitetet gjithnjë më dukej se ishin plotësuese.
Por Brexit e bëri të pamundur të jesh britanik dhe evropian në të njëjtën kohë. Ndjeva se isha jetim. Nga frika e humbjes së lidhjes time me kontinentin dhe i alarmuar nga drejtimi në të cilin Britania dukej se po shkonte, unë mora një vendim që kurrë nuk e ëndërrova e as mendoja se do ta konsideroja: Unë aplikova për shtetësinë gjermane. Si nip i refugjatëve që humbën shtetësinë e tyre për arsye racore ose fetare, unë u lejova ta bëja këtë nga kushtetuta gjermane e pasluftës.
Nuk e mora me lehtësi vendimin. Unë kurrë nuk mund ta harroj atë që i ndodhi familjes time; tezja ime e madhe u shua në Aushvic dhe disa kushërinj të tjerë vdiqën në Holokaust. Por unë gjithashtu mund të kuptoj se sa Gjermania ka ndryshuar dhe di përpjekjet që ka bërë për të shlyer mizoritë e Rajhut të Tretë.
Në të vërtetë, rolet janë përmbysur në disa mënyra: Sot, është Gjermania ajo që hap derën e saj për refugjatët dhe kancelarja e së cilës, Angela Merkel, është e hapur në mbrojtje të vlerave globale dhe mishëron mirësjellje dhe respekt. Në të kundërt, Britania që strehoi dhe ushqeu familjen time është një hije e trishtueshme e vetes së saj të dikurshme.
Pas 80 vjetësh, ndihem gati të mbyll një cikël të historisë. Britanik nga lindja, unë jam Evropian nga trashëgimia dhe bindja – dhe tani kam një kombësi pa dyshim Evropiane për ta provuar këtë gjë. Unë jam akoma krenar që jam britanik, por jam gjithashtu krenar që jam gjerman. Unë mendoj se gjyshërit dhe prindërit e mi do ta miratonin.
Përkthyer dhe përshtatur nga The New York Times/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
