Në fjalimin e parë të presidencës së tij në politikën e jashtme, Joe Biden kishte një mesazh të thjeshtë për botën: “Amerika është kthyer”.
Rivendosja e besueshmërisë së diplomacisë amerikane dhe zbatimi i një politike të jashtme efektive do të jetë një betejë e vështirë.
Për meritë të tij, Biden po ndërmerr hapa për të përmbysur shumë nga politikat më të dëmshme të Donald Trump.
Siç vuri në dukje në fjalën e tij, ai tashmë nënshkroi dokumentet për t’u ribashkuar me marrëveshjen e klimës në Paris dhe është ri-angazhuar me Organizatën Botërore të Shëndetësisë.
Biden gjithashtu njoftoi pezullimin e tërheqjeve të planifikuara të Trump nga Gjermania, një përpjekje e qartë për të qetësuar aleatët evropianë të tjetërsuar të Amerikës.
Për më tepër, ai u zotua t’i japë fund mbështetjes së SHBA për ofensivën e udhëhequr nga Sauditët në Jemen dhe të rritë diplomacinë për t’i dhënë fund luftës katastrofike.
Në të njëjtën kohë, Biden duket i gatshëm të mbështesë disa nga politikat më të ndjeshme të Trump.
Veçanërisht, Trump ishte i vendosur në dëshirën e tij për të shmangur luftërat “budallaqe, të pafund” në Lindjen e Mesme dhe ai tërhoqi trupat amerikane nga Siria, Iraku dhe Afganistani, .
Biden ka të ngjarë të marrë një qasje të ngjashme.
Dhe për një arsye të mirë: SHBA ka shpenzuar gjak dhe para në Lindjen e Mesme dhe ka shumë pak për të treguar për të.
Sa i përket konfliktit izraelito-palestinez, Biden ka mbështetur Marrëveshjet Abraham me ndërmjetësimin e Trump midis Izraelit dhe një numri vendesh arabe, edhe pse ato përfaqësonin një pengesë strategjike për çështjen Palestineze.
Ndërsa ai nuk pritet të mbështesë planin e rremë të paqes Izraelo-Palestinez, ai gjithashtu duket se nuk ka gjasa të investojë shumë kapital politik në avancimin e zgjidhjes së dy shteteve, tashmë një kauzë e humbur.
Por mbeten prova kryesore të politikës së jashtme përpara.
Filloni me Iranin, të cilin Biden mezi e përmendi në fjalimin e tij të fundit.
Gjatë fushatës së tij, Biden premtoi të kthehej në marrëveshjen bërthamore të Iranit 2015, të ashtuquajturin Plan të Përbashkët të Përgjithshëm të Veprimit, të cilin Obama e negocioi dhe Trump e braktisi.
Për këtë qëllim, administrata e Biden do të duhet të bindë Iranin të ndalojë pasurimin e uraniumit përtej kufijve të imponuar nga JCPOA dhe të bien dakord për negociata të reja, përpara se SH.B.A. të heqë sanksionet e saj ndëshkuese ekonomike mbi vendin.
Sfida më e madhe do të jetë tejkalimi i rezistencës nga aleatët rajonalë të Amerikës, veçanërisht Izraeli, ushtria e të cilit tashmë po përgatitet për veprime të mundshme sulmuese kundër Iranit.
Qëndrueshmëria strategjike e një sulmi të tillë nuk është e qartë.
Biden foli shumë pak për Iranin në fjalimin e tij, por nuk e përmendi Korenë e Veriut fare.
Me diplomacinë që vazhdimisht ka dështuar, dhe veprimin ushtarak të sigurt se do të jetë një fatkeqësi e paqartë, administrata e Biden ka pak mundësi të mira.
Më në fund, ekziston sfida e Kinës.
Në fjalën e tij, Biden u zotua të “përballojë” abuzimet ekonomike të Kinës, “të kundërshtojë veprimin e saj agresiv,. Por ai gjithashtu premtoi të punojë me Kinën “kur është në interes të Amerikës ta bëjë këtë”.
Ecja në këtë drejtim nuk do të jetë e lehtë.
Një qasje tepër e përmbajtur do të lejonte Kinën të shkelte më tej në territorin e aleatëve të SH.B.A.-së në Azi, të prishë udhëheqjen e Amerikës në industritë e teknologjisë së lartë dhe të sfidojë përparësinë e dollarit amerikan.
Por një qasje tepër e ashpër do të përjashtonte bashkëpunimin shumë të nevojshëm për sfidat e përbashkëta si ndryshimi i klimës dhe do të rriste rrezikun e një konfrontimi ushtarak potencialisht katastrofik.
Për SHBA, çelësi për të balancuar këto rreziqe është përqendrimi në menaxhimin e konkurrencës strategjike, jo në pohimin e dominimit.
Ditët e hegjemonisë amerikane kanë mbaruar dhe sistemi politik jofunksional i Amerikës është i paaftë të kundërshtojë strategjinë e zhvillimit të Kinës edhe duke azhurnuar infrastrukturën e vet të vjetëruar.
Mënyra e vetme për të frenuar një Kinë gjithnjë e më këmbëngulëse është përmes bashkëpunimit me aleatët e fuqizuar.
Për fat të mirë, Biden është i vetëdijshëm për mangësitë e SHBA dhe është zotuar të ndërtojë një aleancë globale të demokracive pikërisht për qëllimin e konkurrencës me Kinën.
Por caktimi i qëllimit është vetëm hapi i parë.
Nëse Shtetet e Bashkuara do të punojnë në mënyrë efektive me aleatët, lëre më konkurrentët, kjo ka nevojë për besueshmëri. Dhe kjo ka mungesë në ditët e sotme.
Besueshmëria ndërkombëtare e një vendi – dhe, kështu, efektiviteti i politikës së tij të jashtme – duhet të ndërtohet mbi baza të forta të brendshme.
“Qyteti në një kodër” ka humbur shkëlqimin e tij.
Pra, po, Amerika është vendosur të ribashkohet me pjesën tjetër të botës.
Por nëse fuqia e shembullit të tij do të bindë partnerët skeptikë, siç shpreson Biden, mbetet për t’u parë.
Shlomo Ben-Ami, një ish-ministër i jashtëm izraelit, është Zëvendës President i Qendrës Ndërkombëtare të Paqes në Toledo. Ai është autori i Shenjat e Luftës, Plagët e Paqes: Tragjedia Izraelo-Arabe.
Përkthyer dhe përshtatur nga Project Syndicate/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A është ende “Amerika e para”?
Amerika do të jetë një qytet në kodër apo një fortesë në ishull?
A do të jetë Biden më mirë për Lindjen e Mesme?
