Britania e Madhe tani ka gati tre muaj e shkëputur nga Bashkimi Europian. Atëherë, si e ka festuar këtë liri të sapo fituar nga pradronët e saj me qendër në Bruksel?
Pavarësisht se qeveria e Boris Johnson mori rolin e saj të re si fqinji i ashpër i Evropës duke pretenduar fitoren në garën e vaksinave si pasojë e Brexit dhe kërcënimin për të shkelur traktatet që nënshkroi me Brukselin, Britanikët nuk po nxitojnë të transformojnë identitetin e tyre kombëtar.
Për të gjitha ato që Brexiteers të shquar folën për idenë që Londra të bëhet “Singapore-on-Thames” një qendër financiare me taksë të ulët që mund të rregullojë rrugën e saj për të tërhequr biznese nga Evropa dhe të kthehet në një gjigant në tregtinë globale.
Kjo mund të duket e çuditshme, duke pasur parasysh vendimin monumental që Britanikët morën në 2016, duke mbështetur një fushatë për t’u larguar nga BE e udhëhequr nga njerëz si Nigel Farage dhe Boris Johnson kapitalistë të tregut të lirë dhe euroskeptikë të flaktë.
Megjithatë, ndërsa Britanikët votuan me shumicën prej 1.3 milion për të lënë BE, ajo që nuk është e qartë është nëse ata vërtet donin të ishin më pak Evropianë.
“Ekzistojnë në thelb dy dimensione të politikës britanike: Ndarja e majtë-e djathtë në ekonomi dhe [ndarja] liberal-konservatore për çështjet sociale,” thotë Chris Curtis, në një sondazh në Opinium Research. Ai shpjegon se midis klasave politike, këto priren të korrelohen si konservatorë socialë që mbështesin ekonominë e krahut të djathtë.
Megjithatë, është shumë më pak e qartë në mesin e publikut të gjerë.
“Shumë njerëz votuan ‘Largimin’ sepse ata donin që Mbretëria e Bashkuar të kishte më shumë kontroll dhe ata kundërshtuan imigracionin, por ata nuk e mbështesin idenë e tkurrjes së shtetit, rregullimin dhe uljen e standardeve,” shton Curtis. “Shumë nga udhëheqësit e lëvizjes Brexit e panë të ardhmen e vendit ndryshe.”
Britania si një komb evropian ka qenë gjithmonë paksa paradoks.
Nga njëra anë, publiku nuk e mendon veten si veçanërisht evropian. Nga ana tjetër, mbështet politikat që janë.
Një raport i fundit nga Grupi Britanik i Politikës së Jashtme (BFPG) tregoi se Britanikët ndihen kulturalisht më afër kombeve në Anglosphere sesa në Evropë. Ky hulumtim zbuloi se 19% e Britanikëve menduan se “miku më i mirë” i Mbretërisë së Bashkuar ishte SH.B.A. dhe 15% menduan se ishte Komonuelthi, krahasuar me Gjermaninë dhe Francën, të dyja këto zvarriteshin me 2%.
“Edhe pse shoqëria jonë dhe instiktet tona ndaj shtetit janë bërë gjithnjë e më evropiane gjatë anëtarësimit tonë në BE, Britanikët nuk kanë ndjerë kurrë të njëjtën afinitet me kombet e BE-së si Franca dhe Gjermania me kushërinjtë e tyre në Anglosphere”, thotë Sophia Gaston, drejtori menaxhues i BFPG.
Sidoqoftë, kur bëhet fjalë për politikën e brendshme, Britanikët vazhdimisht duket se kanë më shumë të përbashkëta me fqinjët e tyre Evropianë.
“Shumica e Britanikëve nuk do ta quanin veten një Evropian, por mënyrat se si duam që qeveria, shteti dhe ekonomia jonë të rregullohen [janë] në thelb Evropiane”, thotë Anthony Uells, drejtor i kërkimeve politike në YouGov UK.
Sondazhet e YouGov vazhdimisht e konfirmojnë këtë. Shkalla më e lartë e tatimit mbi të ardhurat në SH.B.A. është 37% për të ardhurat mbi 518,400 dollarë. Krahasoni këtë me Mbretërinë e Bashkuar, ku niveli i lartë është 45% në fitimet mbi 150,000 £ (207,000 dollarë).
Përkundër kësaj, sipas YouGov, 44% e të rriturve të anketuar mendojnë se sistemi i taksave është i drejtë, krahasuar me 14% që thonë se është i padrejtë. Përveç kësaj, shumica e britanikëve të anketuar thanë se do të ishin plotësisht të kënaqur me një rritje të taksave në mënyrë që të paguanin për disa shërbime shoqërore të ofruara nga qeveria.
Rreth 68% e britanikëve të anketuar thanë se do të ishin të lumtur të paguanin më shumë taksë (me disa paralajmërime) krahasuar me 9% që nuk do të paguanin për kujdesin e financuar nga shteti për të moshuarit, për shembull.
Kjo vështirë se paraqet një pamje të një kombi të gatshëm për të çuar kapitalizmin e tregut të lirë në nivelin tjetër, duke tkurrur shtetin e tij, duke ulur taksat dhe duke ulur standardet në mënyrë që të konkurrojë me Evropën. Ai gjithashtu ngre disa pyetje mbi politikën se për çfarë ishte në të vërtetë Brexit.
Bonusi tjetër i perceptuar i largimit nga BE ishte liria për të arritur marrëveshje tregtare. Por, edhe një herë, standardet e ndryshme të kombeve jo-evropiane krijojnë një bllokim rrugor për qeverinë.
“Njerëzit pëlqejnë mbrojtjet, veçanërisht kur bëhet fjalë për ushqimin, mjedisin dhe mirëqenien e kafshëve”, thotë Curtis. “Ulja e standardeve në ndonjë prej këtyre fushave do t’i bëjë shumë të vështira marrëveshjet gjithëpërfshirëse tregtare përtej Evropës.”
Shembulli më i dukshëm i kësaj është debati rreth Mbretërisë së Bashkuar që nënshkruan një marrëveshje hipotetike tregtare me SH.B.A., partneri më i madh tregtar i Britanisë.
Perspektiva e një marrëveshjeje SHBA-MB u dha shumë euroskeptikëve justifikim për t’u larguar nga BE gjatë gjithë procesit të zgjatur të Brexit.
Por SH.B.A. ka të gjitha llojet e standardeve që janë plotësisht të padëshirueshme për shumicën e njerëzve në MB. Këto shkojnë nga ushqimi dhe mirëqenia e kafshëve te të drejtat e punëtorëve dhe kujdesi shëndetësor. Meqenëse Britania është partneri më i vogël, ka të ngjarë që edhe nën Presidentin Joe Biden, SH.B.A. të bënte kërkesa në çdo marrëveshje tregtare që do të ishte e papranueshme për shumicën e Britanikëve.
Kjo u përdor shkëlqyeshëm nga partia opozitare e Punës gjatë zgjedhjeve të përgjithshme të Mbretërisë së Bashkuar 2019, gjatë së cilës ata pretenduan (me prova të pakta) se Kryeministri Johnson donte të bënte një marrëveshje tregtare që do të “ulte standardet e ushqimit”.
Sidoqoftë, arsyeja kryesore që një marrëveshje tregtare me Amerikën është kaq toksike në Mbretërinë e Bashkuar është për shkak të kërkesave që SHBA do të bënin mbi prokurimin e ilaçeve. Kompanitë amerikane kanë besuar prej kohësh se vendet e tjera subvencionojnë padrejtësisht zhvillimin e ilaçeve.
Pra, çdo marrëveshje me Mbretërinë e Bashkuar pothuajse me siguri do të përmbajë një klauzolë që lejon firmat amerikane të sfidojnë çdo kontratë prokurimi të nënshkruar nga MB me ndonjë kompani të drogës. Kjo do të nënkuptojë sigurinë e afërt të çmimeve të barnave që rriten në Mbretërinë e Bashkuar për shkak të kompanive private të barnave amerikane.
“Vendosja e fjalëve” sektor privat “në të njëjtën fjali me fjalët” Shërbimi Shëndetësor Kombëtar “është një nga gjërat e pakta që mund t’ju bëjë krejtësisht të pazgjedhshëm në Mbretërinë e Bashkuar,” thotë Curtis.
NHS falas në pikën e përdorimit është një burim i madh krenarie në MB, dhe dashuria e kombit për të ka qenë thelbësore për mesazhet pandemike të qeverisë Covid-19.
Zona përfundimtare në të cilën Mbretëria e Bashkuar ka të ngjarë të mbetet Evropiane është në politikën e jashtme.
“Pavarësisht nga perceptimi që Boris Johnson ishte një lloj mini-Trump, ai në fakt u përkrah prej aleatëve të tij evropianë në shumicën e çështjeve ndërkombëtare kur Trump ishte në detyrë”, thotë Anand Menon, profesor i politikës ndërkombëtare në King’s College në Londër.
“Ai ka mbështetur aleatët e tij evropianë në Siri, Iran, Rusi dhe do të vendosë ndryshimin e klimës në krye të axhendës së tij për kryesimin e tij të G7. Për çështje thelbësore si këto, Johnson është afërsisht shumë i lidhur me shtetet evropiane dhe SHBA nën Biden”.
Britania nuk mund të shkëputet fizikisht nga Evropa dhe duket se realiteti kokëfortë ende mbizotëron sesi qytetarët në të vërtetë duan që vendi i tyre të drejtohet, pavarësisht Brexit. Gaston shpjegon se 53% e Britanikëve favorizojnë Bashkimin Evropian si një partner global, krahasuar me SH.B.A. me 27%.
“Një rezultat i debatit për Brexit ka qenë që forca supreme e gjeografisë tani është kuptuar mirë,” thotë ajo. “Për mua, kjo sinjalizon hapësirë për shfaqjen e një debati më pragmatik, më pak emocional, në të ardhmen në lidhje me sigurinë MB dhe BE dhe partneritetin e politikës së jashtme.”
Çfarë do të thotë e gjitha kjo për projektin pas Brexit? Duke pasur parasysh obsesionin e Johnson me opinionin publik, kjo ka të ngjarë të thotë se shumë Brexiteers të Britanisë me taksë të ulët, të tregut të lirë, mund të duhet të presin një kohë shumë të gjatë para se të realizojnë ëndrrat e tyre për “Singaporin-në-Thames”.
Ky duhet të jetë një grusht për njerëzit që, mbështetën Johnson në 2016, dhe më pas e ndihmuan atë të realizonte ëndrrat e tij të vjetra për t’u bërë përfundimisht Kryeministër tre vjet më vonë.
Përkthyer dhe përshtatur nga cnn/ F.H, Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
