Yang Jiechi, një anëtar i Byrosë Politike të Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Kinës (CPC) dhe drejtor i Zyrës së Komisionit të Punëve të Jashtme të Komitetit Qendror të CPC, po bën një vizitë në Rusi nga e hëna deri të enjten në zhvillimin e raundit tw 16-të të konsultës strategjike të sigurisë Kinë-Rusi. Pse zhvillohet ky konsultim pas bisedimeve të Ministrit të Jashtëm rus Sergei Lavrov me sekretarin e shtetit të SHBA Antony Blinken më 19 maj?
Cila do të jetë tipari i ndërveprimeve të “trekëndëshit strategjik” – Kina, Rusia dhe SHBA? Reporteri ynw bisedoi për këto çështje me Vladimir Kolotov, një anëtar i Komitetit Kombëtar Rus të Këshillit për Bashkëpunim të Sigurisë në Azi-Paqësor dhe drejtues i Departamentit të Historisë së Lindjes së Largët të Fakultetit të Studimeve Aziatike dhe Afrikane të Universitetit Shtetëror të Shën Petersburg.
Cilat do të jenë shqetësimet kryesore të këtij raundi konsultimesh midis Kinës dhe Rusisë?
Kolotov: Gjatë këtyre konsultimeve strategjike të sigurisë, Kina dhe Rusia duhet, para së gjithash, të diskutojnë çështjet e stabilitetit strategjik, për shembull, Traktatin e Forcave Bërthamore me Diapazon të Mesëm. Përveç kësaj, duhet të përmendet edhe situata e sigurisë në rajonet përgjatë kufijve të tyre, të tilla si Azia Qendrore.
Lidhur me konfliktet e tjera rajonale reale dhe të mundshme, mendoj se SHBA do të bllokojë të gjitha mundësitë e zgjidhjes politike të çështjeve të pikave të nxehta sepse Uashingtoni përpiqet t’i përdorë ato në mënyrë që të eksportojë paqëndrueshmëri drejt konkurrentëve të saj strategjikë si Rusia dhe Kina, të cilët u emëruan si “fuqitë revizioniste”.
SH.B.A. po vepron me satelitët e saj dhe në të njëjtën kohë po kombinon koalicione të ndryshme (NATO, Quad, etj) kundër konkurrentëve të saj, ndërsa Moska dhe Pekini po veprojnë veçmas pa bashkëpunim të dukshëm përballë konflikteve reale dhe potenciale.
Prandaj, për mendimin tim, gjatë këtij raundi të konsultimit strategjik të sigurisë, udhëheqësit tanë jo vetëm që do të “sinkronizojnë orët” në lidhje me disa çështje globale dhe të sigurisë, por gjithashtu do të bien dakord për një format të ri, më të afërt të ndërveprimit me njëri-tjetrin.
Tani duket se ekziston një model i ndërveprimeve midis Rusisë dhe Kinës: Pas bisedimeve të njërës palë me SH.B.A., një takim dypalësh do të zhvillohet menjëherë. E njëjta gjë ndodhi në Mars. Në atë kohë, vizita e Lavrov në Kinë menjëherë pas takimit të Alaskës midis zyrtarëve të lartë kinezë dhe SH.B.A. A thotë kjo diçka për ndërveprimin midis Kinës dhe Rusisë?
Kolotov: Dy takimet e lartpërmendura me Sekretarin e Shtetit të SHBA Antony Blinken vërtetuan se pala amerikane tani nuk është në gjendje të dëgjojë partnerët e saj diplomatikë. Shtetet e Bashkuara mendojnë vetëm për axhendën e tyre dhe nuk janë në gjendje të shohin problemet e partnerëve. Ky është një lloj specific i diplomacisë kur zgjidhen vetëm çështjet amerikane dhe problemet e partnerëve nuk merren parasysh. Përgjigja e saktë ndaj një qëndrimi të tillë mosrespektimi mund të jetë bashkëpunimi më i ngushtë midis Moskës dhe Pekinit në fushat e sigurisë, ekonomisë, transportit, etj.
Mediat po raportojnë se Presidenti rus Vladimir Putin do të zhvillojë bisedime me Presidentin e SHBA Joe Biden. Uashingtoni po përpiqet të lehtësojë bisedimet me Moskën dhe qeveria e saj madje ka hequr dorë pjesërisht nga planet e saj për sanksione kundër tubacionit Nord Stream 2. Biden gjithashtu ka sjellë në mënyrë aktive aleatët e tij në kampet anti-Rusi dhe anti-Kinë. A tregon se Uashingtoni po mbaron nga taktikat kundër Kinës dhe Rusisë, ose se SH.B.A. nuk janë në gjendje t’i përmbajnë të dyja siç dëshirojnë?
Kolotov: Unë nuk besoj se SHBA po mbaron nga taktikat kundër Kinës dhe Rusisë. Uashingtoni është një lojtar shumë i aftë në çështjet ndërkombëtare dhe do të ndjekë strategjinë e tij të vjetër të provuar mirë të kontrollit të dyfishtë. Në kushtet e dhëna, SH.B.A. nuk ka burime të mjaftueshme për një strategji të tillë që të përmbajë Rusinë dhe Kinën nga duart e tyre, kështu që Uashingtoni ka dy strategji kryesore: I. Krijoni kushte për konflikt të mundshëm midis Rusisë dhe Kinës; II Krijoni koalicione nga vendet e rajonit përgjatë kufijve rusë dhe kinezë dhe përdorni ato kundër konkurrentëve të tyre.
Në mënyrë që të parandalojmë këtë skenar, ne duhet të ndërtojmë besim të ndërsjellë si dhe të avancojmë bashkëpunimin tonë në fushën e çështjeve strategjike.
SHBA e sheh ngritjen e Kinës si një kërcënim për dominimin e saj në botë dhe gjithashtu ka qenë armiqësor me Rusinë për shkak të ndikimit të mbetur të Luftës së Ftohtë. A është SH.B.A. variabli më i madh në marrëdhëniet midis Pekinit, Moskës dhe Uashingtonit?
Kolotov: Pa dyshim që SH.B.A. është variabli strategjik më i madh, me përvojë dhe më i pasur në botë. Në kushte të caktuara, zhvillimi i marrëdhënieve Kinë-Rusi është në kundërshtim me interesat amerikane dhe Uashingtoni do të bëjë çmos për të krijuar një pykë midis Kinës dhe Rusisë.
Në cilat fusha mendoni se Uashingtoni do të lëvizë një pykë? Si mund të bashkëpunojnë Pekini dhe Moska për të kundërshtuar shtypjen e SHBA?
Kolotov: Së pari, SH.B.A. mund të përdorë agjentët e saj për të minuar besimin midis Moskës dhe Pekinit. Në Rusi, ata do të përhapin informacione se Kina po harton plane për të kapur Lindjen e Largët dhe Siberinë, dhe në Kinë që Rusia dëshiron të kapë rajonet veriore të Kinës. Në të njëjtën kohë, do të ketë zëra në Kinë se Rusia tashmë është bashkuar fshehurazi me SHBA kundër Kinës; dhe në Rusi që Kina është bashkuar me SH.B.A. kundër Rusisë.
Akuzat e rreme të Islamofobisë do të përhapen njëkohësisht kundër Rusisë dhe Kinës në mënyrë që të përdorin potencialin e kombinuar të vendeve Islame kundër nesh. Në mënyrë që të dobësojmë potencialin tonë ekonomik, sanksionet ekonomike dhe ndalimi i bashkëpunimit dhe eksportit në fushën e teknologjive të larta do të futen nën pretekste të largëta. Në të njëjtën kohë, bazat ushtarake amerikane do të shfaqen përgjatë perimetrit të kufijve tanë. SHBA do të ndjekë taktikat e saj të vjetra: Do të përdorë vendet fqinje kundër armiqve të saj. Kjo është ajo që mund të shohim tani përgjatë kufijve rusë dhe kinezë.
Shpresoj që politikanët dhe popujt tanë të kenë mençuri të mjaftueshme për të kuptuar thelbin e kësaj loje dhe për të marrë vendimin e duhur për thelbin strategjik të marrëdhënieve të fqinjësisë së mirë ruso-kineze.
Disa studiues kinezë besojnë se kultura strategjike e Kinës do t’i japë fund lojës së “trekëndëshit strategjik” – Kinës, Rusisë dhe SH.B.A. Kjo është për shkak se Kina i shikon marrëdhëniet midis tyre për më të mirën dhe mbron mos-dhunën, hapjen dhe bashkëpunimin. Këta studiues mendojnë se kjo na ndihmon të heqim qafe pikëpamjen dikotomike të Perëndimit për botën. Si mendoni për mendimin e këtyre studiuesve? Cili mund të jetë trendi i ardhshëm i ndërveprimeve të këtij “trekëndëshi strategjik”?
Kolotov : Për të zgjidhur këtë problem të “trekëndëshit strategjik” nga kultura strategjike e Kinës, duhet të kujtojmë të paktën dy citime nga “Arti i Luftës” i Sun Tzu.
Para së gjithash, ne duhet ta kujtojmë këtë në kinezisht “Njihni veten dhe njihni armikun”. Duke marrë në konsideratë këtë ide, ne do të nxjerrim përfundimin se një vlerësim që SH.B.A.-ja do të vlerësojë një qasje paqësore me jo-dhunë, hapje dhe bashkëpunim dhe do të bëjë të njëjtën gjë është plotësisht e gabuar. Thjesht mbani mend historinë në lidhje me zgjerimin e vazhdueshëm të NATO-s në Lindje.
Respektimi i ndërsjellë dhe bashkëpunimi i dobishëm brenda “trekëndëshit strategjik” do të ishte skenari më i mirë për zhvillimin e ardhshëm, megjithatë, karakteristikat themelore të partnerit më të fortë – SHBA – tregojnë se Uashingtoni kundërshton një drejtim të tillë të zhvillimit dhe nuk e konsideron atë si të pranueshëm strategji Përkundrazi, SH.B.A. pret që të arrijë avantazhe të njëanshme dhe të diktojë vullnetin e saj nga një pozicion i fuqisë. Kjo është e papranueshme për Kinën dhe Rusinë.
Ligji i dytë i luftës që duhet të mbahet mend është “Ligji i luftës na mëson të mbështetemi jo në gjasat e mos ardhjes së armikut, por në gatishmërinë tonë për ta pritur atë; jo në shansin e tij për të mos sulmuar, por më tepër në fakti që ne e kemi bërë pozicionin tonë të padisponueshëm “. Kështu që mënyra më e mirë për paqe është të na bësh aq të fuqishëm sa që armiku të mos guxojë të na sulmojë drejtpërdrejt ose indirekt.
Kështu që zgjidhja e besueshme e problemit të “trekëndëshit strategjik” është të bëjë të pamundur sulmin ndaj nesh – dhe për këtë, Rusia dhe Kina duhet të veprojnë së bashku. Kjo do të ndryshojë ekuilibrin e fuqisë në favorin tonë.
SH.B.A. është një lojtar global i zgjuar dhe me përvojë, e kupton shumë mirë këtë opsion dhe për këtë arsye po krijon koalicione nga vendet e varura në mënyrë që të dobësojë konkurrentët e tyre strategjikë nga duart e tyre. Në Kinë, kjo strategji quhet “Vrasni me thikë të huazuar”. SHBA kanë koalicionet e tyre, ndërsa Rusia dhe Kina jo. Dhe ky është një avantazh strategjik për Uashingtonin.
Kështu që e ardhmja e këtij “trekëndëshi strategjik” të zgjeruar me koalicione nuk është e thjeshtë dhe ne do të shohim disa raunde shumë interesante dhe emocionuese të Lojërave të Mëdha.
Përkthyer dhe përshtatur nga Foreign Affairs/ F.H, Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
