Në fillim, të dyshuarit e zakonshëm nga e majta ishin të vetmit izraelitë që e thanë atë me zë të lartë. Tjetër ishte ish-ministri i mbrojtjes dhe shefi i shtabit Moshe Ya’alon, i cili bëri lidhjen midis interesave personale të kryeministrit Benjamin Netanyahu dhe konfrontimit të dhunshëm që filloi në Jeruzalemin Lindor dhe u përhap në brezin e Gazës, Bregun Perëndimor të okupuar dhe Izraelin.
“Shkallëzimi i sigurisë i shërben Netanyahut dhe Hamasit, të dy për arsye të brendshme politike,” shkroi Ya’alon.
Pastaj edhe ish-ministri i mbrojtjes dhe kryetari i partisë Yisrael Beitenu Avigdor Lieberman deklaroi se “Qëllimi strategjik i operacionit ushtarak është të përmirësojë opinionin publik të Netanyahut. Për sa kohë që mandati për të formuar një qeveri është me Lapid, Netanyahu do të përpiqet të zgjasë operacionin.”
Në të vërtetë, kryeministri i tanishëm izraelit nuk ka bërë ndonjë përpjekje të rëndësishme për të kontrolluar dhunën. Muajin e kaluar, ai mund të kishte urdhëruar policinë të hiqte bllokimet e rrugës nga Porta e Damaskut në qytetin e vjetër të Jeruzalemit. Pse ai priti derisa të bëhej një fushë beteje midis policisë dhe qindra të rinjve palestinezë? Pse e lejoi policinë të hidhte granata marramendëse në xhaminë Al-Aksa gjatë kohës së lutjeve?
Yair Lapid, kryetari i partisë Yesh Atid, ish-ministri i Financave dhe udhëheqësi i të ashtuquajturit “bllok ndryshimi” kishte një përgjigje edhe para se të fillonte përshkallëzimi. Menjëherë pas zgjedhjeve të 23 marsit, ai u takua me ministrin e mbrojtjes dhe kryetarin e Aleancës së Bardhë dhe Blu, Benny Gantz dhe, sipas shkrimtarit të Haaretz, Yossi Verter, i tha atij sa vijon: “Ka një gjë që duhet të merrni në konsideratë.
Nëse Netanyahu mendon se qeveria po i rrëshqet nga duart, ai do të përpiqet të krijojë një incident të sigurisë. Në Gaza ose në kufirin verior. Nëse ai do të mendojë se kjo është mënyra e vetme për ta shpëtuar, ai nuk do të hezitojë për asnjë moment.”
Për dy vitet e fundit, Netanyahu ka luftuar për jetën e tij politike me gjithçka që ka marrë. Ai është akuzuar për mashtrim dhe korrupsion dhe potencialisht po përballet me një dënim të rëndë burgu, nëse bie nga pushteti.
Ai tani ka frikë nga “blloku i ndryshimit”, të cilit Lapid dhe Gantz janë pjesë dhe u shfaqën në një përpjekje për ta dëbuar atë nga pushteti. Ai gjithashtu përfshin të djathtën Lieberman, Naftali Bennett, kreun e partisë së djathtë Yamina dhe Gideon Sa’ar, kreun e copëtimit të Likud “Neu Hope”, si dhe të krahut të majtë Merav Michaeli, udhëheqës i Laburistëve Partia dhe Nitzan Horouitz, kreu i Meretz. Kjo aleancë heterogjene dhe mjaft e brishtë kishte qëllimin e vetëm krijimin e një qeverie që përjashton Netanyahun.
Pasi Netanyahu dështoi për herë të katërt në dy vjet për të formuar një qeveri, presidenti i ofroi mandatin Lapid, udhëheqësit të partisë më të madhe në “bllokun e ndryshimit”, i cili ka 17 mandate në Knesset. Vala e fundit e dhunës e gjeti atë mes përpjekjeve të tij të fundit për të përfunduar negociatat me palët e tjera.
Deri disa ditë më parë “blloku i ndryshimit” ishte katër vota të Knesset-it, nga 61 që nevojiten për të përmbushur këtë mision. Këto vota pritej të vinin nga Partia Palestineze Ra’am, e kryesuar nga Mansour Abbas. Ai premtoi të bashkohej me çdo koalicion politik që do të jetë në gjendje të formojë një qeveri.
Ndërsa tensionet ndizeshin në Jeruzalem, Ya’alon u kërkoi udhëheqësve të “bllokut të ndryshimit” të përshpejtonin lëvizjet për të formuar një qeveri të re. Por duket se këshillat e tij erdhën pak vonë.
Më 13 maj, blloku u shpërbë. Bennett njoftoi se po largohej nga “blloku i ndryshimit” dhe po rifillonte negociatat me Netanyahun. Lapid tha se ai do të vazhdojë të përpiqet të formojë një qeveri, por opsionet e tij janë tkurrur në mënyrë dramatike.
Përveç Mansour, ai gjithashtu do të duhet të bindë Listën e Përbashkët Palestineze për të “zëvendësuar” partinë e Bennett. Nëse ai nuk e bën këtë në më pak se tre javë, ai do të duhet t’i kthejë mandatin presidentit. Në këtë rast, Netanyahu mund ta drejtojë vendin në një zgjedhje të pestë në dy vjet dhe ndërkohë të caktojë një prokuror të përgjithshëm që do të gjejë një mënyrë për të ndaluar gjyqin e tij.
Në këtë pikë, duhet pyetur nëse “blloku i ndryshimit” që mbështet forcat politike palestineze do të jetë në gjendje të shmangë raundin tjetër të konfrontimit midis pushtuesit dhe forcave të rezistencës. A mundet një politikan palestinezo-izraelit të qëndrojë në një qeveri që urdhëron policinë të sulmojë myslimanët në Xhaminë Al-Aqsa gjatë Ramazanit dhe të dërgojë pilotët të hedhin bomba në Gaza, duke vrarë fëmijë të pafajshëm Palestinez?
Përgjigjet e ndryshme ndaj ngjarjeve aktuale demonstrojnë hendekun e madh midis partnerëve të mundshëm të “bllokut të ndryshimit”. Ndërsa Abbas dhe anëtarët e tjerë palestinezë të Knesset duhet të bëjnë një hap prapa nga partnerët e rinj të mundshëm, udhëheqësit sionistë nuk mund t’u kthejnë shpinën zgjedhësve të tyre, të cilët kanë frikë nga breshëria e raketave Hamas dhe dhuna ndër-komunale në qytete të përziera.
Sa’ar nxitoi të thërriste Netanyahu dhe Gantz për t’iu përgjigjur me forcë sulmeve ndaj civilëve izraelitë. Ai premtoi se partia e tij do të mbështesë përgjigjen e fortë të qeverisë për të rivendosur parandalimin. Lapid gjithashtu deklaroi se ai do të mbështesë veprimet e qeverisë “në luftën kundër armiqve të Izraelit”. Askush nga udhëheqësit e qendrës së djathtë nuk ka thënë një fjalë të vetme në lidhje me burimin e konfliktit, as ofroi një strategji për të arritur një zgjidhje politike.
Shkallëzimi në territoret e okupuara është një kujtesë se “blloku i ndryshimit” duhet, së pari dhe më kryesorja, të ndryshojë politikën e saj boshe në lidhje me konfliktin izraelito-palestinez dhe politikën e saj diskriminuese ndaj pakicës palestineze izraelite.
Ngjarjet aktuale na kujtojnë se asnjë qeveri izraelite nuk mund të lejojë ta injorojë këtë çështje pa dëmtuar sigurinë e qytetarëve izraelitë, duke rrezikuar marrëdhëniet me vendet fqinje arabe dhe duke antagonizuar bashkësinë ndërkombëtare.
Konflikti izraelito-palestinez është si një makinë me vetëm dy ingranazhe: “para” dhe “ecje prapa”. Ju duhet të zgjidhni midis të dyve. Nuk ka “parkim” ose “asnjanës”. Nëse nuk jeni duke bërë progres, ju jeni të dënuar të shkoni prapa.
Përkthyer dhe përshtatur nga Al Jazeera/ F.H, Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
