Inflacioni: Fronti Lindor
Ndërsa fillimi i muajit sjell përmbytjen e tij të zakonshme të të dhënave, mund të jetë më mirë të shikojmë së pari në Lindje. Kina ka një çështje të vetën të inflacionit dhe kjo mund të drejtojë pjesën tjetër të botës.
Anketa e fundit e vendit për menaxherët e furnizimit PMI tregoi se numri i shqetësuar për rritjen e çmimeve të inputeve ishte më i larti në një dekadë:
Ndryshe nga periudhat e mëparshme të inflacionit të rëndë të çmimit të prodhuesit, megjithatë, kësaj here nuk ka ende ndonjë zgjerim të veçantë në çmimet e konsumit. Hendeku midis PPI dhe CPI të Kinës është më i madhi që nga fillimi i viteve 1990:
Logjikisht, kjo mund të trajtohet vetëm në dy mënyra. Ose kompanitë mund të rrisin çmimet, që do të thotë inflacion më i lartë i çmimeve të konsumit në kohën e duhur (shtytje klasike e kostos), ose ata mund të hanë kosto më të larta të inputeve dhe të pësojnë një rënie të fitimeve. Asnjëra nga opsionet nuk është e ‘shijshme’. Nuk duhet të jetë për t’u habitur që çmimet po rriten: Vitin e kaluar pashë kërkesa masive kineze për metale industriale, ndërsa udhëheqja u bëri presion pedaleve të zakonshëm për të ringjallur rritjen.
Për sa i përket sasive të metaleve të konsumuara, ky ishte një bum edhe më i madh se mburoja e shpenzimeve me të cilat Kina ndihmoi të hiqte veten (dhe pjesën më të madhe të botës) nga kriza financiare globale në 2009.
Si mund ta trajtojnë autoritetet kineze këtë situatë? Një qasje logjike do të ishte të përpiqesh të zbrapsësh spekulimet e mallrave, gjë që ata bënë javën e kaluar. Një tjetër do të ishte lejimi i vlerësimit të monedhës. Kjo do t’i bënte çmimet e importit më të lira, dhe kështu do të ulte inflacionin. Ai gjithashtu do të tërheqte fonde dhe mallra në Kinë. Viti i fundit ka parë me të vërtetë një rritje dramatike në renminbi. Ai e ka bërë këtë edhe pse situata ekonomike globale mbetet e paqëndrueshme dhe e pasigurt. Në kohët e mëparshme të tensionit të shtuar ekonomik, autoritetet vendosën që diskrecioni ishte pjesa më e mirë e trimërisë dhe e mbanin monedhën të qëndrueshme:
Të gjithë të tjerët të barabartë, një monedhë më e fortë kineze do të thotë një dollar më i dobët amerikan, me gjithçka që përfshin. Më e rëndësishmja, tani për tani, kjo mund të paralajmërojë një periudhë në të cilën Kina eksporton inflacionin në pjesën tjetër të botës, ashtu si eksportoi deflacionin në vitet 1990 dhe 2000 kur hyrja e fuqisë punëtore të vendit në tregun botëror në një shkëmbim artificialisht të lirë norma ndihmoi në mbajtjen e një kontrolli mbi çmimet kudo tjetër.
Problemi me një monedhë më të fortë do të ishte konkurrenca, dhe njoftimi i fundjavës së Kinës që bankat duhet të rrisin sasinë e valutës së huaj që mbajnë në rezervë duket shumë si një sinjal që autoritetet do të donin që vlerësimi të ndalet. Gjithashtu nuk është aspak e qartë që autoritetet e dinë mendjen e tyre për këtë, Kina mund të veprojë si një monolit në zgjidhjen përfundimtare, por ka shumë mosmarrëveshje prapa skenave që ne të tjerët nuk mund t’i shohim.
Si tjetër mund të presim që udhëheqja kineze të reagojë? Një pjesë magjepsëse nga Louis Gave e Gavekal përpiqet të nxjerrë nga edukimi i tyre psikologjinë e mundshme të udhëheqësve aktualë. Ata e kaluan rininë e tyre nën Mao Ce Dun dhe u mbushën me ortodoksinë marksiste. Kundër intuitivisht, kjo mund t’i bëjë ata shumë të shqetësuar për të shmangur inflacionin në rritje.
Masakra e Tiananmenit e vitit 1989 pasoi një periudhë të inflacionit ekstrem, ndërsa zhvlerësimi i Kinës disa vjet më vonë, ndërsa Deng Xiaoping zgjodhi një politikë të rritjes agresive, solli një tjetër rritje të tmerrshme të çmimit në prag të saj. Shkalla në të cilën ka mbajtur nën kontroll inflacionin total që nga ajo kohë, përkundër sfondit të rritjes historike mbresëlënëse, është e jashtëzakonshme. Kjo sugjeron që udhëheqësit e Kinës me të vërtetë, me të vërtetë duan të shmangin inflacionin më të lartë.
Mbi këtë bazë, Banka Popullore e Kinës është Bundesbank e ditëve të mëvonshme, e përkushtuar për të zhdukur inflacionin kur të gjithë të tjerët janë më të qetë për këtë. Një vështrim në ndryshimin në M2, një masë e gjerë e ofertës së parave, në krahasim me të njëjtin numër për SHBA, gjithashtu sugjeron diçka të përmbysjes së rolit. Këtu është rritja e M2 nga viti në vit për të dy ekonomitë, duke filluar që nga viti 1996:
Për çudi, oferta e parave është rritur shumë më shpejt në Kinë sesa në SHBA për shumicën e 25 viteve të fundit, sepse ekonomia e saj është rritur shumë më shpejt. Pikat për të parë ishin pikat në vitet 1990, ndërsa modeli i tij i drejtuar nga eksporti po kthehej në ingranazhe, dhe përsëri në 2009, kur bëri gjithçka që mundej për të nxjerrë ekonominë nga kriza. Dhe për mrekulli, ajo që ndodhi në SHBA për t’u marrë me Covid-19 ishte pothuajse po aq dramatike. Ndërkohë, konservatorizmi relativ i përgjigjes monetare të Kinës ka qenë befasues gjatë gjithë periudhës së pandemisë. Përsëri, kjo sugjeron që lidershipi do të shkojë deri diku për të shmangur inflacionin. Rëndësia për botën perëndimore do të ishte e dyfishtë. Së pari, nëse Kina është një blerës më pak entuziast i sendeve, kjo mund të nënkuptojë rritje më të ngadaltë globale. Dhe së dyti, nëse eksporton inflacionin siç eksportoi dikur deflacionin, krijon një problem ekstra të veçantë për pjesën tjetër të botës.
Largimi nga Kina, botimi mujor i PMI-ve të prodhimit, të gjitha të vendosura në mënyrë që 50 të jetë vija ndarëse midis zgjerimit dhe tkurrjes, është gjithmonë një kohë e shkëlqyer për të marrë temperaturën e ekonomisë. Mund të jetë kalimtare, por zhvillimi më tërheqës nga mbingarkesa e të dhënave ishte numri për problemet me furnizimet e furnitorëve në SHBA Hera e fundit që ishte kaq e lartë erdhi pas Luftës së Yom Kippur dhe embargos pasuese të naftës të në fund të vitit 1973. Mbyllja e Covid-19 u ndie si një ndërprerje relativisht e madhe e biznesit në atë kohë, dhe kështu është provuar të jetë. Pyetja është se sa shpejt mund të pastrohen pengesat?
Një çështje tjetër, e theksuar nga strategu i Deutsche Bank AG, Alan Ruskin, është divergjenca midis botës së zhvilluar dhe asaj në zhvillim. Në përgjithësi, gjatë dekadave të fundit, tregjet në zhvillim kanë qenë një lojë e drejtuar në Perëndim. Ata kanë performuar më mirë gjatë ngjitjes dhe nën performancën gjatë zbritjes. Tregu i demave në asetet e EM në vitet para krizës u nxit nga teza se ata kishin arritur një pikë të “shkëputjes”, ku ata mund të rriteshin të papenguar nga ngjarjet në botën e zhvilluar. Në vend të kësaj, ky cikël na ka sjellë në pikën ku ato janë shkëputur në drejtimin tjetër. Bota e zhvilluar është rikuperuar shumë më ashpër, nëse ndjekim PMI-të e prodhimit të përbërë të ofruara nga JPMorgan Chase & Co.
Ka mjaft hapësirë për t’u korrigjuar gjatë muajve të ardhshëm, pasi bota e zhvilluar duket se po arrin kulmin, ndërsa tregjet në zhvillim duhet të jenë në gjendje të ecin përpara nga këtu.
Nëse ekonomitë në zhvillim kanë një problem me rritjen ekonomike, kjo të paktën do të thotë më pak problem me ngërçet e furnizimit. Ngërçi rezulton të jetë vërtet global, por është një mallkim i botës së zhvilluar shumë më tepër sesa i vendeve në zhvillim që janë akoma në grahmat më të këqija të pandemisë. Në të vërtetë, duket se po i mundon kombet në zemër të Evropës perëndimore të industrializuar më keq se kudo tjetër. Çështja bazë duhet të jetë që këto vonesa të provojnë kalimtare; por sigurisht që shtojnë nocionin se bota e zhvilluar ka më shumë një problem inflacioni në duart e saj.
Kur bëhet fjalë për rrezikun e inflacionit global të shtytjes së kostos, kjo është çështja kryesore për muajt e ardhshëm. Duhet të provojë kalimtare, dhe të dhënat janë në përputhje të plotë me një histori më pozitive në të cilën bota e zhvilluar del së pari nga ngadalësimi, kryesisht falë vaksinës, ndërsa bota në zhvillim pason më vonë. Ky është ende skenari më i mundshëm. Rreziqet përqendrohen në ngushticat e furnizimit dhe përpjekjet e Kinës për të shmangur inflacionin.
*Nga John Authers
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Bloomberg
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
