Dikur, bankierët qendrorë dinin se çfarë duhej të bënin për të trajtuar inflacionin. Ndërsa merren me pasojat ekonomike të pandemisë së koronavirusit, konsensusi se si të nxitet më mirë rritja e çmimeve të ulëta dhe të qëndrueshme është prishur.
Pas viteve të vendosjes së normave të interesit në bazë të parashikimeve të inflacionit dhe përpjekjes për të arritur një objektiv prej rreth 2 përqind, autoritetet kryesore monetare në të gjithë botën po ndjekin strategji të ndryshme.
OECD paralajmëroi këtë javë se “vigjilenca është e nevojshme”, por çdo përpjekje për të rritur normat e interesit duhet të jetë “e varur nga shteti dhe e udhëhequr nga përmirësime të qëndrueshme në tregjet e punës, shenja të presioneve të qëndrueshme të inflacionit dhe ndryshimeve në qëndrimin e politikës fiskale”, kaq e paqartë që çdo bankë kryesore qendrore mund të thotë se politika e saj plotëson kriteret.
Rezerva Federale e SHBA ka zhvendosur qëndrimin e saj për t’i dhënë më shumë hapësirë inflacionit dhe përparësi më të madhe punësimit, Banka Qendrore Evropiane është në dilemë nëse duhet të jetë më tolerante ndaj ndonjë tejkalimi të inflacionit dhe Banka e Japonisë po lufton kot për të ringjallur pritjet e rritjes së çmimit të konsumatorëve.
Ndryshimi i SHBA në strategji ka qenë më radikali; vitin e kaluar kryetari i Fed Jay Powell njoftoi një kornizë të re monetare.
Besimi i Fed kërkon të largohet nga dekadat e rritjes paraprake të normave të interesit për të shmangur presionet e mundshme inflacioniste ndërsa ndjek më me ngulm punësimin e plotë, një strategji që argumenton se do të përfitojë më shumë amerikanë, përfshirë punëtorët me paga të ulëta dhe grupet e pakicave.
Kjo do të lejojë që inflacioni të kapërcejë objektivin e tij prej 2 për qind për disa kohë pas një nënshkrimi të zgjatur, në një përpjekje për të siguruar që kompanitë dhe bizneset presin që normat e interesit të mbeten të ulëta për një kohë të gjatë dhe për këtë arsye do të shpenzojnë në vend se të kursejnë. Një nga motivimet e Fed është të shmangë përsëritjen e qëndrimit të saj pas krizës financiare, kur shtrëngimi i politikës ngadalësoi rimëkëmbjen.
“Unë jam i vëmendshëm ndaj rreziqeve në të dy anët e kësaj rruge të pritshme,” tha Lael Brainard, një guvernator i Fed, të Martën. Ajo do të “monitoronte me kujdes” të dhënat e inflacionit për t’u siguruar që ato nuk zhvilloheshin në “mënyra të padëshiruara”, por gjithashtu “do të ishin të vëmendshme ndaj rreziqeve të tërheqjes shumë shpejt”, tha ajo.
Por kritikët shqetësohen se strategjia e Fed u krijua për një botë të politikës fiskale të kujdesshme, jo epokën pandemike të huazimeve dhe shpenzimeve masive, dhe se kjo mund ta linte atë prapa kurbës nëse ndërtohen presione të çmimeve.
Rritja vjetore e 3.1 për qind e së Premtes në indeksin bazë të shpenzimeve të konsumit personal përforcoi disa nga këto frikëra.
BoJ ka ndjekur një angazhim të tejkalimit të inflacionit për pesë vitet e fundit, por nuk i është afruar as objektivit të tij prej 2 përqind. Në mënyrë të habitshme pak ka ndryshuar pas pandemisë: inflacioni nuk është askund në horizont dhe rritja e shpenzimeve është e ngadaltë.
Familjet dhe kompanitë e Japonisë janë të bindur se inflacioni do të mbetet afër zeros, duke e bërë të gjithën të pamundur që BoJ të arrijë qëllimin e saj.
“Formimi i pritjeve të inflacionit në Japoni ndikohet thellësisht nga jo vetëm niveli i vëzhguar i inflacionit në atë kohë, por edhe nga përvojat e kaluara dhe normat e zhvilluara në proces,” tha guvernatori i BoJ Haruhiko Kuroda në një fjalim të fundit.
Ndërkohë politikëbërësit e zonës euro janë përfshirë në një argument të furishëm ndërsa BQE kryen rishikimin e saj të politikave; rezultatet do të shpallen në shtator.
Olli Rehn, i cili është anëtar i këshillit si guvernator i bankës qendrore të Finlandës, kohët e fundit tha: “Nga pikëpamja e mirëqenies ekonomike dhe sociale ka kuptim të pranosh një periudhë të caktuar të tejkalimit të [inflacionit], duke marrë parasysh historinë e nënshkrim ”.
Por Isabel Schnabel, një drejtore ekzekutive e BQE, paralajmëroi se do të ishte e rrezikshme. Schnabel tha muajin e kaluar se megjithëse banka qendrore nuk duhet të reagojë tepër nëse inflacioni tejkalon pas ngadalësisë, ajo është “skeptike” për të shënjestruar zyrtarisht inflacionin mesatar për një periudhë të caktuar.
“Sa duhet të jetë periudha mbi të cilën llogaritet mesatarja? Sa prej tyre duhet të komunikohet?” ajo pyeti. “Unë personalisht nuk mendoj se duhet të ndjekim një strategji të tillë.”
Për disa ekonomistë, këto mosmarrëveshje janë veç çështjes: politika monetare është zgjeruar aq shumë sa që bankierëve qendrorë u mungojnë mjetet efektive për të bërë më shumë.
Richard Barwell, kreu i kërkimit makro në BNP Paribas Asset Management, tha se inflacioni i zonës euro në maj u rrit pikërisht mbi objektivin e saj prej afër por nën 2 përqind, do të duhej politikë fiskale ambicioze ose thjesht fat për ta bërë këtë për një periudhë të qëndrueshme.
“Në qoftë se nuk ka ndonjë stimul masiv fiskal të stilit Biden që vjen poshtë rrugës në Evropë ose era e dezinflacionit shpërndahet papritmas, sasia e stimulit monetar të nevojshëm për të marrë inflacionin mbi 2 përqind është. . . përtej asaj që ata mund të bëjnë,” tha ai.
Kjo e lë Fed-in vetëm me një zgjedhje të vështirë në muajt në vazhdim. Inflacioni amerikan po tejkalon objektivin e tij, kërkesa është e shfrenuar dhe ajo duhet të vendosë nëse do të përdorë frenat butësisht.
Bërësit e politikave janë të gatshëm të hapin një debat duke dhënë disa mbështetje, por ata nuk kanë treguar asnjë shenjë lëkundjeje nga kuadri i tyre i ri i politikave, duke këmbëngulur se rritja e fundit e inflacionit ka të ngjarë të jetë kalimtare, e jo e qëndrueshme.
Javën e kaluar nënkryetari i Fed, Randal Quarles tha se korniza ishte krijuar për botën aktuale me “rritje të ngadaltë të fuqisë punëtore, rritje më të ulët të mundshme, inflacion më të ulët themelor dhe, për këtë arsye, norma më të ulëta interesi”.
“Unë nuk jam i shqetësuar për një kthim në vitet 1970,” tha ai.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Financial Times
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Inflacioni në rritje do të dëmtojë politikat ekonomike të botës
Bloomberg: Yellen përballet me luftën e valutave
U frenua panikun financiar, por efektet do të ndihen me vite
