MENU
klinika

Çështja që e bashkon me SHBA-në

Si po e luan Japonia ‘kartën’ e Tajvanit?

03.06.2021 - 18:42

Kryeministri japonez Yoshihide Suga këtë javë u takua me Admiralin John Aquilino, komandanti i ri i Komandës Indo-Paqësore të SHBA. Të dy palët ranë dakord të forcojnë aleancën e sigurisë SHBA-Japoni.

Dhe përsëri, të dy palët sollën si temë diskutimi, ishullin e Tajvanit. Aquilino zhvilloi gjithashtu bisedime me Ministrin Japonez të Mbrojtjes Nobuo Kishi dhe pohoi rëndësinë e paqes dhe stabilitetit në të gjitha ngushticat e Tajvanit.

Në Prill, Uashingtoni dhe Tokio për herë të parë në gjysmë shekulli përmendën Tajvanin e Kinës në një deklaratë të përbashkët nga Suga dhe Presidenti i SHBA Joe Biden.

Tokio kohët e fundit përdori çështjen e Tajvanit për të krijuar pengesa në marrëdhëniet Kinë-Japoni. Është e qartë se Tokio po përpiqet të përdorë ishullin për të përmbajtur territorin kinez.

Disa analistë besojnë se Uashingtoni dhe Tokio përmendën përsëri çështjen e Tajvanit për të parandaluar strategjikisht lëvizjet e mundshme të territorit kinez për të realizuar ribashkimin me forcë. Ish-zëvendës këshilltari i sigurimit kombëtar Matt Pottinger tha të martën se Japonia do të rritet ushtarakisht për të mbrojtur Tajvanin nëse Pekini lëviz për të ribashkuar ishullin me forcë.

Në skenarin e një lufte në ngushticat e Tajvanit, Uashingtoni do të përfshihet. Sa i përket Japonisë, përpjekja për të mbrojtur ishullin e Tajvanit nuk mund të shihet si një opsion i vërtetë, sepse Tokio nuk do ta bëjë atë në mënyrë aktive. Por meqenëse Japonia është një aleate ushtarake e SHBA, ajo mund të detyrohet në një përplasje ushtarake ndër-ngushticat për shkak të aleancës së saj me Uashingtonin.

Me disa kufizime aktuale ligjore në Japoni, nuk ka gjasa që vendimmarrësit në Tokio të dërgojnë drejtpërdrejt trupa ose të ndërhyjnë nëse shpërthejnë konflikte ushtarake nëpër ngushticat e Tajvanit. Sidoqoftë, SH.B.A. ka baza ushtarake në Japoni, dhe Japonia mund të sigurojë një mbështetje logjistike për ushtrinë amerikane. Është e mundur që Japonia të jetë më aktive në këto detyra themelore. Por nëse Tokio zgjedh të përfshihet drejtpërdrejt nëse shpërthen një konflikt i armatosur, atëherë ai patjetër do të pësojë një goditje nga Kina. Mbi të gjitha, Kina mund të godasë bazat ushtarake amerikane në Japoni.

Suga dhe Aquilino pohuan gjithashtu “kundërshtimin e tyre të fortë ndaj përpjekjeve të njëanshme të Kinës për të ndryshuar status quo-në në rajonin Indo-Paqësor”. Sidoqoftë, janë Japonia dhe SH.B.A. që janë përpjekur të “ndryshojnë status quo-në”. Për çështje që përfshijnë Ishujt Diaoyu dhe Detin e Kinës Jugore, Kina po përpiqet të ruajë status quo-në. Japonia gjithmonë e ka portretizuar veten si një viktimë në çështjen e Ishujve Diaoyu. Por shumë prej akteve të saj janë proaktive dhe fyese siç është e ashtuquajtura “shtetëzimi” i ishujve.

Japonia është përdorur për të arritur një ekuilibër delikat midis SHBA dhe Kinës dhe marrëdhëniet Kinë-Japoni u kthyen në rrugën e duhur të rimëkëmbjes graduale.

Por tani, Tokio ka ndryshuar rrugën e saj dhe i është bashkuar strategjisë së Uashingtonit për të mbajtur Kinën. Ai po synon Pekinin në çështje të tilla si ngushtica e Tajvanit dhe të drejtat e njeriut.
Pasi Biden mori detyrën, ai u përqendrua në mekanizmat shumëpalësh dhe i kushtoi rëndësi rolit të aleatëve. Kështu roli i Japonisë është theksuar. Megjithëse Japonia mund të ketë varësi ekonomike nga Kina, ajo është shumë vigjilente ndaj Kinës për çështje ushtarake ose sigurie. Kjo përkon me strategjinë e kontrollit të Kinës të SH.B.A.-së.

Përveç ndjekjes së Uashingtonit, Tokio ka bërë edhe disa rregullime aktive. Në përgjithësi besohet se Suga ka trashëguar politika nga ish-kryeministri Shinzo Abe, por Suga gjithashtu ka bërë disa ndryshime duke marrë parasysh kërkesat nga politika e brendshme e Japonisë. Për shembull, disa fraksione brenda Partisë Liberal Demokratike Japoneze (LDP) kanë ngritur zërin çështjet e Xinjiang, Taiuan, Hong Kong dhe të drejtat e njeriut.
Si president i LDP-së, Suga duhet të marrë parasysh një prirje të tillë të opinionit publik anti-Kinë.

 

Përkthyer dhe përshtatur nga Foreign Affairs/ F.H, Konica.al

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN