Katatonia, e cila aktualisht është kategorizuar si një sindromë e humorit, çrregullimeve mjekësore, neurologjike dhe psikotike, shpesh manifestohet si tërheqje në vetëvete e kombinuar me lëvizje dhe sjellje të pazakonta.
Në të kaluarën, termi depresion katatonik është përdorur për të përshkruar një rast të rëndë depresioni që rezulton në simptoma të katatonisë, por hulumtimet aktuale e kanë përcaktuar katatoninë si çështje shëndetësore më vete.
Në fakt, shpesh vërehet tek njerëzit që jetojnë me çrregullime bipolare dhe çrregullime të mëdha depresive, por mund të jetë e pranishme edhe tek njerëzit që jetojnë me skizofreni.
Simptomat e katatonisë
Simptomat e katatonisë përfshijnë:
negativizëm ekstrem, që do të thotë mungesë përgjigjeje ndaj stimujve ose kundërshtim ndaj stimujve
bindje automatike
pamundësia për të lëvizur
vështirësi në të folur/memecëri
lëvizje të pazakonta, të përsëritura
duke imituar fjalimin ose lëvizjet e një personi tjetër
refuzimi për të ngrënë ose pirë
Për shkak se katatonia është shpesh një sindromë e çështjeve të tjera të shëndetit mendor, është e mundur që dikush që jeton me një çështje të tillë si çrregullimi bipolar, skizofrenia ose çrregullimi i madh depresiv mund të përjetojë përkeqësim të simptomave para një episodi të katatonisë.
Shkaqet e katatonisë
Ndërsa shumica e rasteve janë psikiatrike, ka gjendje të tjera mjekësore që mund të rezultojnë në katatoni ose gjendje katatonike. Kjo perfshin:
goditje në tru
Semundja e Parkinsonit
çështje autoimune
infeksionet
anomalitë metabolike
një ndërlikim nga një ilaç i përshkruar
një ndërlikim nga përdorimi i substancave
Besohet se simptomat e katatonisë mund të shkaktohen dhe përkeqësohen nga një mosfunksionim në rrugët e transmetimit të serotoninës, dopaminës, glutamatit dhe GABA (acidi gama-aminobutirik).
Me fjalë të tjera, diçka po pengon rrugën e duhur që këta neurotransmetues zakonisht marrin në tru dhe trup.
Trajtimet për katatoninë
Nëse katatonia shkaktohet nga skizofrenia ose një çrregullim tjetër i madh depresiv, hapi i parë është të punoni në trajtimin e çështjes themelore të shëndetit mendor. Pasi ato simptoma të kenë arritur në një vend të qëndrueshëm, atëherë mjekët mund të punojnë në trajtimin e katatonisë.
Në mënyrë tipike, trajtimi ndahet në dy kategori: benzodiazepina ose terapi elektrokonvulsive.
Benzodiazepinat
Benzodiazepinat janë një klasë e barnave psikoaktive që rrisin efektin e neurotransmetuesit GABA. Ato shpesh përshkruhen për ankth dhe çrregullime paniku, dhe më rrallë, për raste të rënda të depresionit.
Lorazepam, një lloj benzodiazepine, është shpesh ajo që u është dhënë individëve që përjetojnë katatoni. Lorazepam mund të administrohet në mënyrë intravenoze, dhe doza mund të ulet me kalimin e kohës.
Terapi elektrokonvulsive
Nëse lorazepam nuk rezulton efektiv, terapia elektrokonvulsive (ECT) është një tjetër trajtim efektiv. ECT përfshin lidhjen e elektrodave në kokë që dërgojnë impulse elektrike në tru, duke shkaktuar një krizë të përgjithësuar.
Aktualisht, ECT konsiderohet një trajtim relativisht i sigurt dhe efektiv për një sërë çrregullimesh të humorit dhe sëmundjeve mendore, përfshirë depresionin.
