Donatorët janë zotuar më shumë se 1 miliard dollarë për të ndihmuar Afganistanin, ku varfëria dhe uria janë përhapur që kur talebanët morën pushtetin dhe ndihma e huaj është tharë, duke ngritur spektrin e një eksodi masiv.
Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së Antonio Guterres, duke folur gjatë një konference donatorësh në Gjenevë të hënën, tha se ishte e pamundur të thuhej se sa nga paratë ishin premtuar në përgjigje të një thirrje urgjente të OKB-së për 606 milion dollarë për të përmbushur nevojat më të ngutshme të vendit.
Pas dekadash luftërash, vuajtjesh dhe pasigurie, afganët po përballen me “ndoshta orën e tyre më të rrezikshme”, tha Guterres në fjalimet e tij të hapjes në konferencë, duke shtuar se “popullit të Afganistanit i duhet një litar shpëtimi”.
“Ne duhet të sigurohemi që përgjigja jonë humanitare të shpëtojë jetë, por gjithashtu të shpëtojë jetesën,” tha Guterres.
Redaktori Diplomatik i Al Jazeera James Bays, duke raportuar nga Gjeneva, tha se ndërsa shefi i OKB -së ishte “shumë i kënaqur” me përgjigjen e bashkësisë ndërkombëtare, ai kishte paralajmëruar se perspektiva e një kolapsi ekonomik ishte një “mundësi serioze”.
Miliona ‘në prag’ të urisë
Guterres tha se shumë afganë mund të mbesin pa ushqim deri në fund të këtij muaji, ndërsa Programi Botëror i Ushqimit (WFP) tha se 14 milionë njerëz ishin në prag të urisë.
Talibanët më parë sunduan Afganistanin midis 1996 dhe 2001, ndaluan gratë dhe vajzat nga puna dhe shkolla dhe u përmbysën në një pushtim të udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara, të cilat i akuzuan ata për strehimin e anëtarëve të Al-Kaedës pas sulmeve të 11 shtatorit.
Talibanët u kthyen në pushtet muajin e kaluar me një avantazh rrufe, pasi trupat e fundit të NATO-s të udhëhequr nga SHBA u tërhoqën dhe forcat e qeverisë së mbështetur nga Perëndimi u shkrinë.
Me miliarda dollarë ndihma që përfunduan papritmas për shkak të antipatisë dhe mosbesimit perëndimor ndaj talebanëve, donatorët kishin një “detyrim moral” që të vazhdonin të ndihmonin afganët pas një fejese 20-vjeçare, thanë disa folës në Gjenevë.
Guterres tha se ishte “e pamundur” të sigurohet ndihmë humanitare brenda Afganistanit pa u angazhuar me talebanët.
Ishte “shumë e rëndësishme të angazhohesh me talebanët në këtë moment”, u tha Guterres gazetarëve në margjinat e konferencës.
Duke folur për Al Jazeera në Gjenevë, koordinatori humanitar i OKB -së Martin Griffiths tha se OKB -ja donte të sigurohej që paratë të shkonin direkt për ata humanitarë në terren që po ofrojnë shërbime për njerëzit afganë, duke e quajtur situatën “shumë të tmerrshme”.
Fqinjët Kina dhe Pakistani tashmë kanë ofruar ndihmë. Pekini javën e kaluar premtoi 31 milion dollarë ushqim dhe furnizime shëndetësore, dhe të Premten, tha se do të dërgonte një grumbull të parë prej tre milionë vaksinash koronavirus. Pakistani u dërgoi furnizime të tilla si vaj gatimi dhe ilaçe autoriteteve në Kabul dhe bëri thirrje për shkrirjen e pasurive të Afganistanit.
“Gabimet e së kaluarës nuk duhet të përsëriten. Populli afgan nuk duhet të braktiset,” tha Ministri i Jashtëm i Pakistanit Shah Mehmood Qureshi, vendi i të cilit me shumë mundësi do të mbante barrën më të madhe të çdo eksodi të refugjatëve.
“Angazhimi i qëndrueshëm me Afganistanin në plotësimin e nevojave të tij humanitare është thelbësor.”
Si Kina ashtu edhe Rusia thanë se barra kryesore për të ndihmuar Afganistanin nga kriza duhet të jetë mbi vendet perëndimore.
“SHBA dhe aleatët e saj kanë një detyrim më të madh për të dhënë ndihmë ekonomike, humanitare dhe jetese,” tha Chen Xu, ambasadori i Kinës në Kombet e Bashkuara në Gjenevë.
“Në anën e tyre në këtë sprovë”
Ambasadorja amerikane në OKB, Linda Thomas-Greenfield, tha në konferencë se Uashingtoni po siguronte gati 64 milionë dollarë ndihmë të re humanitare për Afganistanin.
“Le të angazhohemi sot për të përmbushur këtë apel urgjent për mbështetje financiare, të angazhohemi për t’u qëndruar pranë punonjësve humanitarë ndërsa ata kryejnë punën e tyre të rëndësishme dhe për të rritur veprimet humanitare në Afganistan në mënyrë që të mund të shpëtojmë jetën e afganëve në nevojë”, tha ajo. tha.
Ndërkohë, Franca tha se do të kontribuojë me 100 milionë euro (118 milionë dollarë) në apelin e shpejtë të OKB -së.
“Gjysma e popullsisë (afgane) tani është në rrezik, përfshirë më shumë se katër milionë gra dhe rreth 10 milionë fëmijë. Është përgjegjësia jonë të jemi pranë tyre në këtë sprovë të re,” tha Ministri i Jashtëm Jean-Yves Le Drian në një takim ministror të nivelit të lartë në Gjenevë të hënën.
Edhe para kapjes së Kabulit nga talebanët muajin e kaluar, rreth gjysma e popullsisë afgane, ose 18 milionë njerëz, ishin të varur nga ndihma. Kjo shifër duket se do të rritet për shkak të thatësirës dhe mungesës së parave dhe ushqimit, kanë paralajmëruar zyrtarët e OKB -së dhe grupet e ndihmës.
Rreth një e treta e 606 milionë dollarëve që kërkoheshin do të përdoreshin nga WFP, e cila zbuloi se 93 për qind e 1,600 afganëve të anketuar në gusht dhe shtator nuk kishin ushqim të mjaftueshëm, kryesisht sepse nuk mund të kishin qasje në para për të paguar për të Me
“Tani është një garë kundër kohës dhe borës për të ofruar ndihmë për shpëtimin e jetës për njerëzit afganë që kanë më shumë nevojë për të,” tha zëvendës drejtorja rajonale e WFP, Anthea Webb.
“Ne po lypim fjalë për fjalë dhe marrim hua për të shmangur mbarimin e rezervave të ushqimit.”
Organizata Botërore e Shëndetit, një agjenci tjetër e OKB që është pjesë e apelit, po kërkon të rrisë qindra objekte shëndetësore në rrezik mbylljeje pasi donatorët u tërhoqën.
Charles Stratford i Al Jazeera, duke raportuar nga Kabuli, tha se situata në klinikat shëndetësore në vend ishte “krejtësisht tronditëse”.
“Ne vizituam disa ditë më parë një klinikë rurale jashtë Kabulit, e cila kishte një numër grash që prisnin të lindnin çdo ditë. Ata nuk kishin as doreza gome. Nuk kishte antibiotikë, as antiseptikë,” tha ai.
“Kishte njerëz që vinin me ftohje dhe dhimbje të fytit dhe infermierët dhe mjekët nuk mund t’u jepnin as qetësues të thjeshtë.”
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga AlJazeera
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Lufta në Afganistan: Pse shkuam dhe çfarë kemi mësuar
