Afro 100 anije që presin në horizont për të hipur në portet e kontejnerëve Hong Kong dhe Shenzhen janë vetëm shenja e fundit të problemeve që kanë zhurmuar zinxhirët e furnizimit global, kanë rritur çmimet e konsumit në Evropë dhe SHBA dhe kanë çuar në mungesa të mallrave që variojnë nga lodrat e Krishtlindjeve tek mobiljet.
Mbetjet e prapambetura jashtë Kinës jugore janë aktualisht më të këqijat në botë. Një tajfun mbylli portet për dy ditë këtë javë, por megjithëse moti shpesh ndërpret transportin, kjo vetëm shtoi problemet nga bllokimet e mëparshme që nga fillimi i pandemisë. Në gusht, një rast i vetëm kovid paralizoi një terminal për dy javë në portin kryesor kinez të Ningbo, jashtë Shangait.
Në nivel global, tani janë 584 anije kontenierësh të bllokuar jashtë porteve, gati dyfishi i numrit në fillim të vitit, sipas të dhënave në kohë reale nga Kuehne+Nagel, një nga transportuesit më të mëdhenj të transportit në botë.
“Zinxhirët e furnizimit janë goditur nga të gjitha këndet dhe janë prishur në një nivel të paparë,” tha Simon Heaney, një analist në konsulencën detare Drewry. “Problemet janë shumë më të thella sesa ato që shihni në porte.”
Kërkesa e shtuar për produkte të konsumit, ndërprerja e shkaktuar nga kovid në oraret e anijeve të kontejnerëve dhe mungesa e punonjësve të portit dhe shoferëve të kamionëve janë kombinuar të gjithë për të zgjatur kohën e pritjes në porte.
Shtimi i problemit është se kur anijet mbërrijnë në destinacionet e tyre më vonë se sa pritej, operacionet e ngarkesave dhe oraret e kthimit dështojnë jashtë rendit, duke shkaktuar një efekt të valëzuar të ndërprerjes në shërbimet e mallrave, kamionëve dhe magazinave.
Përplasjet në zinxhirët e furnizimit reflektohen në një rritje të kostove të transportit: çmimi mesatar global i transportit të një kontejneri 40 këmbë tani është afër 10.000 dollarë, tre herë më i lartë se në fillim të vitit 2021 dhe pothuajse 10 herë nivelet e para-pandemisë, sipas Freightos.
Detlef Trefzger, shefi ekzekutiv i Kuehne+Nagel, pret që mbingarkesa në transportin detar do të zgjasë të paktën deri në fillim të vitit të ri kinez në shkurt dhe mund të përkeqësohet më parë. Të tjerët besojnë se kriza mund të zgjasë më shumë, veçanërisht nëse moti është i keq ose ka më shumë shpërthime të koronavirusit në Kinë, duke pasur parasysh politikën e saj zero-kovid.
“Ne po hyjmë në periudhën e dimrit në hemisferën veriore që do të sjellë një kthim në sfidat normale, bora, era dhe mbyllja e terminaleve. Atëherë ne nuk e dimë se çfarë do të ndodhë,” tha Lars Mikael Jensen, kreu i rrjetit global të oqeaneve në Maersk. “Unë nuk mund të gjykoj nëse jemi mbi më të keqen.”
Në Evropë, ka pritje të gjata për anijet jashtë Hamburg dhe Antwerp. Edhe kur anijet nuk duhet të presin për ditë në det, prapëseprapë mund të ketë ndërprerje të mëdha, si në portin e Roterdamit në Holandë dhe në Felixstowe në Mbretërinë e Bashkuar, ku mungesat e shoferëve të kamionëve dhe bllokimi i rrugëve ujore të brendshme ngadalësuan lëvizjen e mëtejshme të ngarkesave.
Një model i ngjashëm është i vërtetë për portet në bregun perëndimor të SHBA. Megjithëse numri i anijeve që presin në det ka rënë nga një rekord 76 në shtator në 57 tani, mungesa e punonjësve të portit dhe kamionistëve do të thotë se duhen deri në 12 ditë që anijet të lëshojnë spirancën dhe të shkarkojnë kontejnerët, duke vonuar shpërndarjen e gjithçkaje nga atletet e deri te frutat tropikale dhe Lego.
Kjo është arsyeja pse duhen tre herë më shumë në krahasim me kohët para-pandemike për të pastruar anijet në Los Angeles dhe Long Beach. Në të kundërt në portet e mëdha kineze, të cilat punojnë 24 orë në ditë, shtatë ditë në javë, merr vetëm 20 përqind më shumë, sipas programit të performancës së portit të IHS Markit, një grup i të dhënave të industrisë.
Problemi është aq i rëndë sa presidenti amerikan Joe Biden ka nxitur kompanitë e transportit hekurudhor, grupet e kamionëve dhe portet për të rritur kapacitetin e tyre. Bizneset e mëdha duke përfshirë Walmart dhe UPS ndërkohë janë zotuar të shtojnë përpjekjet e tyre për të lëvizur mallra.
Lars Jensen, një analist i transportit të kontejnerëve në Vespucci Maritime, tha se edhe kur problemet fillojnë të lehtësohen, ngushticat e portit do të vijnë akoma dhe fillojnë kudo, pasi anijet e vonuara përpiqen të mblidhen të gjitha menjëherë.
“Askush nuk duhet të presë që ky të jetë një tranzicion gradual dhe i qetë,” tha ai. “Ju do të keni këto valëzime përpara dhe prapa që do të duhet pak kohë për të dalë nga sistemi.”
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Financial Times
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Evropa po trajtohet si kliente e klasit të dytë!”
A do të ketë mungesë ushqimesh?
