Njerëzit me diabet më parë vareshin nga shpimet e përditshme të gishtave për të matur nivelet e sheqerit në gjak. Këto teste janë të sakta, por vetëm për momentin – ato janë në fakt shumë të kufizuara si një matje e përgjithshme e kontrollit të sheqerit në gjak.
Kjo është për shkak se sheqeri në gjak mund të ndryshojë shumë në varësi të kohës së ditës, niveleve të aktivitetit dhe madje edhe ndryshimeve hormonale. Disa njerëz mund të kenë sheqer të lartë në gjak në orën 3 të mëngjesit dhe të mos jenë plotësisht të vetëdijshëm për këtë. Testet A1C u bënë të disponueshme në vitet 1980 dhe shpejt u bënë një mjet i rëndësishëm në monitorimin e kontrollit të diabetit.
Testet A1C matin glukozën mesatare në gjak gjatë 2 deri në 3 muajve të fundit. Pra, edhe nëse keni një nivel të lartë të sheqerit në gjak në një moment të ditës, sheqeri i përgjithshëm në gjak mund të jetë normal, ose anasjelltas. Një sheqer normal në gjak mund të mos eliminojë mundësinë e diabetit të tipit 2.
Kjo është arsyeja pse testet A1C tani po përdoren për diagnostikimin dhe depistimin e prediabetit dhe diabetit. Për shkak se nuk kërkon agjërim, testi mund të bëhet në çdo kohë si pjesë e një kontrolli të përgjithshëm të gjakut.
Testi A1C njihet gjithashtu si testi i hemoglobinës A1c ose testi i HbA1c. Emra të tjerë për testin përfshijnë testin e hemoglobinës së glikoziluar, testin e glikohemoglobinës, testin e hemoglobinës së glikuar ose A1C.
Çfarë mat testi A1C për diabetin?
A1C mat sasinë e hemoglobinës në gjak që ka glukozë të lidhur me të. Hemoglobina është një proteinë që gjendet brenda qelizave të kuqe të gjakut dhe që transporton oksigjen në trup. Qelizat e hemoglobinës vdesin dhe rigjenerohen vazhdimisht.
Jetëgjatësia e tyre është afërsisht 3 muaj. Glukoza ngjitet (glikatet) me hemoglobinën, kështu që regjistrimi se sa glukozë është ngjitur në hemoglobinën zgjat gjithashtu për rreth 3 muaj. Nëse ka shumë glukozë të lidhur me qelizat e hemoglobinës, do të keni një A1C të lartë. Nëse sasia e glukozës është normale, A1C do të jetë normale.
Dikush pa diabet do të ketë rreth 5 për qind të hemoglobinës së tij të glikuar. Një nivel normal i A1C është 5.6 përqind ose më i ulët, sipas Institutit Kombëtar të Diabetit ,Sëmundjeve Digjestive dhe Veshkave. Një nivel prej 5.7 deri në 6.4 përqind tregon prediabet. Njerëzit me diabet kanë një nivel A1C prej 6.5 përqind ose më lart.
. Për të monitoruar kontrollin e përgjithshëm të glukozës, njerëzit me diabet duhet të bëjnë një test A1C të paktën dy herë në vit.
Duhet të merren matje më të shpeshta (p.sh. çdo 3 muaj) nëse:
keni diabet të tipit 1
trajtimi juaj po rregullohet
ju dhe mjeku po vendosni objektiva të caktuara të sheqerit në gjak
ju jeni shtatzënë
Si funksionon një test A1C për diabetin?
Testi është efektiv për shkak të jetëgjatësisë së qelizave të hemoglobinës. Le të themi se glukoza në gjak ishte e lartë javën e kaluar ose muajin e kaluar, por tani është normale. Hemoglobina do të mbajë një “rekord” të glukozës së lartë të gjakut të javës së kaluar në formën e më shumë A1C në gjak.
Glukoza që është ngjitur në hemoglobinë gjatë 3 muajve të fundit do të regjistrohet ende nga testi, pasi qelizat jetojnë përafërsisht 3 muaj. Testi A1C siguron një mesatare të leximeve të sheqerit në gjak për 3 muajt e fundit. Nuk është e saktë për çdo ditë të caktuar, por i jep mjekut një ide të mirë se sa efektiv ka qenë kontrolli i sheqerit në gjak me kalimin e kohës.
Si të menaxhoni nivelet A1C?
Nëse jeni në fazat e hershme të diabetit të tipit 2, ndryshimet e vogla në stilin e jetës mund të bëjnë një ndryshim të madh dhe madje ta vënë diabetin nën kontroll. Fillimi i një programi ushtrimesh mund të ndihmojë. Diabeti i tipit 1 ka nevojë për trajtim me insulinë sapo të diagnostikohet.
Për ata që kanë pasur prediabet ose diabet për një kohë të gjatë, rezultatet më të larta të A1C mund të jenë një shenjë se duhet të filloni të merrni ilaçe ose të ndryshoni atë që po merrni tashmë.
Prediabeti mund të përparojë në diabet. Ju gjithashtu mund t’ju duhet të bëni ndryshime të tjera në stilin e jetës dhe të monitoroni më nga afër glukozën ditore në gjak. Bisedoni me mjekun për planin më të mirë të trajtimit për ju.
