Çdokush me vezore mund të sëmuret nga kanceri i vezoreve. Kjo është e vërtetë edhe nëse askush në familjen tuaj nuk e ka pasur ndonjëherë këtë lloj kanceri. Por ka disa mutacione gjenesh që kalojnë në familje që mund të rrisin rrezikun e zhvillimit të kancerit ovarian.
BRCA1 dhe BRCA2 janë ndër mutacionet gjenetike që lidhen më shpesh me rrezikun e kancerit të vezoreve. Në familjet ku këto mutacione kalojnë, mund të ketë një histori familjare të kancerit të vezoreve dhe të gjirit.
Ju gjithashtu mund të mbani këto mutacione gjenesh dhe të mos zhvilloni kurrë kancer ovarian.
A është kanceri ovarian gjenetik?
Kanceri i vezoreve mund të zhvillohet për shkak të mutacioneve të gjeneve të trashëguara. Këto njihen si mutacione germinale. Nëse jeni një grua me një histori familjare të kancerit ovarian, mund të jeni në një rrezik më të lartë për ta zhvilluar atë, sipas Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC).
Gjenet që lidhen me kancerin ovarian mund të vijnë nga ana e familjes ose e nënës ose babait tuaj.
Kur vlerësoni historinë tuaj familjare, merrni parasysh të afërmit e shkallës së parë dhe të dytë:
Të afërmit e shkallës së parë:
prindërit
vëllezërit e motrat
fëmijët
Të afërmit e shkallës së dytë:
gjysherit
hallat dhe xhaxhallarët
nipërit dhe mbesat
gjysmë-vëllezërit
nipërit dhe mbesat
Sipas Aleancës së Kërkimit të Kancerit të Vezoreve, afërsisht 20 deri në 25 për qind e grave që janë diagnostikuar me kancer ovarian kanë një faktor rreziku të trashëguar për sëmundjen. Kjo do të thotë se dikush në familjen e tyre ka pasur kancer ovarian.
Gjenet më të lidhura me kancerin ovarian janë BRCA1 dhe BRCA2.
Megjithëse mutacionet e gjeneve të trashëguara mund të rrisin rrezikun e zhvillimit të kancerit ovarian, shumica e rasteve të kancerit ovarian nuk janë për shkak të mutacioneve të gjeneve të trashëguara, sipas CDC.
Çfarë duhet të dini për mutacionet BRCA1/BRCA2?
BRCA qëndron për gjenin e “kancerit të gjirit”, por këto gjene shoqërohen edhe me disa lloje të tjera kanceri, duke përfshirë:
kanceri ovarian
kanceri i tubit fallopian
kanceri parësor peritoneal
kanceri i prostatës
Gjenet BRCA prodhojnë proteina që ndihmojnë në riparimin e ADN-së së dëmtuar. Ata njihen gjithashtu si gjene shtypës të tumorit. Kur funksionojnë mirë, mund t’ju mbrojnë nga marrja e disa llojeve të kancerit.
Të gjithë ne marrim një kopje të këtyre gjeneve nga secili prind. Nëse keni një prind që mbart një mutacion BRCA1 ose BRCA2, ju keni një shans 50 përqind për të trashëguar mutacionin.
Ju mund të trashëgoni një mutacion BRCA1 ose BRCA2 nga njëri prind. Megjithatë, ju do të trashëgoni një kopje normale nga prindi tjetër. Por kjo kopje normale mund të ndryshohet gjatë jetës. Ky quhet ndryshim somatik.
Pa gjenet normale BRCA1 ose BRCA2, proteinat BRCA mund të fillojnë të rriten jashtë kontrollit, gjë që, nga ana tjetër, mund të çojë në kancer.
Njerëzit që mbajnë një mutacion BRCA1 ose BRCA2 mund të zhvillojnë kancer në një moshë më të hershme sesa njerëzit që nuk i kanë këto mutacione gjenesh. Megjithatë, shumica e njerëzve që trashëgojnë këto mutacione gjenesh nuk do të zhvillojnë kancer ovarian.
A ka ndonjë mënyrë për të ulur rrezikun?
Nuk ka asnjë mënyrë për të parandaluar plotësisht kancerin ovarian, por ka disa gjëra që mund të ndihmojnë në uljen e rrezikut. Sipas CDC, faktorët që mund të ulin rrezikun e kancerit ovarian përfshijnë:
lindjet
duke ushqyer me gji për një vit ose më shumë
duke përdorur pilula kontraceptive për të paktën 5 vjet
një lidhje tubale ose histerektomi (heqja e mitrës)
heqja e vezoreve
Nëse merrni terapi zëvendësuese të hormoneve pas menopauzës që përfshin vetëm estrogjenet ose estrogjenin e kombinuar me progesteronin, flisni me mjekun për nivelin e rrezikut dhe nëse duhet të vazhdoni të merrni këto hormone.
Nëse keni trashëguar një mutacion gjenetik të lidhur me kancerin ovarian, është e rëndësishme të jeni të vetëdijshëm për simptomat. Nuk ka asnjë metodë plotësisht efektive të shqyrtimit për kancerin ovarian, por mjeku mund të rekomandojë:
Ekzaminimi klinik
Testi i gjakut CA-125
Ultratinguj transvaginal
Ju gjithashtu mund të diskutoni kirurgjinë parandaluese. Disa gra zgjedhin të heqin të dy vezoret, gjë që quhet salpingooforektomi bilaterale.
Studimi sugjeron se kjo mund të zvogëlojë rrezikun e kancerit të vezoreve dhe tubave fallopiane me 80 për qind. Duhet të theksohet se heqja e vezoreve çon në menopauzë të hershme.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Barku i fryrë mund të jetë një shenjë e rrezikshme!
A shfaqen papritur simptomat e kancerit të vezoreve?
