Pushtimi i Ukrainës nga Vladimir Putin, ofensiva më e madhe tokësore në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore, ka nisur jo një, por dy beteja.
E para është konflikti ushtarak për lirinë e Ukrainës. E dyta është gara më e gjerë gjeopolitike. As nuk po shkon siç shpresonte presidenti rus kur nisi sulmin e tij të turpshëm dhe të paprovokuar.
Përparimi i ngadalshëm fillestar rus dhe skenat e jashtëzakonshme teksa artistët marrin armët, dhe njerëzit e paarmatosur përballen me tanke janë dëshmi e vendosmërisë së ukrainasve. Por ata janë mposhtur nga një kundërshtar i pashpirt që tashmë ka marrë jetën e fëmijëve dhe civilëve. Rreziqet e një lufte të përgjakshme, brutale që përhapet përtej kufijve janë reale.
Të dielën, teksa Presidenti Volodymyr Zelinskiy ra dakord që një delegacion të takohet me Rusinë për bisedime pa parakushte, Putin vuri forcat parandaluese bërthamore të vendit të tij në gatishmëri të lartë – duke nënvizuar mungesën e interesit të tij për de-përshkallëzimin. Statusi bërthamor i Rusisë pengoi vendet perëndimore që të angazhonin trupa për të mbështetur Ukrainën jo-anëtare të NATO-s. Por kjo nuk e ndaloi Putinin që ta konsideronte atë si një kërcënim gjithsesi.
Agresioni i tij deri më tani ka sjellë një forcimin e pranisë së NATO-s që ai fyen dhe duket se po e rinovon aleancën, pasi ish-shtetet sovjetike dhe të tjerët në rajon, e shikojnë Ukrainën me frikë.
Ajo ka tërhequr vëmendjen e SHBA nga Kina, duke e lidhur atë më ngushtë me Evropën dhe anasjelltas.
Kancelari i Gjermanisë, Olaf Scholz, e quajti këtë “një pikë kthese në historinë e kontinentit tonë” në fjalimin e tij historik të dielën. Gjermania jo vetëm që po dërgon armë në Ukrainë, në një kthesë të kundërt, por po premton një rritje masive në shpenzimet e mbrojtjes, në më shumë se 2% të PBB-së.
Ajo ka rënë dakord të ndërpresë aksesin e disa bankave ruse në sistemin e pagesave Swift, me Hungarinë gjithashtu të nënshkruar; Presidenti çek Miloš Zeman, dikur pro-Putinit, kishte ekzekutuar tashmë një volte-face të jashtëzakonshme.
Ursula von der Leyen, presidentja e Komisionit Evropian, ngriu asetet e bankës qendrore të Rusisë – potencialisht shumë më të dëmshme. Ashtu si kontrollet gjithëpërfshirëse mbi eksportet e teknologjisë të shpallura nga SHBA të enjten, mund të sjellë mjerim për rusët për një luftë që presidenti i tyre zgjodhi për ta.
Edhe nëse luftimet mund të frenohen, pasojat e rënda ekonomike së shpejti mund të përkthehen në paqëndrueshmëri politike.
Kombet në Lindjen e Mesme dhe Afrikë kanë frikë nga rritja e çmimeve të grurit. Kina, pavarësisht se ndjek një marrëdhënie kino-ruse pa kufij, abstenoi në vend që të vinte veton ndaj rezolutës së Këshillit të Sigurimit të OKB-së që dënon luftën. Ajo dëshiron të riformësojë, jo të shkatërrojë, rendin ndërkombëtar, por sheh përfitime në shpërqendrimin për një SHBA gjithnjë e më armiqësore ndaj Pekinit dhe në rritjen e multipolaritetit.
Nju Delhi nuk do të rrezikojë marrëdhëniet e tij me Moskën, veçanërisht duke pasur parasysh afërsinë e kësaj të fundit me Pekinin dhe Islamabadin. Putin ka ndërtuar gjithashtu marrëdhënie me Turqinë, Brazilin dhe të tjerët.
Fitorja e tij e vërtetë do të vinte nëse çmimet e larta të energjisë godasin SHBA-në si dhe Evropën, duke dëmtuar kohezionin social dhe politik, duke shpërqendruar administratën dhe duke fituar një mandat tjetër për Donald Trump – duke e larguar vendin nga NATO dhe Evropa.
Përpjekjet që Putini ka nisur po shpalosen me një ritëm intensiv, por ndoshta do të duhen vite për t’u zgjidhur.
Ato janë teste të aftësive dhe zgjidhjes. Sot, Ukraina po vuan. Nesër, pasojat mund të ndihen në mbarë globin.
Burimi: The Guardian
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Rrjedha e Historisë”
“Nën kambanat e luftës”, Kiev mban pamjen e normalitetit
