Ushtria ruse po përpiqet t’i nënshtrojë njerëzit e Mariupolit në një akt barbarie që pothuajse me siguri përbën një krim lufte. Por efektet e goditura të pushtimit të Ukrainës nga Vladimir Putin kërcënojnë urinë, madje edhe për miliona njerëz përtej teatrit të luftës.
Rusia dhe Ukraina janë prodhuesit kryesorë të ushqimit, që përbëjnë afërsisht 30 për qind të eksporteve globale të grurit dhe elbit. Vetëm Rusia eksporton 15 për qind të plehrave globale, ndërsa Bjellorusia, gjithashtu nën sanksione, është një prodhues i rëndësishëm i potasit, vendimtar për rritjen e kokrrave të sojës që nga ana e tyre shkojnë në ushqim për kafshët. Nëse fermerët në mbarë botën përdorin më pak plehra, të korrat e vitit të ardhshëm në Brazil, Argjentinë dhe centrale të tjera bujqësore mund të shemben.
Eksportet e grurit të Ukrainës po bllokohen nga anijet ruse. Fermerët ukrainas nuk kanë fara apo karburant për traktorët e tyre. Çmimet e drithit janë një të tretën më të larta se kur filloi lufta dhe dy të tretat më lart se ku ishin një vit më parë.
Për njerëzit në botën e pasur, tronditja e ardhshme ushqimore do të ushtrojë presion të mëtejshëm në rritje mbi faturat e ushqimeve tashmë të prekura nga inflacioni më i lartë në dekada. Për vendet më të varfra, të përfshira nga pasojat ekonomike të kovid, çmimet më të larta të ushqimeve mund të sjellin katastrofë.
Miliona njerëz në vendet e prekura nga konflikti, duke përfshirë Jemenin, Etiopinë dhe Sudanin e Jugut, janë në prag të urisë. Importuesit e ushqimit nga India në Indonezi përballen me fatura më të larta. Egjipti subvencionon bukën, një element kryesor, për 70 milion njerëz, një ikje e madhe në thesar. Udhëheqësit e vendeve të tjera në një rregullim të ngjashëm do të kujtojnë llojin e trazirave sociale, duke përfshirë kryengritjen arabe, që mund të pasojë rritjen e çmimeve të ushqimeve.
Duke pasur parasysh se sa keq ka bërë bota në shpërndarjen e vaksinave në mënyrë të barabartë, shenjat se si do të përballet me një krizë ushqimore nuk janë të mira. Programi Botëror i Ushqimit i nënfinancuar në mënyrë kronike thotë se kostot në rritje do të thotë se do të duhet të shkurtojë racionet për miliona njerëz, duke rialokuar ushqimin nga të uriturit tek ata të uritur.
Zgjidhja më e shpejtë do të ishte, sigurisht, përfundimi i luftës në Ukrainë. Në terma afatgjatë, bota duhet të zvogëlojë varësinë e saj nga ushqimi dhe plehrat ruse. Ajo duhet të investojë më shumë në rritjen e rendimenteve bujqësore në Afrikë, e cila ende ka mjaft tokë të punueshme të pashfrytëzuar, dhe të reduktojë mbetjet skandaloze të ushqimit në botën e zhvilluar.
Në afat të shkurtër, ekziston një rast i qartë që vendet më të pasura të rrisin fondet. Sanksionet kundër Rusisë janë plotësisht të justifikuara, por vendet më të pasura duhet të zbutin goditjen për ato më të varfrat e kapur në konflikt.
Një mundësi është të shikojmë sërish rialokimin e të Drejtave të Tërheqjes Speciale, paratë në mënyrë efektive falas, 650 miliardë dollarë prej të cilave u krijuan brenda FMN-së vitin e kaluar si pjesë e përgjigjes globale ndaj pandemisë. Pjesa më e madhe e tyre shkoi në vendet e pasura, ndërkohë që planet për t’u dhënë hua një pjesë vendeve më të varfra janë bllokuar.
Vendet individuale mbeten të lira për të dhuruar fondet. Ata duhet të mendojnë ta bëjnë këtë. Me siguri mund të gjendet një mekanizëm për të përdorur SDR-të në përgjithësi për të ndihmuar vendet me problemet e tyre të bilancit të pagesave. Nëse kjo rezulton e pamundur, FMN-ja do të duhet të gjejë burime emergjente për të ndihmuar vendet më të cenueshme të përmbushin faturën e tyre në rritje të ushqimit.
Në epokën moderne, uria është pothuajse gjithmonë e shkaktuar nga njeriu. Amartya Sen, ekonomisti Nobel, tha se ato nuk mund të ndodhin në një demokraci për shkak të rrjedhës së lirë të informacionit dhe zemërimit të publikut pasues. Por demokracia është gjithnjë e më shumë nën sulm. Putin është agresori i fundit. Nëse ai nuk ndalet, uria do të pasojë.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Financial Times
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
