Takimi i këshilltarit të sigurisë kombëtare Jake Sullivan të hënën me kryediplomatin e Kinës, Yang Jiechi, nënvizon se më shumë se çdo komb tjetër, Kina do të ndihmojë në përfundimin e luftës katastrofike të Rusisë në Ukrainë.
Siç tha Sullivan për CNN, qëndrimi mënjanë ndërkohë që mund të ndalojë mizoritë – ose më keq, siç paralajmërojnë zyrtarët amerikanë, duke ofruar ndihmë ushtarake – do ta lërë Kinën të shihet si fajtore.
Ndërhyrja konstruktive diplomatike, nga ana tjetër, mund të lejojë Pekinin të rivendosë marrëdhëniet e tij të dështuara me pjesën më të madhe të globit.
Kina ka një zgjedhje strategjike për të bërë.
Pavarësisht propagandës ruse, Kina duket e shqetësuar për pushtimin e Putinit. Kjo mund të reflektojë, siç la të kuptohet Sullivan, që Putini nuk e paralajmëroi ishte planifikuar një pushtim i plotë, një pushtim që do të zgjaste me javë të tëra dhe një që do të shkaktonte kaq shumë shkatërrime barbare.
Në të vërtetë, presidenti kinez Xi Jinping u manipulua nga Putini, ashtu si Stalini me Mao që çoi në Luftën Koreane në vitin 1950.
Duket se Pekini ishte i tronditur nga lufta në shkallë të gjerë, aq më tepër nga brutaliteti i saj dhe, jo më pak, nga reagim i shpejtë, i furishëm dhe i paprecedentë ekonomik dhe politik global.
Veprimet e Putinit bien ndesh me parimet thelbësore të politikës së jashtme të Kinës: paprekshmërinë e sovranitetit kombëtar, mosndërhyrjen në punët e brendshme të të tjerëve dhe zgjidhjen diplomatike të mosmarrëveshjeve.
Pasojat e shkeljes së normave ndërkombëtare nga Putini mund të kenë një ndikim katastrofik mbi interesat ekonomike dhe diplomatike të Kinës, me rrezikun e recesionit ekonomik dhe dëmtimit të madh të reputacionit të Pekinit.
Që nga vizita e Presidentit Nixon në Kinë 50 vjet më parë, asnjë komb nuk ka përfituar më shumë nga sistemi ekzistues ndërkombëtar sesa Kina, kjo është ndoshta arsyeja pse Kina vlerëson stabilitetin.
Kina gjithashtu ka kundërshtuar sanksionet ekonomike ndërkombëtare dhe ka promovuar bashkëpunimin shumëpalësh, rritjen ekonomike dhe tregtinë e qëndrueshme.
Zgjerimi i NATO-s mund të ketë qenë një justifikim i gabuar për Moskën. Por as NATO dhe as Ukraina nuk e sulmuan Rusinë dhe as nuk kishin ndonjë qëllim ta bënin këtë.
Rusia pushtoi një komb sovran që nuk përbënte kërcënim.
Si importuesi më i madh i naftës në botë, rritja e çmimit të naftës, ndoshta së shpejti në 150 dollarë për fuçi, do të ketë efekte në të gjithë ekonominë e Kinës. Pozicioni financiar ndërkombëtar i Kinës gjithashtu mund të rrezikohet përmes sanksioneve dytësore.
Pushtimi i Putinit kërcënon të gjitha këto parime dhe interesa themelore kineze. Lufta e Ukrainës ka zbuluar se ka kufij të rëndësishëm për interesat e përbashkëta të Moskës dhe Pekinit.
Megjithatë, duke mos denoncuar pushtimin e Putinit në Ukrainë, Kina po përpiqet të pajtojë të papajtueshmet.
Në mungesë të një distancimi më të madh nga Putini, Kina po vë në rrezik marrëdhëniet me SHBA-në dhe BE-në (të kombinuara 1.2 trilion dollarë në vit në tregti).
Por Kina tani ka një mundësi të rrallë për të ndryshuar perceptimet në Perëndim. Shumë në SHBA mendojnë se qëllimi i pandryshueshëm i Kinës është të përmbysë rendin botëror.
Të tjerë mendojnë se Kina dëshiron kryesisht fuqinë dhe ndikimin që i jepet peshës së saj ekonomike dhe strategjike.
Të luash një rol të fortë në zgjidhjen e kësaj krize është një mundësi për të provuar se bashkëjete sa konstruktive,është e mundur.
Biden duhet t’i bëjë të qartë Xi se ndihma vendimtare për t’i dhënë fund luftës dhe për të arritur një zgjidhje të qëndrueshme do të hapë mundësi të reja për lidhjet SHBA-Kinë.
I mirëinformuar, publiku kinez do të mbështeste Partinë Komuniste Kineze në marrjen e një iniciative për t’i dhënë fund masakrës.
Oferta e Kinës për të ndërmjetësuar është konstruktive. Por është e paqartë dhe e pamjaftueshme.
Qëndrimi anash ose afër, ndërkohë që Kina ka mjetet për të ndaluar mizoritë, po bën që shumë njerëz ta shohin Kinën si bashkëpunëtore. Është koha që Pekini të kryejë një analizë të matur kosto-përfitim duke peshuar interesat e tij afatgjata.
Presidenti francez Emmanuel Macron dhe kancelari gjerman Olaf Scholz janë takuar me Xi, konsultime që mund të ndikojnë në të menduarit e Pekinit.
Kina e ka këtë mundësi në një pikë kthese historike.
Dy vitet e fundit kanë qenë katastrofike për imazhin ndërkombëtar të Kinës. Diplomacia e luftëtarëve ujqër rezultoi keq. NATO dhe BE janë bashkuar në kundërshtim me politikat industriale grabitqare kineze. Koalicionet e reja si Quad dhe AUKUS kanë bashkuar më tej rajonet e Atlantikut dhe Paqësorit kundër Kinës. Asnjë nga këto nuk u shërben interesave kineze.
Kina gjithashtu duhet të vendosë për llojin e botës ku dëshiron të banojë.
A dëshiron Pekini një botë bipolare? Apo do të zgjedhë Kina botën më shumëpolare që e vlerëson kaq shpesh?
Pekini do t’i bëjë një nder Rusisë duke ndërmjetësuar një rrugë drejt një rampe daljeje që është gjithashtu e pranueshme për Ukrainën.
Kina përballet me një zgjedhje strategjike. Mund të fitojë vullnet të mirë ndërkombëtar dhe të arrijë ndryshimin e marrëdhënieve me SHBA-në ose mund të rikthehet në lidhjet personale me Putinin, gjë që do të rezultojë vetëm në një sistem konfrontues bipolar që nuk i shërben interesave të Kinës.
Burimi: The Hill
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Amerika është rikthyer dhe do që të gjithë të fokusohen tek Kina
Analiza në DW: Moska po zgjeron ndikimin e saj, synimi është të…
A do munden rusët t’i japin goditjen përfundimtare Putinit?
