MENU
klinika

Analiza

Pse Suedisë dhe Finlandës i duhet thënë tani “Po”?

24.05.2022 - 08:30

Me Helsinki dhe Stokholm që tani zyrtarisht kërkojnë anëtarësim në Organizatën e Traktatit të Atlantikut të Veriut, bota do të arrijë një pikë të rëndësishme. Zemërimi  perëndimor ndaj Rusisë së Vladimir Putinit e bën ratifikimin nga 30 degët legjislative të NATO-s shumë të realizueshëm në javët ose muajt në vijim. Turqia po kundërshton tani, por një farë mase debati brenda aleancës është normale në çështje të tilla.

Sulmi i urryer dhe i pajustifikuar i Putinit ndaj kombit, qeverisë dhe popullit të Ukrainës ka bashkuar pothuajse të gjithë Evropën dhe Amerikën e Veriut kundër tij.

Në vetëm disa muaj, mbështetja finlandeze për anëtarësimin në NATO u rrit nga rreth një e katërta në tre të katërtat e popullsisë. Përveç Turqisë, vendet e NATO-s duken pro propozimit – siç mendojmë se duhet të jenë.

Argumenti qendror për futjen e këtyre kombeve nordike në aleancë është se Putini e ka dëshmuar veten se është shumë më i pamatur sesa pritej.

Deri këtë vit, aktet e tij të mëparshme të agresionit – brenda dhe jashtë vendit – ishin kalibruar me kujdes.

Por tani Rusia përballet me rreziqet e rënies së PBB-së prej 10 për qind ose më shumë këtë vit dhe ka 20,000 të vdekur nga lufta tashmë – në kontrast me 15,000 që humbi në tërësi ne konfliktin në Afganistan nga viti 1979 deri në 1989.

Një lider që mund të llogarisë kaq keq është i rrezikshëm.

Për më tepër, Putini është në telashe dhe për këtë arsye mund të tundohet të ndërmarrë veprime për të ndryshuar kontekstin strategjik.

Është e vështirë të fajësosh finlandezët dhe suedezët.

Doktrina e mbrojtjes finlandeze dhe suedeze ka supozuar prej kohësh se lëvizja gjatë kohës së luftës do të çonte në aleanca të reja, qoftë të bazuara në lidhjet me Uashingtonin, partneritetin e NATO-s ose klauzolën e mbrojtjes reciproke të BE-së.

Kjo është pikërisht ajo që ka ndodhur si rezultat i luftës afër shtëpisë në Ukrainë.

Anëtarësimi i Finlandës dhe Suedisë do të hiqte paqartësitë e panevojshme dhe të rrezikshme nga harta strategjike e Evropës Veriore, duke siguruar harmonizim të mëtejshëm midis anëtarësimit në BE dhe NATO.

Putini e sheh BE-në si një armik, kështu që nuk bën sens që anëtarët e BE të mbeten jashtë NATO-s.

Gjithashtu nuk duhet të harrojmë se ishte marrëdhënia BE-Ukrainë që shërbeu si justifikim i Putinit për agresionin e Rusisë kundër Ukrainës në 2014.

Kishte gjithmonë një kundërargument për t’i ofruar Ukrainës anëtarësimin në NATO: afërsia gjuhësore, historike, kulturore, fetare dhe etnike e Ukrainës dhe Rusisë e bëri idenë e futjes së Ukrainës, por jo Rusisë, në NATO një propozim të ndjeshëm.

Çështja nuk është të justifikohen mizoritë ruse, as atëherë as tani; pushtimi i Ukrainës është lufta e Putinit dhe ai ka përgjegjësi morale.

Megjithatë, ekziston një dallim i mprehtë midis Ukrainës, nga njëra anë, dhe Suedisë si dhe Finlandës nga ana tjetër.

Pavarësisht disa periudhave të dominimit rus të kësaj të fundit, kombet nordike janë krejtësisht të dallueshme nga Rusia, me histori dhe identitete, të ndërthurura me njëra-tjetrën dhe jo me Moskën.

Ata kanë qenë gjithmonë në orientim perëndimor; tani, ata dëshirojnë të jenë perëndimorë, me shumicë, edhe në angazhimet e tyre të sigurisë.

Ky është një vendim logjik, legjitim, të cilin duhet ta duartrokasim dhe ta mbështesim.

Së fundi, në aspektin ushtarak, vendet nordike janë të mbrojtura.

Finlanda, në veçanti, ka një popull të guximshëm dhe të aftë ushtarakisht me qindra mijëra rezervistë të gatshëm për t’u aktivizuar në mbrojtje të kombit të tyre në një kohë të shkurtër.

Megjithatë, asaj i mungojnë forcat sulmuese që mund të shkaktojnë ndonjë rrezik serioz për Rusinë; ajo ka rreth 100 tanke në forcat e saj aktive, 100 të tjera në rezervë dhe rreth 100 avionë luftarakë. Forcat e armatosura të Suedisë janë të ngjashme në karakteristikat e tyre kryesore, me një fokus më të madh në aftësitë detare.

Për shkak të aftësive të këtyre kombeve dhe dobësisë së demonstruar të ushtrisë ruse, ata nuk do të kenë nevojë për shumë ndihmë në mbrojtjen e territoreve të tyre, veçanërisht në aspektin e aftësive luftarake tokësore.

Në fund të fundit, NATO nuk do të ketë nevojë të vendosjë një numër të madh trupash nga Shtetet e Bashkuara ose anëtarë të tjerë në Suedi ose Finlandë.

Në të vërtetë, janë shtetet baltike tashmë në NATO, që nga viti 2004, ato që janë në terren shumë më të lëkundshëm ushtarak, me territore të vogla, forca modeste të armatosura dhe ekspozim të konsiderueshëm gjeografik.

Në këtë mënyrë, dhe për shkak se të dyja janë teknikisht plotësisht në përputhje me NATO-n, anëtarësimi i Finlandës dhe Suedisë do të forconte sigurinë e vendeve të tjera anëtare nordike dhe baltike.

Kështu, koha për të vepruar në lidhje me anëtarësimin e tyre është sa më shpejt që të jetë e mundur, jo sapo të vendoset një armëpushim në Ukrainë ose sapo Putini të bëhet më i dëshpëruar dhe të kërkojë seriozisht mënyra stë tjera për të sulmuar.

Burimi: The Hill

Përktheu dhe përshtati: Konica.al