Ah ironia! Boris Johnson, drejtuesi i Brexit që i ktheu shpinën BE-së, tani udhëheq Evropën përballë agresionit rus.
Ekzagjerim? Po, por pas zhurmës fshihet një histori intriguese.
Edhe pse rrezikon një tjetër përçarje të madhe me Brukselin për Irlandën e Veriut, Johnson po përdor krizën e Ukrainës për të rregulluar marrëdhëniet me disa aleatë të vjetër evropianë.
Qëllimi i tij: të rivendosë Mbretërinë e Bashkuar si një fuqi kontinentale.
Nënshkrimi javën e kaluar të pakteve dypalëshe të mbrojtjes me aspirantët e NATO-s, Suedinë dhe Finlandën – “miqtë tanë në veri” – ishte manifestimi i fundit i një përpjekjeje në dukje të bashkërenduar britanike për të ringjallur lidhjet politike me vendet e Evropës lindore dhe qendrore dhe nordike që ishin aleatë të MB, para Brexit.
Johnson dhe ministra të lartë kanë vizituar Poloninë dhe republikat baltike teksa kriza e Ukrainës është përshkallëzuar.
Vendosja e shpejtë e trupave dhe pajisjeve shtesë nga Britania përgjatë “vijës së frontit” të NATO-s me Rusinë dhe premtimi i këtij muaji për 1.6 miliardë dollarë shtesë në armatim të sofistikuar dhe ndihmë për vetë Ukrainën, është vlerësuar nga qeveritë rajonale dhe presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelenskiy, i cili priti Johnson muajin e kaluar.
“Dy të parët” e BE-së, Emmanuel Macron i Francës dhe Olaf Scholz i Gjermanisë, nuk kanë vizituar ende Kievin.
Në qendër të përpjekjeve britanike në Evropë është Forca e Përbashkët e Ekspeditës, një grupim ushtarak jo-BE i lidhur me NATO-n, që përfshin MB, Norvegjinë, Danimarkën, Finlandën, Suedinë, Islandën, Estoninë, Letoninë, Lituaninë dhe Holandën. JEF është shumë i përfshirë në mbrojtjen e lidhur me Ukrainën.
Në një mënyrë, është “ushtria evropiane” për të cilën BE flet shpesh, por nuk arrin kurrë ta organizojë – dhe ajo drejtohet nga Britania.
Për Johnson, lufta simbolizon luftën globale midis demokracisë dhe autoritarizmit. Kështu mendon edhe SHBA dhe udhëheqësi i NATO-s.
Megjithatë, konkurrimi me Francën dhe Gjermaninë për pushtet dhe ndikim në Evropë, dhe sfidimi i Brukselit, në një kohë të trazirave të mëdha gjeopolitike është një çështje shumë e ndryshme.
Përpara se lufta të niste, Johnson tashmë ishte duke u ballafaquar me qeveritë e djathta në Varshavë dhe Budapest, të cilat, ashtu si Britania, po luftojnë me BE-në.
Viktor Orbán, lideri i djathtë i Hungarisë, i cili po bllokon sanksionet e naftës ndaj Rusisë, u mirëprit në Downing Street vitin e kaluar.
Aktivizmi më pozitiv i Johnson për Ukrainën krahasohet me hezitimin, ndarjen dhe dobësinë e perceptuar në zemër të BE-së.
Scholz i Gjermanisë, është bërë sinonim i hezitimit.
Duke parë vështirësitë e Berlinit, Macron tani duket se mendon se është “bossi” i Evropës.
Por për çështjen më urgjente të kontinentit, realiteti është ndryshe.
Vlera e ndihmës ushtarake franceze për Kievin (105 milionë dollarë) është më pak se gjysma e Estonisë së vogël (220 milionë dollarë). “Diplomacia telefonike” e kotë e Macron-it para luftës me Putinin nuk pati rezultate.
Dhe presidenca franceze e BE-së është ende duke luftuar për të rënë dakord për sanksionet e energjisë.
Më saktë, planet Macron për të krijuar një Evropë “strategjikisht autonome”, të pavarur nga SHBA (dhe Kina), janë copëtuar në mes të vorbullës së Ukrainës.
Brukseli mendon se po bën një punë të mirë dhe për refugjatët, për shembull. Në të vërtetë, të gjithë mund dhe duhet të bëjnë më shumë.
Megjithatë, përfundimi është ky: po të mos ishin veprimet e shpejta, të guximshme dhe bujare të bëra nga SHBA-ja dhe Britania e Madhe, plus vendet anglosferike si Kanadaja dhe Australia, Ukraina mund ta kishte humbur luftën deri tani.
Evropa e lirë demokratike do ta kishte humbur, dhe Putini mund të shikojë viktimën e tij të radhës të gjunjëzuar.
Ndryshime të mëdha dhe të pasigurta në ekuilibrat relativ të fuqisë në të gjithë Evropën janë tashmë në zhvillim si pasojë e luftës.
BE, nën presion të fortë të brendshëm për tu reformuar nga “Konferenca e saj për të Ardhmen e Evropës”, përballet me pyetje të rëndësishme në lidhje me rëndësinë, kohezionin dhe vendimmarrjen.
Udhëheqësit francezë dhe gjermanë duhet të krijojnë një vizion të përbashkët.
SHBA është ri-angazhuar në Evropë – por për sa kohë? Sa i përket Mbretërisë së Bashkuar, ngjarjet e fundit me siguri u kanë kujtuar mbështetësve të Brexit se Evropa është shtëpia e Britanisë, lagja e pashmangshme ku qëndrojnë interesat kryesore kombëtare.
Ukraina i dha Johnsonit të izoluar një mundësi dhe ai e shfrytëzoi atë. Por kurrë mos e nënvlerësoni aftësinë e tij dhe të sekretares së tij të jashtme që kërkon vëmendjen, Liz Truss, për t’i hedhur poshtë të gjitha.
Pezullimi i disa pikave të protokollit të Irlandës së Veriut dhe shfuqizimi i traktatit të Brexit-it, është një mënyrë për të bashkuar Evropën kundër Britanisë – përsëri – dhe për të shkatërruar aleancën anti-Putin.
Burimi: The Guardian
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Analistët tregojnë për CNN, pasojat e një lufte
BE rihap ambasadën në Kiev, Johnson premton 120 mjete të blinduara
