Çmimet rekord të larta, mungesa e afërt e naftës pikërisht kur fillon sezoni i verës dhe një OPEC jo bashkëpunues janë ndoshta arsye për dhimbjet e kokës midis zyrtarëve qeveritarë në mbarë botën. Megjithatë, këto janë, në fakt, manifestime të problemeve më të thella në industrinë e energjisë.
Nën-investimet
Në dekadën e fundit apo më shumë, Evropa dhe, në një masë më të vogël, por jo më pak të rëndësishme, Amerika e Veriut, e kanë kthyer në mision të zvogëlojnë varësinë e tyre nga karburantet fosile dhe të rrisin varësinë nga energjia e rinovueshme.
Kjo ka nxitur një eksod investitor nga nafta dhe gazi dhe shfaqja e të ashtuquajturës tendencë investimi ESG. Paratë për zhvillimet e reja të naftës dhe gazit janë bërë më të vështira për t’u shfrytëzuar pasi bankat i bashkohen lëvizjes ESG dhe kompanive u është dashur të shkurtojnë shpenzimet.
Ministri i naftës i Arabisë Saudite paralajmëroi se investimi i pamjaftueshëm në naftë dhe gaz do të kishte një efekt bumerang te konsumatorët në fillim të këtij viti, dhe ai nuk është i vetmi. Shumë zyrtarë të OPEC-ut kanë bërë të njëjtin paralajmërim, por, me sa duket, pa dobi. Në fund të fundit, askush tjetër përveç Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë tha vitin e kaluar se bota nuk ka nevojë për kërkime të reja nafte dhe gazi, sepse ne nuk do të kemi nevojë për furnizim të ri me naftë ose gaz.
Natyrisht, vetëm pak muaj më vonë IEA ndryshoi melodinë e saj, duke i bërë thirrje OPEC-ut për të rritur prodhimin dhe ajo demonstroi një nga realitetet e ashpra të industrisë së energjisë: nuk mund ta kthesh mbrapsht një proces që ka vazhduar prej vitesh në çështje muajsh.
Shkalla e ulët zbulimi
Një temë për të cilën nuk flitet shumë, shkalla mesatare e zbulimeve të reja të naftës dhe gazit është, në një farë mënyre, e krahasueshme me normën mesatare të konvertimit të paneleve diellore: është shumë nën 30 përqind.
Bloomberg raportoi së fundmi se tre puse që Shell kishte shpuar në det të Brazilit ishin tharë. Supermajori kishte paguar 1 miliard dollarë për të drejtat e shpimit në zonë dhe kishte shpenzuar tre vjet duke shpuar për të dalë duarbosh. Exxon gjithashtu nuk kishte arritur të shfrytëzonte ndonjë rezervë të konsiderueshme nafte në blloqet e tij braziliane, gjë që i kushtoi 1.6 miliardë dollarë.
Lajmi nxjerr në pah natyrën e rrezikshme të kërkimit të naftës dhe gazit edhe në vende si Brazili, i cili është shpallur si pika tjetër e nxehtë në industri, ndoshta krahas Guajanës. Brazili është bërë një magnet për supermajorët për shkak të zonës së tij pjellore të parasaltit, por, siç tha një konsulent lokal i energjisë për Bloomberg, zbulimet e mëdha tashmë janë bërë, atëherë kur shkalla e zbulimeve ishte afër 100 për qind.
Shkalla mesatare e zbulimeve të suksesshme për industrinë e naftës dhe gazit është shumë më e ulët se ajo, megjithatë, në 24.8 për qind, sipas Bloomberg. Dhe ka gjithnjë e më pak zbulime të mëdha për t’u bërë.
Inflacioni i kostos së prodhimit
Tendencat më të gjera të inflacionit, të nxitura kryesisht nga rritja e kostove të energjisë, nuk e kanë kaluar vetë industrinë e energjisë. Në copëzën e argjilës në SHBA, kostot e prodhimit janë rritur me rreth 20 për qind. Dy kompani paralajmëruan kohët e fundit se do të raportonin kosto më të larta për tremujorin e tyre të dytë, Continental Resources dhe Hess Corp, dhe ato janë larg nga të vetmet që i përjetojnë këto kosto më të larta.
Mungesa e lëndëve të para si rëra frak dhe, në fillim të këtij viti, tubacionet e çelikut për puse, janë një arsye për inflacionin e kostos së prodhimit, jo vetëm në zonën e argjilës por kudo ku këto lëndë të para përdoren në fushat e naftës. Mungesa e fuqisë punëtore është një problem i veçantë edhe për arnimin e argjilës në SHBA, duke ndihmuar në rritjen e kostove të prodhimit. Problemet e vazhdueshme të zinxhirit të furnizimit nga pandemia janë gjithashtu në përzierje.
Problemi më i madh është se industria nuk pret asnjë afat as në muajt e ardhshëm, siç raportoi Argus së fundmi, duke cituar drejtuesit e naftës dhe gazit. Shtrydhja e kostos së prodhimit vjen në një kohë kur qeveria federale ka vërtet nevojë për më shumë naftë dhe gaz, që është ndoshta koha më e keqe e mundshme pasi ka dekurajuar më tej shpimtarët të shpenzojnë më shumë për shpimet e reja.
Sulmet kibernetike
Siguria kibernetike është bërë shkak për shqetësim në industrinë e energjisë në vitet e fundit pasi sulmet kibernetike janë shumëfishuar ndjeshëm. Hakerimi i gazsjellësit kolonial me të vërtetë i ndihmoi gjërat në perspektivë në frontin e sigurisë kibernetike, por me sa duket pak veprime pasuan.
Një sondazh krejt i ri nga DNV, konsulenca norvegjeze për vlerësimin e rrezikut dhe sigurimin e cilësisë, zbuloi këtë javë se industria është mjaft e shqetësuar për kërcënimet kibernetike dhe, më e keqja, nuk është vërtet e përgatitur për t’i trajtuar ato.
Sipas studimit, 84 për qind e drejtuesve presin që sulmet kibernetike të çojnë në dëmtime fizike të aseteve energjetike, ndërsa më shumë se gjysma, 54 për qind, presin që sulmet kibernetike të rezultojnë në humbjen e jetës njerëzore. Rreth 74 për qind e të anketuarve presin dëmtim mjedisor si rezultat i një sulmi kibernetik. Dhe vetëm 30 për qind e dinë se çfarë të bëjnë nëse kompania e tyre bëhet objektiv i një sulmi të tillë.
Gjeopolitika
Rreziku më kronik në industrinë e energjisë, gjeopolitika nuk është kurrë larg kur çmimet fillojnë të luhaten në mënyrë të egër ose, siç ndodh tani, mbeten kokëfortë të larta. Perspektiva e një embargoje të naftës të BE-së ndaj Rusisë, megjithëse u zbeh ditët e fundit, është një faktor i madh rritës për çmimet e naftës. Mungesa e përparimit në bisedimet bërthamore me Iranin është një tjetër. Dhe pastaj ka, sigurisht, mosgatishmërinë e dukshme të OPEC-ut për t’iu përgjigjur thirrjeve nga Perëndimi për më shumë naftë.
Vetë Rusia nuk duket aspak e shqetësuar nga perspektivat e embargos. “E njëjta naftë që ata [vendet e BE-së] blenë nga ne do të duhet të blihet diku tjetër dhe do të paguajnë më shumë, sepse çmimet do të rriten patjetër; dhe pasi të rritet kostoja e dërgesës dhe transportit të mallrave, do të jetë e nevojshme të investohet në ndërtimin e infrastrukturës përkatëse”, tha zëvendëskryeministri Alexander Novak këtë javë.
Irani ndërkohë po rrit eksportet e tij të naftës, të cilat shkojnë pothuajse ekskluzivisht në Kinë. Vendi ka sinjalizuar se nuk do të pajtohet me një marrëveshje me SHBA-në nëse SHBA-ja nuk përmbush kërkesat e saj dhe duket se topi tani është në fushën e Uashingtonit. Ndërkohë, Kina do të ketë naftë iraniane, por askush tjetër nuk do ta ketë.
Për SHBA-në, problemi i çmimit është bërë aq i rëndë sa tani presidenti Biden po kërkon një takim me Princin e Kurorës saudit Mohammed, me të cilin vazhdimisht ka refuzuar të komunikojë, në vend që të komunikojë me babanë e tij, Mbretin Salman. Biden ka qenë gjithashtu hapur kritik ndaj MbS për rolin e tij të dyshuar në vrasjen e një gazetari disident saudit, duke e quajtur Mbretërinë një “paria” pa “vlerë shëlbuese shoqërore”. Gjeopolitika mund të jetë e sikletshme.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga OilPrice.com
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A do të heqë dorë Kina nga qymyri?
A mund ta shmangë Evropa krizën energjitike?
“Si Shqipëria mund të shndërrohet në qendër energjetike për Evropën”
