Kërkesa për anëtarësim i Weden-it dhe Finlandës në NATO dukeshin thjesht si një formalitet.
Asgjë, me sa dukej, nuk mund t’i ndalonte dy fqinjët nordikë që t’i bashkoheshin aleancës – në të vërtetë, atyre iu premtua një rrugë e shpejtë për anëtarësim.
Por më pas Turqia vazhdoi të bllokonte aplikimet e vendeve për shkak të shqetësimeve për mbështetjen e tyre ndaj kurdëv. Dhe partitë opozitare të Suedisë organizuan një votë mosbesimi kundër një ministri të drejtësisë. Në një kthesë të jashtëzakonshme të ngjarjeve, kjo bëri që kryeministrja Magdalena Andersson të bënte lëshime ndaj një deputeti kurd në parlament.
Aplikimi i Suedisë në NATO duket afër daljes nga binarët, të paktën për momentin.
Përpara se të dorëzonin aplikimet e tyre në NATO, Suedia dhe Finlanda kishin anketuar anëtarët e aleancës; askush nuk foli për të kundërshtuar. Më pas ata dorëzuan aplikimet e tyre dhe Turqia i bllokoi. “Përderisa Suedia dhe Finlanda nuk tregojnë qartë se do të qëndrojnë në solidaritet me Turqinë për çështjet themelore, veçanërisht në luftën kundër terrorizmit, ne nuk do t’i qasemi pozitivisht anëtarësimit të këtyre vendeve në NATO”, tha Recep Tayyip Erdogan Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg muajin e kaluar. Presidentin turk duket se e shqetëson kryesisht Suedia, e cila prej kohësh ka pritur refugjatë kurdë (disa prej tyre të llojit militant). Një ish-luftëtare Peshmerga, Amineh Kakabaveh, është madje një anëtare e parlamentit suedez. Erdogan dëshiron që Suedia të kufizojë lidhjet e saj me grupet kurde dhe t’i japë fund pezullimit të eksporteve të armëve në Turqi.
Hyn Morgan Johansson. Politikani veteran socialdemokrat është ministër i Drejtësisë dhe i Brendshëm në qeverinë e pakicës së Andersson, dhe ai ka një histori të zymtë. Gjatë mandatit të tij, një valë dhune me armë, e kryer kryesisht nga bandat kriminale, është përhapur me shpejtësi në të gjithë vendin.
Tashmë vitin e kaluar, Suedia ishte ndër vendet më vdekjeprurëse të BE-së kur bëhet fjalë për dhunën me armë, me katër vdekje nga të shtënat për milion banorë krahasuar me mesataren e BE-së prej 1.5, dhe që atëherë situata është përkeqësuar më tej.
Por në vend që ta trajtonte shuplakën parlamentare në gishta si një mundësi të mirëseardhur për të shkarkuar një ministër të ngatërruar, Andersson u ngjit pas Johansson.
Andersson e shpëtoi Johansson-in – edhe pse kjo nënkuptonte rrezikimin e ofertës së Suedisë në NATO. Erdogan është një njeri i vështirë dhe Turqia ka qenë gjithmonë një anëtare e ndërlikuar e NATO-s, por si anëtare ajo ka të drejtë të refuzojë aplikantët që nuk i pëlqen.
Sikur Andersson të kishte sinjalizuar gatishmërinë për kompromis, ka të ngjarë që Erdogan do ta kishte zbutur kundërshtimin e tij ndaj Suedisë. Tani, me Andersson dhe qeverinë e saj në mëshirën e Kakabaveh, ai ka shumë pak gjasa ta bëjë këtë.
Kjo e vendos Finlandën në vështirësi. Të dy vendet kanë mbetur prej kohësh së bashku jashtë NATO-s dhe ishte gjithmonë e qartë se nëse do të anëtarësoheshin, do të bashkoheshin.
Në maj, pas një procesi të koordinuar ngushtë, ata paraqitën aplikimet e tyre së bashku. Dhe tani? Nuk do të ishte e habitshme nëse Finlanda mërzitet me pritjen. Por nuk ka rëndësi nëse Finlanda është e mërzitur, sepse i vetmi vend që mund të shkurtojë pritjen është Turqia—dhe Turqia mund të vendosë të lejojë Finlandën të hyjë dhe të mbajë Suedinë jashtë.
Këtu shkojnë aplikimet e NATO-s të menaxhuara në mënyrë perfekte të dy aplikantëve të përsosur, të dorëzuara në momentin e përsosur.
Suedia, natyrisht, mbetet një aplikant jashtëzakonisht tërheqës për NATO-n dhe nuk ka dyshim se do të jetë një aset i konsiderueshëm për NATO-n kur të anëtarësohet.
Megjithatë, kjo nuk do të jetë këtë verë dhe mund të mos jetë në të njëjtën kohë me Finlandën. Fajtori është padyshim Turqia, por Andersson – një kryeministër fillestar pa përvojë në politikën e jashtme ose të sigurisë – qartazi keqmenaxhoi votën e mosbesimit kundër Johansson. Si rezultat, siguria kombëtare suedeze do të vuajë.
Nuk ka rëndësi që Pentagoni dërgoi në Stokholm në fillim të këtij muaji anijen sulmuese amfibe USS Kearsarge si dhe kryetarin e shefit të shtabit të përbashkët Mark Milley. Gjithashtu nuk ka rëndësi që SHBA-ja dhe Britania e Madhe (dhe vendet e tjera anëtare të NATO-s, përfshirë Gjermaninë) i kanë dhënë Suedisë dhe Finlandës garanci sigurie gjatë javëve të fundit.
Anëtarësimi në NATO është i ndryshëm – dhe tani fatkeqësisht duket më i largët. Të paktën për Suedinë.
Burimi: Defence News
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A do të jenë Finlanda dhe Suedia më të sigurta në NATO?
“Nuk i takon Rusisë të vendosë nëse Finlanda bëhet pjesë e NATO…”
