MENU
klinika

Analiza

Çfarë po kërkon të tregojë Erdogan në mes të një krize?

04.06.2022 - 09:30

 Turqia tashmë ka hyrë në atë që është në fakt një periudhë parazgjedhore dhe presidenti po kërkon një mënyrë për të verbuar opozitën dhe për të shkaktuar votime të parakohshme, teksa koalicioni i gjashtë partive që kërkon të ta rrëzojë atë ende nuk ka shpallur një kandidat.

Erdogan po përballet me një situatë të veçantë në shumë aspekte. Sado që të mundohet, roli i tij në zhvillime është më shumë ai i vëzhguesit sesa formësuesi, pasi ai po paguan për disa zgjedhje të gabuara në të shkuarën.

Në frontin e brendshëm, ai e di se ekonomia nuk mund të rimëkëmbet dhe se as inflacioni dhe as çmimi i mallrave bazë nuk mund të vihen nën kontroll. Për t’i bërë gjërat edhe më keq, janë prekur shumë shtresat e shoqërisë që përbëjnë gjithashtu bazën e tij të votuesve. Përpara zgjedhjeve, situata ekonomike vetëm sa do të përkeqësohet sa më shumë që të jenë – edhe për shkak të Ukrainës – duke e bërë atmosferën në të cilën ato zhvillohen shumë më të ngarkuar dhe shumë më tepër një sfidë për Erdoganin.

Ndërkohë, ai është nën presion për të hequr qafe koston politike, ekonomike dhe sociale të pritjes së kaq shumë refugjatëve.

Nacionalizmi nuk do t’u mbushë xhepat turqve, sigurisht, por duke fajësuar krizën ekonomike ndikimin e luftës së vazhdueshme në Ukrainë, Erdogan mund të paraqitet si lideri i fuqishëm dhe efektiv, diçka që asnjë nga rivalët e tij nuk mund ta pretendojë sepse askush nuk e ka kredencialet e një politikani që mund të forcojë pozitën ndërkombëtare të Turqisë.

Për ta arritur këtë, presidentit turk do t’i duhet të tregojë se nuk do të gjunjëzohet ndaj dëshirave të aleatëve të tij dhe, pasi ka kultivuar sistematikisht ndjenjën publike antiperëndimore, do të përpiqet të futet në grupin e votuesve nacionalistë.

Qëndrimi i tij ndaj pushtimit rus të Ukrainës, i lejon atij të argumentojë se ai po ndjek një politikë të pavarur dhe e ka forcuar vendin aq shumë sa nuk është më i detyruar të rreshtohet me Perëndimin, dhe veçanërisht jo me Shtetet e Bashkuara.

Në skenën ndërkombëtare, Erdogan ka zgjedhur të luajë lojën në shumë fronte të ndryshme në të njëjtën kohë, kështu që ai ka aftësinë në tryezën e bisedimeve të përdorë mjete të ndryshme me bashkëbisedues të ndryshëm, dhe gjithashtu të sigurojë që në fund të ditës ai gjithmonë do të jetë në gjendje të tregojë disa përfitime shtesë që mund t’i paraqesë audiencës vendase si një tjetër sukses.

Megjithatë, në realitet, ai është në disavantazh. Në fakt duket sikur amerikanët po përpiqen të tregojnë përbuzjen ose të paktën indiferencën e tyre ndaj stilit transaksional të politikës së Erdoganit. Apatia e dukshme e Uashingtonit ndaj refuzimit kokëfortë të Ankarasë për të rënë dakord për pranimin e Finlandës dhe Suedisë në NATO është një shembull tipik.

Kjo nuk do të thotë se Turqia ka pushuar së qeni kyçe për interesat amerikane, por sado i rëndësishëm që mund të jetë, besimi është po aq, nëse jo më i rëndësishëm – dhe kjo është diçka që presidenti turk e ka humbur.

Kur politika juaj është pothuajse gjithmonë një ushtrim i dhënies dhe marrjes, pa parime apo morale, ose të paktën një kornizë rregullash dhe një qëndrim relativisht të parashikueshëm, një politikë manovrash të vazhdueshme taktike që mbulojnë mungesën e një strategjie gjithëpërfshirëse, ju vendosni veten në një pozicion ku përfitimet e politikës së përmendur pothuajse në mënyrë të pashmangshme do të jenë kalimtare,.

Kjo është, në fund të fundit, arsyeja pse Erdogan – dhe veçanërisht që kur Joe Biden u zgjodh president i Shteteve të Bashkuara – ka treguar se ka ndryshuar politikay konfrontuese të viteve të mëparshme.  Megjithatë, ai nuk ka arritur të ndryshojë ekuilibrin deri tani, pasi përballet me pasojat e gabimeve si blerja e sistemit të mbrojtjes raketore S-400 nga Rusia..

Të gjitha sa më sipër nuk do të thotë se Turqia nuk ka shënuar disa suksese ose se është e izoluar ose se ka pushuar së kërkuari mënyra për të forcuar rëndësinë e saj – madje duke eksploruar mënyra për të luajtur një rol në zhbllokimin e eksporteve të grurit ukrainas.

Ndërkohë, ajo ka njoftuar një ndërhyrje të re në Siri, të cilën Uashingtoni e ka dënuar tashmë paraprakisht.

Ajo që Ankaraja po përpiqet të bëjë është të ndryshojë situatat me shantazh. Por ajo që është më alarmante për Greqinë është se ajo ka arritur të bëjë presion, duke lënë kështu të paprekur thelbin e aspiratave të saj strategjike dhe duke e lejuar atë të shprehë të papenguara ambiciet e saj revizioniste.

Kjo është saktësisht e kundërta e asaj që Greqia kërkon të arrijë – me vetëm një sukses të kufizuar deri tani – që po rrit koston për Turqinë për çdo veprim që ndërmerr, që sfidon sovranitetin grek.

Konstantinos Filis është drejtor i Institutit të Çështjeve Globale dhe profesor i asociuar në Kolegjin Amerikan të Greqisë. Libri i tij i fundit, “Patriotizmi i sigurt” është botuar në greqisht nga Papadopoulos.

Burimi: Gazeta greke Kathimerini

Përktheu dhe përshtati: Konica.al